آیات و احادیث درباره توبه

آیات و احادیث درباره توبه :

وَ هُوَ الَّذِى يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَ يَعْفُواْ عَنِ السَّيَِّاتِ وَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُون } سوره شوری آیه 25 ‏ }

و اوست كسى كه از بندگانش توبه می ‏پذيرد و از گناهان در می ‏گذرد و آنچه را كه می ‏كنيد، می ‏داند.

امیدوار بودن به خدا و مایوس نگشتن از درگاه او :

1- سوره انعام آیه 133: و پروردگار بی نیاز شما صاحب رحمتی بسیار عام گستر است.

2- سوره انعام آیه 147: و پروردگار شما صاحب رحمتی وسیع است و عجله در عقوبت گناهکاران نمی کند.

3- سوره اعراف آیه 156 : همانا رحمت و بخشش من تمامی اشیاء و موجودات را فرا گرفته است.

4- سوره حجر آیه 56 : و گفت ابراهیم(ع) به قومش کیست که مایوس شود از درگاه خدا و رحمت پروردگار به جز گمراهان.

5- سوره زمر آیه 53 : بگو به بندگانم ای آن کسانی که اسراف نمودید، در ارتکاب گناهان، مایوس و ناامید نشوید از رحمت من البته خدا گناهان شما را تماماً می آمرزد.

6- یوسف آیه 87 : ناامید نباشید از رحمت خدا که همانا ناامید نمی شود کسی از رحمت خدا مگر مردمانی که کافرند به خدا.

7- شخصی از امام علی(ع) پرسید: بزرگترین گناه کبیره کدام است؟ آن حضرت در پاسخ فرمودند: مایوس و ناامید شدن از رحمت الهی. میزان الحکمه جلد 3صفحه 462

8- رسول خدا(ص): اگر آنقدر خطا کنید که خطاهایتان به آسمان رسد و سپس توبه کنید، خداوند توبه شما را می پذیرد؛ از درگاه او ناامید نباشید. نهج الفصاحه صفحه231

9- رسول خدا(ص): گناهکاری که به رحمت خدا امیدوار است از عابد مایوس به درگاه خدا نزدیکتر است. نهج الفصاحه صفحه 477

10- رسول خدا(ص): خداوند به داود نبی وحی فرمود: ای داود همانطور که کسی نمی تواند جلوی نورافشانی خورشید را بگیرد، همانطور هم کسی نمی تواند جلوی رحمت وسیع من را به بندگانم بگیرد. کلیات حدیث قدسی صفحه 189

11- حدیث قدسی: ای داود قسم به عزت و جلالم که اگر همه اهل آسمان و زمین به من امیدوار باشند، و از من درخواست نمایند و من خواسته و حاجات هر یک از آنها را برآورده می کنم اگر چه خواسته های هر یک از آنان به اندازه هفتاد برابر دنیای شما باشد و انجام این امور برای من مانند این است که هرکدام از شما سوزنی را به دریا فروببرد و آن را بیرون آورد آیا این کار چیزی را از آب دریا کم می کند؟ کلیات حدیث قدسی صفحه 195

12- امام حسن عسگری(ع): خداوند متعال خطاب به بندگانش می فرماید: ای بندگان من همه شما گناهکار هستید مگر کسانی را که من از گناه باز دارم. پس هر کس معتقد باشد که من می توانم او را ببخشم و با این حُسن ظَن به من، از من طلب مغفرت نماید هر آینه او را می بخشم و برایم گناهان او هر چند زیاد باشد مهم نیست چه اگر همه مخلوقاتم از اول و آخر زنده و مرده و تر و خشک همه جمع شوند و از رحمت من مسئلت نمایند تمام حاجات ایشان را می دهم و از رحمت وسیع من چیزی کم نمی شود. کلیات حدیث قدسی صفحه 341

خداوند بندگان توبه کار را دوست دارد

13- سوره بقره آیه 222 : همانا خداوند متعال توبه کنندگان و پاکیزگان را دوست می دارد.

14- سوره طه آیه 82 : بگو به بندگانم همانا من البته آمرزنده کسی هستم که توبه کند و سپس کار نیک نماید و او را به راه راست هدایت کنم.

15- حدیث قدسی: اگر آنهائی که به من پشت کرده اند می دانستند که من چه اندازه انتظار دیدن آنها را می کِشم و چه مقدار مشتاق توبه و بازگشت آنها هستم هر آینه از شدت شور و شوق نسبت به من جان می دادند و تمام بند بند اعضایشان به خاطر عشق به من از هم جدا می شد. اصرار صلوة صفحه 19

صیاد پی صید دویدن عجبی نیست

صید از پی صیاد دویدن مزه دارد

16- حضرت باقر(ع):خداوند به توبه بنده اش خوشحال تر است از مردی که عقیم است و سپس دارای فرزند می شود و از شخصی که گمشده اش را پیدا می کند و از تشنه ای که درحال جان دادن به آب می رسد. میزان الحکمه جلد 1 صفحه 547

17- حضرت باقر(ع): هرگاه مردی در شب تاریک شتر و توشه و اهل و عیالش را در بیابانی گم کند و سپس در حین تلاش برای یافتن ایشان یک مرتبه ایشان را بیابد چقدر خوشحال می شود پس خداوند متعال بیشتر از این شخص نسبت به بنده اش که توبه می کند و به سوی او باز می گردد، خوشحال می شود. اصول کافی ج 4 صفحه 167

روایت شده که خداوند شادمانتر است به توبه بنده مومنش از مردی که در بیابان قافله ای است، درهنگام حرکت قافله شتر او گم می شود، شبی بسیار تاریک است در آن تاریکی میان بیابان از شتر خود جستجو می نماید، کاروان حرکت میکند آن مرد به همراه خود نه خوراک ونه آبی دارد آنقدر در پی شتر تفحص میکند تا مایوس میشود با یک دنیا یاس و نا امیدی به جای اول (فرودگاه قافله) برمیگردد، درآن تاریکی سر به زانو میگذارد، تنها است وسیله دفاع ندارد هر آن منتظر است حیوانات درنده به او حمله کنند و پاره پاره اش نمایند در چنین موقعیت حساسی اگر شخصی پیدا شود شترش را به او بدهد و سوارش کند بگوید حرکت کن تا تو را به کاروان برسانم ، با این خصوصیات آنمرد از پیدا شدن چنین شخصی چقدر شاد و مسرور میشود خداوند از توبه بنده اش بیش از مرد عقب مانده از کاروان ، سرور و خوشحالی دارد. انوارنعمانیه صفحه 88 ، پند تاریخ جلد 4 صفحه 231

 

توبه و پشیمانی از کارزشت :

18- سوره نساء آیه 110: هر کس بدی کند یا ظلم کند به نفس خود با ارتکاب گناهان و سپس آمرزش بخواهد از خدا و توبه نماید خدا را آمرزنده مهربان می یابد.

19- سوره شوری آیه 25: اوست خداوندی که قبول می کند توبه را از بندگان خود و در می گذرد از بدیهای ایشان هر قدر که بد کرده باشند و می داند آنچه را که می کنید در پنهان و آشکار.

20- سوره اعراف آیه 153 : و آن کسانی که عملهای بد کردند و توبه نمودند بعد از اعمال زشت خود البته پروردگار تو آمرزنده مهربان است و توبه ایشان را قبول نماید.

21- سوره رعد آیه 27 : و خدای تعالی هر که را به سویش تضرع و ناله و توبه کند، توبه اش را می پذیرد.

22- سوره اسراء آیه 25 : خدا هر که را که با نیت پاک به درگاه او تضرع و توبه کند البته خواهد بخشید.

23- حضرت صادق(ع): نیست بنده ای که گناهی کند سپس پشیمان گردد جز اینکه خداوند قبل از آنکه آن شخص به زبان از او طلب آمرزش و استغفار کند او را می آمرزد. اصول کافی جلد 2 صفحه 427

24- رسول خدا(ص): توبه دری دارد که پهنای آن به اندازه وسعت مشرق تا مغرب است و تا خورشید از مغرب طلوع نکند، این در بسته نمی شود.

نهج الفصاحه صفحه 177

25- حضرت صادق(ع): روز قیامت در موقف سنجش اعمال، هرگاه شخص گناهکار در مقام عذرخواهی بگوید: پروردگارا نادان و بی خبر بودم اسیر شهوت و غضب بودم گرفتار هوی و هوس بودم و در مقاومت شیطان عاجز بودم. در جواب تمام عذرهایش به او گفته شود مگرنه این است که باب توبه را بر تو گشود بودیم؟آیا سخت گیری شده بود؟ آیا برای توبه شرائط سخت و بیرون از قدرت قرار داده بودیم؟

26- حضرت کاظم(ع): دوست ترین بندگان در پیشگاه خدا آنهائی هستند که وقتی در فتنه گناه واقع می شوند بسیار توبه کنند. اصول کافی ج 2 صفحه 432

27- امیرالمومنین(ع): عجب دارم از کسی که از رحمت خدا ناامید می شود و حال آنکه محو کننده گناهان را در اختیار دارد. از حضرت پرسیده شد : محوکننده گناهان چیست؟ فرمودند: توبه و استغفار و نیز فرمود: خود را بااستغفار معطر و خوشبو سازید تا بوهای بَدِ گناهان شما را رسوا نکند. عین الحیوة صفحه 187

28- رسول خدا (ص) : هیچ کس نزد خدا محبوبتر از جوانِ توبه کار نیست. نهج الفصاحه صفحه 554

29- رسول خدا(ص): گاهی بنده ای گناهی می کند و به واسطه آن به بهشت می رود. زیرا گناهانش پیوسته در خاطرش است و او بخاطر همین دائم در حال پوزش و استغفار از خدا می باشد. نهج الفصاحه صفحه 231

توبه حقیقی و نشانه های آن :

30- سوره تحریم آیه 8 : ای کسانی که ایمان آوردید، به سوی خدا توبه کنید توبه ای نصوح امید است که او بپوشاند گناهان شما را و شما را وارد باغهائی در بهشت کند که در زیر آن نهرهای زیبا جاری است.

31- حضرت صادق(ع): ابوالصباح کنانی گوید از حضرت صادق(ع) درباره قول خدای تعالی سوره تحریم آیه 8 پرسیدم فرمودند: منظور از توبه نصوح این است که بنده از گناه توبه کند و تصمیم بگیرد که دیگر به آن گناه باز نگردد. اصول کافی جلد 4 صفحه 168

32- حضرت رضا(ع): کسی که از گناهی توبه کند در حالی که از آن دست برنداشته و آن را بجای می آورد همچون مسخره کننده پروردگار خویش است.   اصول کافی جلد 4 صفحه 172

* توبه بر لب سبحه بر کف دل پراز شوق گناه*

*معصیت را خنده می آید ز استغــــــــــــفار ما *

33- حضرت صادق(ع): توبه از گناهان شرایطی دارد که از جمله آنها عبارتند از:

1- همواره انسان در برابر خدا اعتراف کند به گناهانی که انجام داده که این یادآوری او را از غرور و ارتکاب دوباره گناهان باز می دارد.

2- پشیمانی واقعی از گناهانی که قبلاً انجام داده است.

3- از اینکه در مابقی عمر مجدداً مرتکب گناه شود، ترسان باشد.

4- از اینکه خلاف امر خدا را انجام داده و نتوانسته اطاعت خدا را بکند، گریان و متاسّف باشد.

5- همواره نفس خود را از میل به شهوات باز دارد.

6- آنچه از واجبات به گردن او مانده قضایش را بجای آورد و حقوقی را که بر عهده دارد به جای آورد.

7- از هم نشینان و دوستان بد دوری کند.

ترجمه مصباح الشریعه

34- حضرت صادق(ع): ابوبصیر گوید: به امام(ع) گفتم: معنی توبه نصوح چیست؟ فرمود: یعنی توبه از گناهی که هرگز دیگر به آن بازنگردد گفتم :

پس کدامیک از ماست که بتواند این کار بکند فرمود:

ای ابوبصیر به راستی که خداوند آن بندگانش را که زیاد فریب بخورند و زیاد توبه کنند را دوست می دارد.  اصول کافی جلد 2 صفحه 432

35- امیرالمومنین(ع): شخصی در حضور مولا علی(ع) گفت: استغفرالله. حضرت فرمودند:

ساکت باش مادرت به عَزایت گریه کند. آیا می دانی استغفار چیست؟

استغفار کار مردان عالی مقام است که شش شرط دارد:

1- پشیمانی و حسرت از اعمال گذشته

2- عزم بر ترک گناه برای همیشه

3- اداء کردن حقوق مردم که بر عهده اش است

4- اداء کردن حقوقی که از جانب خدا بر او واجب بوده و قضاء شده

5- آنچه از گوشت بدنش از حرام روئیده با گرسنگی و غم و اندوه و گریه بر گناهان آبش کند تا پوست به استخوان رسیده و از نو گوشت بروید

6- زحمت عبادت را به خود بچشاند چنانچه خوشی و شیرینی گناه را به خود چشانده است. وسائل الشیعه ج 11 صفحه 361

36- امام باقر(ع): هر گناه نشانه های توبه از توبه کنندگان آشکار نگردد، او توبه کننده حقیقی نیست و آن نشانه اینهاست:

1- آن کسانی که ادعای حقی بر او دارند، را راضی کند.

2- نماز و سایر اعمال دینی اش که قضاء شده اعاده نماید

3- در برابر مومنان و بندگان متواضع باشد

4- خود راازهواهای نفسانی و شهوانی حفظ کند.

میزان الحکمه ج1ص548

توبه واقعی گناهان را از بین می برد و به نیکیها تبدیل می کند:

37- سوره فرقان آیه 70 : و آن کسانی که از گناهان توبه کنند و با ایمان به خدا عمل صالح به جای آورند، پس خداوند گناهان آنها را می آمرزد و  گناهانشان رابه نیکیها تبدیل می کند.زیرا که خداوند در حق بندگانش بسیار آمرزنده و مهربان است.

38- حضرت صادق(ع): هنگامی که بنده ای توبه حقیقی کرد خداوند او را دوست می دارد و در دنیا و آخرت گناهان او را می پوشاند و هر چه از گناهان که دو فرشته موکل بر او برایش نوشته اند از یادشان ببرد و به اعضای بدنش وحی می کند که گناهان او را پنهان کنید و به نقاطی از زمین که او در آنجا گناه کرده است فرمان می دهد که گناهان او را پنهان کنید. اصول کافی جلد 4 صفحه 173

39- سوره انفال آیه 38 : بگو ای پیغمبر به کسانی که کافر شدند اگر پایان دهند برگناهان و کردار زشت خویش که در گذشته کردند و توبه کنند، پس می آمرزد خداوند گناهان پیشین ایشان را.

40- پیامبر اکرم(ص): گروهی نزد رسول خدا(ص)آمدند وعرض کردند : ای رسول خدا(ص)ما در زمان جاهلیت اعمال زشتی انجام داده ایم و اکنون که ایمان آورده ایم از آن اعمال خویش پشیمان هستیم حال خدا با ما بعد از مرگ چگونه برخورد می کند؟ حضرت در پاسخ فرمودند: خداوند از قلوب شما آگاه است اگر شما واقعاً از گناهان گذشته خویش ناراحت باشید و ازهم اکنون که ایمان آورده اید تصمیم داشته باشید که به آن گناهان باز نگردید خداوند طبق همین نیت با شما برخورد می کند و گناهانی را که شما در گذشته انجام دادید را هم می آمرزد. اصول کافی جلد 3

42- سوره اسری آیه 25 : و پروردگار شما به آنچه در نفسهای شماست داناتر است اگر نیکوکار شدید، پس او برای گروندگان آمرزنده می باشد.

توبه و انجام اعمال نیک و جبران گناه :

43- سوره توبه آیه 5 : پس اگر توبه کردند و نماز را برپا داشتند و مال خود را پاک کردند همانا خدا را آمرزنده و مهربان می یابند.

44- قصص آیه 67 : و اما هر که توبه کرد از گناهان و ایمان آورد و اعمال صالح انجام داد پس امید است که از رستگاران باشد.

45- انعام آیه 54 : نوشته است پروردگار شما بر ذات مقدس خود رحمت را برای آن کسانی که از روی جهالت گناه نمودند و پس از آن توبه کردند ازعمل بد خود واصلاح کردن امور خویش را پس خداآمرزنده مهربانست.

46- رسول خدا(ص):مردی نزد پیامبر اکرم(ص)آمد وعرض کرد گناهانم بسیار شده اند و اعمال نیکم اندک است. پیامبر(ص) فرمودند: سجده های بسیار به جای آور چرا که سجده گناهان را آنچنان می ریزد که باد برگهای درختان را می ریزد. بحارالانوار جلد 85 صفحه 162

47- پیامبر اکرم(ص): بعضی از گناهان هستند که نماز و صدقه و سایر اعمال نیک آنها راجبران نمی کند شخصی پرسید: پس جبران آن با کدام عمل است؟

آن حضرت فرمودند: تحمل سختی هایی که از جانب کسب و کار به انسان می رسد. بحارالانوار جلد 73 صفحه 157

48- رسول خدا(ص): شخصی از رسول خدا(ص) پرسید: چه چیزی گناهان مرا پس از استغفار نابود می کند؟ پیامبر (ص) در پاسخ فرمودند :

1- اشک ریختن بر گناهان

2- خصوع و فروتنی در مقابل خدا و بندگانش

3- بیماریها میزان الحکمه ج 3 صفحه 462

49- حضرت رضا(ع): هر که قادر نباشد بر چیزی که کفاره گناهان خود را بدهد صلوات بر محمد و آل محمد بسیار بفرستد که گناهانش را در هم می شکند.  عین الحیوة صفحه 415

50- حضرت صادق(ع): هر کس کار بدی بکند تا هفت ساعت از روز مهلت دارد پس اگر در این مدت سه مرتبه بگوید :

« استغفرو اللهَ الَّذی لا اِله الّا هُوَ الحَیُّ القَیوم ذُوالجَلالِ وَالاِکرامِ و اَتوبُ اِلَیه » خدا گناهانش را بیامرزد. اصول کافی جلد 4 صفحه 171

( البته استغفار شرط هایی دارد که مولا علی (ع) آنرا در حدیثی بیان نموده اند :

امیرالمومنین(ع): شخصی در حضور مولا علی(ع) گفت: استغفرالله. حضرت فرمودند: ساکت باش مادرت به عَزایت گریه کند. آیا می دانی استغفار چیست؟

استغفار کار مردان عالی مقام است که شش شرط دارد:

1- پشیمانی و حسرت از اعمال گذشته

2- عزم بر ترک گناه برای همیشه

3- اداء کردن حقوق مردم که بر عهده اش است

4- اداء کردن حقوقی که از جانب خدا بر او واجب بوده و قضاء شده

5- آنچه از گوشت بدنش از حرام روئیده با گرسنگی و غم و اندوه و گریه بر گناهان آبش کند تا پوست به استخوان رسیده و از نو گوشت بروید

6- زحمت عبادت را به خود بچشاند چنانچه خوشی و شیرینی گناه را به خود چشانده است. وسائل الشیعه جلد 11 صفحه 361

51- حضرت صادق(ع): هر بنده ای که گناه کرد، پس برخیزد و وضو بگیرد و دو رکعت نماز به جای آورد و از خداوند طلب آمرزش نماید. برخداست که توبه اش را بپذیرد. وسائل الشیعه جلد 11 صفحه 363

توبه به هنگام مرگ قبول نیست :

52- سوره یونس آیه های 90 و 91 : هنگامی که فرعون دریافت حقیقت غرق شدن در دریا را گفت: پروردگارا هم اینک ایمان آوردم. گفته شد به فرعون آیا اکنون ایمان آوردی و حال اینکه پیش از این از نافرمانها بودی.

53- سوره نساء آیه 18 : کسانی که به اعمال زشت تمام عمر اشتغال ورزند تا آنگاه که مشاهده مرگ نمایند و در آن ساعت پشیمان شوند و گویند اکنون توبه کردیم توبه چنین کسی پذیرفته نخواهد شد.

54- حضرت رضا(ع): مردی از امام(ع) سوال کرد: چرا خداوند فرعون را غرق کرد با اینکه ایمان آورد و به توحید اعتراف کرد. فرمود: زیرا فرعون هنگام دیدن عذاب ایمان آورد و توبه و ایمان در آن لحظات مقبول خدا نیست. بحارالانوار جلد6 صفحه 23

55- رسول خدا(ص): هر کس یکسال پیش از مرگش توبه کند، خداوند توبه اش را می پذیرد. سپس فرمود: یکسال زیاد است. هر کس یک ماه پیش از مرگش توبه کند خداوند توبه اش را می پذیرد. سپس فرمود: یک ماه بسیار است. هر کس یک هفته قبل از مرگش توبه کند، خدا توبه اش را می پذیرد.

سپس فرمود: یک هفته زیاد است.

هر کس یک روز قبل از مرگش توبه کند، خداوند توبه اش را می پذیرد. سپس فرمود: یک روز زیاد است. هر کس پیش از دیدن ملک الموت و جایگاهش در آخرت توبه کند، خدا توبه اش را می پذیرد. اصول کافی جلد 2 صفحه 440

56- حضرت صادق(ع): درباره قول خدای عزوجل سوره نساء آیه 22 « اعمال نیک انجام دهید پیش از آنکه مرگتان فرا برسد و بگوئید: پروردگارا مرگ مرا کمی به تاخیر بینداز تا تدارک گذشته نمایم ». فرموند: منظور این آیه زمانی است که شخص محتضر ملک الموت را ملاقات می کند. پس رو به او کرده می گوید: یک روز مرا مهلت بده تا از گناهان خود توبه کنم وبرای سفر آخرتم توشه ای تهیه کنم.پس ملک الموت گوید: روزهای عمرت به سر آمد. آن شخص گوید: یک ساعت مرا مهلت بده تا توبه کنم. می گوید: ساعتهای عمرت به سر آمد. پس باب توبه بر او بسته می شود و روح از بدنش خارج می شود با هزاران حسرت و ندامت بر عمر گذشته اش.

57- حضرت علی(ع): ای مردم شما همچون مسافرانی هستید که در این دنیا فرمان کوچ داده شدید. پس به سوی قیامت بشتابید و پیش از آنکه مرگتان فرا رسد،آماده باشید زیرا ناگهان آرزوها قطع می شود و ساعت مرگ فرا می رسد و درِ توبه بسته می شود. نهج البلاغه خطبه 183

58 حضرت علی(ع): شیطان انسان گناهکار را در آرزوی توبه نگاه می دارد تا آن را به تاخیر اندازد تا زمانی که مرگ او در حال غفلت فرا برسد. نهج البلاغه خطبه 66

چند حدیث دیگر درباره توبه :

59- امام صادق(ع): همانا مومن گناهی می کند و پس از بیست سال به یادش می آید. پس، از خدا راجع به آن گناه آمرزش می خواهد و خداوند بیامرزدش و هر آینه این امر توفیقی از جانب خدا برای اوست که او را مورد لطف و بخشش خویش قرار دهد. وهمانا کافر گناهی می کند وهمان ساعت آنرا فراموش می کند.  اصول کافی جلد 4 صفحه 172

60- امام باقر(ع): به محمدبن مسلم فرمودند: ای محمّد گناهان مومن که از آن توبه کرده، آمرزیده شده است و باید برای آینده اش پس از توبه کار نیک کند. من گفتم اگر پس از توبه و استغفار از گناهان باز گناه کرد و باز توبه نمود؟ در پاسخ فرمودند: ای محمدبن مسلم تو پنداری که بنده مومن از گناه خویش پشیمان گردد و از آن آمرزش خواهد و توبه کند. سپس خدا توبه اش را نپذیرد گفتم: چند بار این کار را کرده وازخدا آمرزش خواسته. فرمود: هر قدر مومن از آمرزش خواهی به خدا رو کند، و توبه کند خدا هم همان مقدار به آمرزش او باز می گردد هر چند دفعاتش فراوان باشد به راستی که خداوند زیاد آمرزنده و مهربان است و توبه را می پذیرد و از بد  کرداریها می گذرد. مبادا تو مومنین را از رحمت خدا نا امید سازی. اصول کافی جلد 2 صفحه 432

61- امام باقر (ع) : به خدا سوگند ! خداوند از مردم جز دو خصلت نخواسته است : 1. اعتراف به نعمتهای خدا ( شکر گذاری ) تا نعمت را برایشان بیشتر کند.

2. اعتراف کردن به گناهان ( به پیشگاه خدا ) تا خدا گناهان را بیامرزد. اصول کافی جلد 4 صفحه 158

62- امام صادق (ع) : همانا مرد ( گاهی ) گناه کند و خدا به وسیله آن او را به بهشت ببرد ، عرض کردم : خداوند به سبب گناه او را به بهشت ببرد ؟ فرمود : آری، هر آینه او گناه کند و پیوسته از گناهی که کرده ترسان است و بر خود خشمناک است (یا توبه می کند) پس خدا به او ترحم می کند و او را به بهشت می برد.

توضيح :

مجلسى (ره ) گويد: اين حديث دلالت كند بر اينكه گناهى كه باعث خضوع گردد بهتر از طاعتى است كه موجب عجب و خودپسندی باشد.

63- امام صادق (ع) : همانا خداوند دوست دارد بنده ای را که در گناه بزرگ به او توجه کند (و از او آمرزش بخواهد) و دشمن دارد بنده ای را که گناه اندک را کم و خوار شمارد و به آن بی اعتنا باشد ( و به فکر توبه و تدارک آن نباشد ) اصول کافی جلد 4 صفحه 159

64- امام صادق (ع) : امیر المومنین علی (ع) فرموده است : همانا پشیمانی از گناه ، انسان را به دست کشیدن از آن وا میدارد. اصول کافی جلد 4 صفحه 159

65- امام رضا (ع) : پنهان کننده کار خوب و نیک ( کردارش ) برابر هفتاد حسنه است ( هرچه کار نیک مخفیانه تر انجام شود حسنات و ثوابش بیشتر است ) ، و آشکار کننده کار بد مخذول است ( زیرا بر گناهی که می کند پافشاری و بی باکی می کند و در مقابل خدا غیوری می کند و برای دیگران تعریف می کند )، و پنهان کننده کار بد آمرزیده است ( این سخن دلالت بر این دارد که اگر کسی هم گناهی انجام داد برای کسی تعریف نکند و توبه واقعی کند ). اصول کافی جلد 4 صفحه 160

شرح :

مجلسى (ره ) گويد: فاش كننده گناه از نظر بى باكى نسبت بشرع مقدس و بى شرمى مخذول است و توفيق از او گرفته شود، و پنهان كننده آن از نظر شرمى كه دارد آمرزيده شود نه از جهت نفاق و دو روئى ، و اين خبر دلالت دارد كه پنهان داشتن طاعات بهتر از آشكار نمودن آن است چون از رياء و سمعه دور است.

66- امام صادق (ع) : همانا مومن قصد و نیت انجام کار نیک کند ولی انجام ندهد و برایش یک حسنه نوشته شود ، و اگر کار نیک را انجام دهد ده حسنه برای او نوشته شود ، و همانا مومن قصد و نیت کار ناپسند و بد کند و آنرا انجام ندهد، پس گناهی برای او نوشته نمیشود. اصول کافی جلد 4 صفحه 162

67- از حضرت صادق (ع) درباره آیه 8 سوره تحریم ( ( ای آنانکه ایمان آوردید توبه کنید به سوی خدا توبه نصوح ) ) حضرت در جواب فرمود : یعنی بنده از گناه توبه کند و دیگر به آن باز نگردد. اصول کافی جلد 4 صفحه 164

68- ابو بصیر راجع آیه 8 سوره تحریم ((ای آنانکه ایمان آوردید توبه کنید به سوی خدا توبه نصوح)) ازحضرت امام صادق(ع)پرسیدم؟ (که معنای آن چیست؟ ) فرمود :

 آن گناهی است که هرگز به آن بازنگردد ، عرض کردم : کدام یک از ما هست که به سوی گناهی که توبه کرده باز نگردد ؟ ! فرمود : ای ابا محمد همانا خداوند دوست دارد آنکس را که در فتنه (گناه) واقع شود و بسیار توبه کند. ( خدا دوست دارد بنده ای که در گناه ، افتاده بسیار توبه کند )

اصول کافی جلد 4 صفحه 165

69- امام صادق عليه السلام فرمود: هرگاه بنده استغفار كند (و از خداوند آمرزش خواهد) نامه عملش بالا رود در حاليكه مى درخشد. اصول كافى جلد 4 صفحه 266

70- ائمه اطهار (ع) : خدای عزوجل به توبه کنندگان سه خصلت داده است که اگر یکی از آنها را به تمامی اهل آسمانها و زمین بدهد به سبب آن همگی نجات یابند :

1. خداوند توبه کنندگان را دوست دارد 2. فرشتگان برای توبه کنندگان آمرزش خواهند 3. خداوند به توبه کنندگان نوید امن و رحمت داده است. اصول کافی جلد 4 صفحه 166

71- امام باقر (ع) : به یکی از اصحاب به نام محمد بن مسلم فرمود : گناهان مومن که از آن توبه می کند برای او آمرزیده است ، و باید برای آینده پس از توبه و آمرزش کار نیک کند ، هر آینه به خدا سوگند این فضیلت نیست مگر برای اهل ایمان ، عرض کردم : پس اگر بعد از توبه و استغفار از گناهان باز گناه کند و دوباره توبه کند(چگونه است؟)فرمود : ای محمد بن مسلم آیا باور داری که بنده مومن از گناه خود پشیمان شود و ازآن آمرزش خواهد وتوبه کند وخداوند توبه اش را نپذیرد؟ عرض کردم :

(اگر) چندین باراین کار راکرده (یعنی توبه میکند ولی بازگناه می کند) و باز گناه میکند و بعد توبه می کند و از خدا آمرزش میخواهد ( این چگونه است ؟ ( آیا توبه شان قبول میشود ؟ ) امام (ع) فرمود :

هروقتی که مومن با استغفار و توبه بازگردد ( توبه کند ) خداوند نیز با آمرزش او برمیگردد (گناهش را بیامرزد) وبدرستیکه خداوند آمرزنده مهربان است، توبه را میپذیرد، واز کردارهای بد می گذرد، پس مبادا تومومنان را از رحمت خدا ناامید کنی. اصول کافی جلد 4 صفحه 167

72- ابو بصیر گوید : از امام صادق (ع) از تفسیر خدای عزوجل پرسیدم (که فرماید: همانا آنانکه پرهیزگاری کردند) ((هرگاه شیطان رهگذری خود را بدانها ساید یادآور شوند و بناگاه بینا شوند )) ( سوره اعراف آیه 201 ) امام (ع) فرمود :

 او بنده ای است که نیت گناه کند سپس یاد آور خدا شود (به یاد خدا بیفتد) و از انجام دادن گناه خودداری کند، پس این است گفتار خدا (میفرماید) : ((یاد آور شوند و بناگاه بینا شوند)) اصول کافی جلد 4 صفحه 167

73- حضرت باقر (ع) : کسی که از گناه کردن توبه می کند همانند کسی است که گناه ندارد. و کسی که در گناه کردن اصرار ورزد و در گناه بماند ولی آمرزش و بخشش از خدا خواهد مانند مسخره چی است. اصول کافی جلد 4 صفحه 168 ( یعنی کسی که در گناه بماند و بر ادامه گناه اصرار ورزد ولی از خدا بخشش و آمرزش خواهد مانند مسخره چی است که خود را یا احکام دین را یا پروردگار را مسخره کند).

74- امام صادق (ع) : همانا خدای عزوجل وقتی بنده مومنش توبه کند شاد میشود مانند کسی که چیزی گم کرده وبعد گمشده اش راپیدا کند و خوشحال شود. اصول کافی جلد 4 صفحه 169

75- ائمه اطهار(ع): برای هر چیز داروئی است و داروی گناهان آمرزش خواهی و استغفار است. اصول کافی جلد 4 صفحه 172

76- معاوية بن وهب گويد: (سالى ما) بطرف مكه حركت كرديم و با ما پيرى بود خداپرست و اهل عبادت (ولى) معترف بمذهب شيعه نبود (واطلاعى از آن نداشت ) و (بمذهب سنيها كه تمام خواندن نماز را براى مسافر جايز دانند) نمازش را در راه تمام ميخواند وبرادرزاده اى داشت مسلمان(و شيعه مذهب)كه همراهش بود، پس آن پير بيمار شد من ببرادر زاده اش گفتم : كاش مذهب شيعه را بعمويت پيشنهاد ميكردى شايد خدا او را نجات دهد؟ همه همراهان ما گفتند: بگذاريد پير مرد بحال خود بميرد زيرا همين حال كه دارد خوب است ، ولى برادرزاده اش تاب نياورد تا بالاخره بدو گفت : اى عموجان همانا مردم پس از رسولخدا (ص) مرتد شدند جز عده كمى، و على بن ابيطالب مانند رسولخدا(ص)بود كه پيروى و اطاعتش لازم بود، و پس از رسول خدا حق و طاعت از آن او بود: گويد: آن پير مرد نفسى كشيد و فرياد زد و گفت : من هم بر همين عقيده هستم ، و جانش از تن بيرون آمد(ومرد)، پس ما شرفياب خدمت حضرت صادق (ع ) شديم ، على بن سرى (يكى از همراهان ما) سخن پير مرد را (يا جريان را) بآنحضرت عرض كرد: حضرت فرمود: او مرديست از اهل بهشت ، على بن سرى عرض كرد: آنمرد جز در آن ساعت از مذهب شيعه هيچ اطلاعى نداشت ؟ فرمود چه چيز ديگر از او مى خواهيد؟ بخدا سوگند وارد بهشت شد. اصول كافى جلد 4 صفحه 175

77- عبدالرحمن بن حماد در حديثى مرفوع از برخى از اصحابش نقل كند كه اميرالمؤ منين عليه السلام در كوفه بر منبر بر آمد، خدا را سپاس گفت و ستايش كرد سپس فرمود: اى مردم همانا گناهان سه گونه اند(اينرا فرمود و خاموش نشست) واز سخن گفتن خود دارى كرد، حبه عرنى (كه يكى از اصحاب آنحضرت بود) به وى عرض كرد: اى اميرالمؤمنان فردى گناهان سه گونه اند و دم فروبستى ؟ فرمود: من آنها را ياد نكردم جز اينكه مى خواستم شرح دهم ولى تنگى نفسى بر من عارض شد كه ميان من و سخنم حائل شد، آرى گناهان سه گونه اند: گناهى كه آمرزيده است ، و گناهى كه آمرزيده نشود،وگناهى كه برصاحبش هم اميدوار وهم بيمناكم، عرض كرد: اى اميرالمؤ منان آنها را براى ما بيان فرما.

فرمود: آرى اما گناه آمرزيده : گناه آن بنده ايست كه خداوند او را در دنيا بر گناهش عقوبت كند پس خدا بردبارتر و كريمتر از آن است كه بنده خود را دوباره عقوبت كند، و اما گناهى كه آمرزيده نشود ستمكاريهائى است كه بندگان برخى به برخى كنند، زيرا چون خداوند تبارك و تعالى (بوسيله پيمبران و احكام ) بر خلقتش عيان شد بخودش سوگند ياد كرده و فرموده است : بعزت و جلالم سوگند كه ستم هيچ ستمكارى (بدون كيفر) از من نگذرد گرچه زدن مشتى بمشتى باشد يا ماليدن (دستى ) بدستى باشد (از روى لذت و هوسرانى ) و گرچه شاخ زدن شاخدارى به بيشاخى باشد پس براى بندگان ازيكديگر قصاص گيرد تا ستمى ازكسى بركسى (بدون كيفر) نماند، سپس آنها را (خداوند) براى حساب بر انگيزد، و اما گناه سوم گناهى است كه خداوند بر خلقش پنهان داشته ، و توبه از آنرا بر گنهكار روزى كرده ، و بوضعى در آمده كه از گناهش بيمناك و بپروردگارش اميدوار است ، پس ما براى او (يعنى اين شخص گنهكار) همان حال را داريم كه خودش آن حال را براى خود دارد اميد رحمت براى او داريم ، و از عذاب نيز بر او بيمناكيم . اصول كافى جلد 4 صفحه 178

78- حمران گويد: از حضرت باقر عليه السلام پرسيدم از مرديكه (زناى با زن شوهر دار كرده است ) و حد بر او جارى شده و سنگسار شده آيا در آخرت هم عقاب شود؟ فرمود: خدا كريم تر از آن است (كه با اينكه در دنياكيفر شده درآخرت نيز اورا كيفر كند).اصول كافى جلد4صفحه179

79- حضرت باقر عليه السلام فرمود: چون خداى عزوجل خواهد كه بنده اى را كه داراى گناهيست اكرام كند او را به بيمارى گرفتارى كند، و اگر اينكار را نكند به نيازمندى مبتلايش سازد،و اگر اينكار را با او نكرد مرگ را بر او سخت كند تا بدان واسطه گناهش را جبران كند (وبگناهش مكافات كند)فرمود وچون بخواهد بنده ای راكه حسنه اى درنزدش ‍دارد خوار كند تنش را سالم كند و اگر اينكار را درباره اش نكند روزيش را فراخ گرداند ،واگر آنرا هم درباره اش انجام ندهد مرگ رابر اوآسان كند تا بدان سبب درعوض آن حسنه اورا پاداش دهد. اصول كافى جلد4صفحه179

80- و نيز حضرت صادق عليه السلام فرمود: كه رسولخدا(ص)فرمود: خداى عزوجل فرمايد بعزت و جلالم سوگند من بنده اى كه بخواهم رحمتش كنم از دنيا بيرون نبرم تا اينكه هر گناهى كرده است (عوضش را) يا بوسيله بيمارى در تنش ، يا بتنگى در روزيش ، يا با ترس و هراس در دنيايش ، و اگر باز هم چيزى بماند مرگ را بر او سخت كنم ، وبعزت و جلالم سوگند بنده اى را كه بخواهم عذاب كنم از دنيا بيرون نبرم تا هر كارى نيكى انجام داده(عوض كاملش) را باو بدهم: يا بفراخى در روزيش، ويا بسلامت در تنش، ويا بآسودگى خاطر در دنيايش، واگر باز هم چيزى باقى ماند مرگ را بر او آسان كنم. اصول كافى جلد 4 صفحه 180

81- حضرت صادق (ع ) فرمود: همانا مؤ من خواب هولناك ببيند و (بواسطه همان ترسى كه كرده ) گناهش آمرزيده شود، و تنش رنج كار ببيند پس گناهش آمرزيده شود. اصول كافى جلد 4 صفحه 180

82- و نيز فرمود اميرالمؤمنين عليه السلام درتفسير گفتار خداى عزوجل : ((و هر چه به شما رسد از پيش آمدها پس به سبب چيزى است كه فراهم كرده اند دستهاى شما و خداوند در گذرد از بسيارى گناهان))(سوره شورى آيه 30) فرمود: هيچ پيچ خوردن رگى نيست ، و نه برخورد به سنگى ، و نه لغزش گامى ، و نه خراش دادن چوبى ، جز بخاطر گناهى ، و هر آينه آنچه را كه خداوند در گذرد بيشتر است ، پس هر كه را خداوند در دنيا به كيفر گناهش شتاب كرد پس، آن خداى عزوجل، والاتر و كريمتر و بزرگوار تر از آنست كه دوباره در آخرت او را كيفر كند. اصول كافى جلد 4 صفحه 181

83- حضرت باقر عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى اللّه عليه و آله فرمود: پيوسته غم و اندوه گريبانگير مؤ من باشند تا براى او گناهى بجا نگذارند. اصول كافى جلد 4 صفحه 181

84- حضرت صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى اللّه عليه و آله فرموده است : خداى عزوجل فرمايد: هيچ بنده اى نباشد كه من بخواهم او را به بهشت ببرم جز آنكه او را ببلائى در تنش دچار كنم ، پس اگر آن كفاره گناهانش شد (كه پاك ) و گرنه هنگام مرگش بر او سخت گيرم تا نزد من آيد و گناهى بر او نباشد سپس او را به بهشت برم ، و هيچ بنده اى نباشد كه بخواهم او را به دوزخ برم جز آنكه تنش را سالم كنم ، پس اگر بدان سبب آنچه از من خواهد به پايان رسد (حسابش پاك شود) و گرنه از ترس آنكه بر او تسلط دارد آسوده خاطرش كنم ، پس اگر طلبى كه نزد من دارد بدان پايان يابد (كه رها شود) و گرنه روزيش را بر او فراخ كنم ، پس اگر طلبش از اين تمام شود (كه او را بس باشد) و گرنه (در آخر كار) مرگ را بر او آسان كنم تا نزد من آيد و هيچ كردار نيكى نزد من نداشته باشد سپس او را بدوزخ برم . اصول كافى جلد 4 صفحه 182

85- حضرت صادق (ع ) فرمود: گناهانيكه نعمت ها را دگرگون سازند تجاوز(بديگران )است، وگناهانيكه پشيمانى ببار آورند كشتن (وآدمكشى) است، و آن گناهانى كه بلاها نازل كند ستم است ، و آنها كه پرده را بدرند شرابخواريست ، و آنها كه روزى را نگهدارند (و در نتيجه كم شود) زنا است ، و آنها كه در نابودى شتاب كنند قطع رحم است ؛ و آنها كه دعا را برگردانند و فضا را تيره و تار كنند نافرمانى و آزردن پدر و مادر است . اصول كافى جلد 4 صفحه 184

86- ابن بكير گويد: از حضرت صادق(ع)از گفتار خداى عزوجل پرسيدم (كه فرمايد) ((وهرچه مصيبت بشما رسد بواسطه آن چيزى است كه خودتان كرده ايد)) حضرت (دنباله آيه را خواند و) فرمود: ((و از بسيارى از گناهان بگذرد)) (سوره شورى آيه 30) گويد: من عرض كردم : مقصودم دنباله آيه نبود (بلكه ) بفرمائيد آنچه به على عليه السلام و آنانكه مانند او بودند از خاندانش رسيد از همين باب بود؟ (يعنى آنها چه كرده بودند كه آنهمه مصيبت و بلا بدانها رسيد؟) فرمود: همانا رسولخدا (ص ) در هر روز بدون اينكه گناهى داشته باشد هفتاد بار استغفار مى كرد. اصول كافى جلد 4 صفحه 186

مجلسى (ره ) گويد: پاسخ حضرت به اينكه : ((رسول خدا روزى هفتاد بار….)) دو احتمال دارد: اول اينكه چنانچه استعفار پيغمبر (ص ) براى ريختن گناهى نبود بلكه براى بالا بردن درجه اش بوده است ، همچنين گرفتارى و مصيبتهائى كه به على (عليه السلام ) و خاندانش رسيده كفاره گناهان نبوده بلكه براى بالا رفتن درجات آنها و بسيارى ثوابشان بوده . دوم : اينكه مقصود اين است كه استغفار پيغمبر (ص ) براى ترك اولى يا عدول از عبادت افضل بادنى و امثال اينها بوده است و ابتلاء آنها هم بهمين خاطر بوده ، ولى معناى اول روشن تر است چنانچه خبر بعدى بآن دلالت كند.

87- حضرت صادق (ع ) فرمود: اميرالمؤ منين عليه السلام فرموده : دست برداشتن از گناه آسانتر از طلب توبه است ، و بسا شهوترانى يكساعت كه اندوه درازى بجا گذارد. و مرگ دنيا را رسوا كرده و براى هيچ صاحب خردى شادى نگذاشته . اصول كافى جلد 4 صفحه 188

88- حضرت موسى بن جعفر عليهما السلام فرمود: از ما نيست كسى كه هر روز حساب خود را نكند، پس اگر كار نيكى كرده است از خدا زيادى آن را خواهد، واگر گناه و كار بدى كرده در آن گناه از خدا آمرزش خواهد و بسوى او بازگشت كند (و توبه نمايد). اصول كافى جلد 4 صفحه 190

89- محمد بن مسلم گويد: از امام باقر عليه السلام شنيدم كه ميفرمود: چه بسيار خوب است حسنات (كارهاى نيك و شايسته ) بدنبال سيئات (كارهاى بد و گناهان ) و چه بسيار بد است سيئات در دنبال حسنات . اصول كافى جلد 4 صفحه 196

90- ائمه اطهار (ع) : هر دردی دوا دارد و دوای درد گناهان استغفار و توبه است. عین الحیوة صفحه 187

91- حضرت رسول (ص) فرمود : هیچکس نزد خدا محبوب تر نیست از مرد و زنیکه توبه کرده باشند. عین الحیوة صفحه 187

92- مولا علی (ع) : عجب دارم از کسی که نا امید میشود از رحمت خدا و محو کنندگان گناهان با او است ، پرسیدند چه چیزی است محوکنندگان گناه ؟ فرمود : استغفار . عین الحیوة صفحه 187

93- حضرت محمد (ص) : یک نفر نیست که تا مرگ فرا نرسیده از گناه توبه کند ؟ نصایح صفحه2 حدیث 6 ( پس هرچه زودتر از گناه توبه کنیم )

94- حضرت محمد (ص) : توبه کننده با بی گناه یکسان است. نصایح صفحه 6 حدیث 96

95- حضرت محمد (ص) : هرکه به گناهی همت گمارد ( فکر و قصد گناه کند ) سپس صرف نظر کند ثوابی برای او نوشته شود. نصایح صفحه 13 حدیث 267

96- حضرت محمد (ص) : هرکه از گناهی که کرده باشد ناراحت باشد خدا او را بیامرزد گرچه استغفار نکند. نصایح صفحه 14 حدیث 299

97- حضرت محمد (ص) : هرکه در دنیا کیفر و مجازات گناه را ببیند (در آخرت نبیند) خدا عادلتر از آن است که بنده ای را دو بار کیفر دهد. نصایح صفحه 17 حدیث 337

98- حضرت محمد (ص) : هرکه در دنیا خدا گناهش را عفو کرد و وی را رسوا نکرد ( در آخرت هم مورد عفو است ) خدا کریم تر آن است که از عفو خود باز گردد. نصایح صفحه 17 حدیث 338

99- حضرت محمد (ص) : بهترین استغفارها ، نزد خدا ، دست کشیدن از گناه ، و پشیمانی از آن است. نصایح صفحه 23 حدیث 419

100- حضرت محمد (ص) : هیچ پرهیزگاری چون ، خود داری از گناه نیست. نصایح صفحه 26 حدیث 482

101 – امام صادق (ع ) فرمود: مؤ من ميان دو ترس قرار دارد:

1- گناهيكه انجام داده و نمى داند خدا درباره او چه مى كند

2- عمرى كه باقى مانده و نمى داند چه مهالكى (گناهانى كه مايه هلاك او است) مرتكب مى شود، پس هر صبح (و هر دم) ترسانست و جز ترس اصلاحش نكند.(زيرا ترس موجب مى شود كه از گناهان گذشته توبه كند و در آينده بيشتر بطاعت و عبادت پردازد). اصول كافى جلد 3 صفحه 114

102 – امام جواد (ع) فرمودند : تأخير در توبه، خود را فريب دادن است و امروز و فردا كردن زياد، باعث سرگردانى است و پيامد عذرتراشى براى خدا، هلاكت است و پافشارى بر گناه در اثر آسوده خاطر بودن از مكر خداست «و از مكر خدا آسوده خاطر نباشد مگر كسانى كه زيانكارند». [سوره اعراف (7)، آيه 99] تحف العقول-ترجمه حسن زاده، صفحه 828

103 – حضرت باقر (ع) : خداوند از مردم خواستار دو فضيلت است:

 1- به نعمت‌ها اقرار كنند تا بر آن بيفزايد،

2- به گناهان اعتراف نمايند تا آنها را ببخشد. الحديث جلد 2 صفحه 182

104 – حضرت محمد (ص) : درِ توبه برای کسی که آنرا بخواهد باز است پس توبه کنید به سوی خداوند توبه نصوح ( خالصا و قلبا ) . بحارالانوار جلد 77 صفحه 169

105 – حضرت محمد (ص) : ( قلبا از گناه ) پشیمان شدن ؛ توبه است. تحف العقول مواعظ النبی (ص)

106 – حضرت محمد(ص): توبه کننده از گناه مانند کسی است که برایش گناهی نیست و استغفار کننده ازگناه در حالی که به گناه کردن اصرار دارد ،مانند کسی است که پروردگارش را استهزاء کند. مجموعه ورام جلد 1 صفحه 6

107 – حضرت محمد (ص) : بهترین استغفار در نزد خداوند دست کشیدن از گناه و پشیمانی است. اثنی عشریه صفحه 14

108 – حضرت محمد (ص) : چیزی در نزد خداوند محبوب تر از جوان توبه کننده نیست. روضة الواعظین صفحه 481

109 – حضرت محمد (ص) : چیزی در نزد خدای تعالی محبوب تر از مومن و مومنه توبه کننده نیست. سفینة البحار جلد 1 صفحه 126

110 – حضرت محمد (ص) : خوشا به حال کسی که در روز قیامت در نامه اعمالش زیر هرگناهی استغفرالله را پیدا کند. جامع الاخبار صفحه 66

111 – حضرت محمد (ص) : بهترین دعا آمرزشخواهی است. اصول کافی جلد 4 باب الاستغفار حدیث 1

112 – حضرت محمد (ص) : هرکه زیاد استغفار کند خداوند برای او از هر غم و اندوهی گشایش دهد و از هر تنگنائی راه خروجی پدید آورد و او را از جائی که گمان ندارد روزی دهد. بحارالانوار جلد 77 صفحه 172

113 – حضرت محمد (ص) : بد بنده ایست بنده ای که آمرزش میخواهد و در حالیکه مرتکب گناه میشود ، امیدوار است که (ازآتش) نجات یابد ولی موجبات آنرا انجام نمی دهد وازعذاب الهی میترسد واز(عوامل) آن برحذر نمی باشد و به گناه شتاب کرده و توبه را به تاخیر می اندازد و از خداوند تمناهای بیجا میکند پس وای بر او وباز وای بر اواز روزی که درمعرض بازخواست خداوند قرار می گیرد. ارشاد القلوب دیلمی صفحه 105

114 – حضرت محمد (ص) : استغفار و آمرزش خواهی موجب خرابی (بنیان) گناهان است. مجازات النبویه صفحه 232

115 – حضرت محمد(ص): زیاد طلب آمرزش کنید زیرا که خداوند عزوجل شما را استغفار یاد نداد جز اینکه او میخواهد شما را بیامرزد. مجموعه ورام جلد 1 صفحه 5

116 – حضرت محمد (ص) : خداوند از بنده اش خوشش می آید زمانی که گوید(پروردگارا مرا ببخش زیرا که گناهان را کسی جز تو نمی بخشد) می فرماید ای ملائکه من این بنده من دانسته است که گناهان را کسی جز من نمی بخشد شاهد باشید که من اوراآمرزیدم.بحارالانوارجلد77صفحه67

117 – رسول خدا (ص): خدای تعالی صد رحمت دارد که نازل ترین همه آنها رحمتی است که آنرا میان جن و انس وپرندگان وچهارپایان و حشرات بخش کرده و آنرا وسیله مهربانی و رحمت خود قرار داده و نود و نه رحمت دیگر را برای عالم آخرت ذخیره فرموده. حقایق { ملا محسن فیض کاشانی } جلد 2 صفحه 911

شرایط توبه :

118 – امام صادق (ع) : از شرایط توبه این است که واجباتی را که ترک نموده ای قضایش را بجا آوری. بحارالانوار جلد 6 صفحه 31

119 – امام علی (ع) : شخصی که توبه میکند باید جسم او سختی طاعت رابچشد همانگونه که این جسم شیرینی معصیت را چشیده بود. نهج البلاغه حکمت 409

120- مولا علی (ع) : یکی از شروط توبه و استغفار این است که شخص توبه کننده تصمیم بگیرد هرگز آن گناه را دیگر انجام ندهد. نهج البلاغه حکمت 409

121- پیامبر اکرم (ص) : هرکس توبه کند اما دوستان بد خود را تغییر ندهد توبه نکرده است. بحارالانوار جلد 6 صفحه 21

122- پیامبر اکرم (ص) : هرکس توبه کند اما اخلاق خود را تغییر ندهد توبه نکرده است. بحارالانوار جلد 6 صفحه 21

123- پیامبر اکرم (ص) : کسی که توبه میکند باید زبانش را از گناه حفظ کند و اگر زبانش را کنترل نکرد توبه واقعی نکرده است. بحارالانوار جلد 6 صفحه 21

124- پیامبر اکرم (ص) : کسی که توبه کند ولی صفت بخشش و محسن بودن در او نباشد توبه کننده واقعی نیست. مستدرک الوسائل جلد 12 صفحه 131

 

توبه عنایتی از جانب خدا :

125- حضرت آدم (ع) به خدا عرض کرد : خداوندا ، شیطان را به من مسلط ساختی و مثل جریان خون در رگها ( در من جریان دارد ) ، او را هم قادر کردی که به بدن من داخل شود. خداوند فرمود : ای آدم ، در قبال این کار این امتیاز را به تو و فرزندانت دادم که هرکس فکر عمل بد کند به حساب او نوشته نشود ، ولی اگر آن عمل بد را انجام داد فقط یک جرم حساب شود ( یک گناه به حسابش نوشته میشود ) لکن اگر کسی نیت به انجام عمل خوب کرد ، ولی انجام نداد ، یک ثواب برای آن نیت نوشته و اگر آن نیت خوب را عمل کرد ، ده ثواب به وی داده میشود. آدم عرض کرد : خداوندا ، این عنایت را درباره من و فرزندانم زیادتر کن. خداوند فرمود : اگر کسی از فرزندانت گناهی را مرتکب شد و بعد از آن توبه کرد ، من آن گناه را می بخشم. باز هم آدم گفت : خداوندا ، بیشتر از این عنایت فرما ، خداوند فرمود : من مهلت توبه را تا دم مرگ به آنها دادم.آدم عرض کرد : خداوندا ، لطفت بسیار است و کافی میباشد. کلیات حدیث قدسی صفحه 23

حکایتهای بیدار کننده درباره توبه :

126- توبه بُشر حافی به دست حضرت موسی بن جعفر (ع) : در منهاج الکرامه می نویسد که بُشر حافی به دست موسی بن جعفر (ع) توبه نمود ، روزی آنحضرت در بغداد از کنار منزل بُشر عبور میکرد صدای ساز و آواز از داخل منزل به گوش می رسید،دراین موقع کنیزِبُشر برای ریختن خاکروبه از خانه خارج شد ، آنجناب فرمود : کنیز ، صاحب این خانه بنده است یا آزاد جواب داد حر و آزاد است موسی بن جعفر (ع) فرمود : راست می گوئی اگر بنده می بود از مولای خود ترس داشت ، کنیز وارد منزل شد بُشر بر سر سفره شراب نشسته بود علت تاخیر کردن او را پرسید ؟ جواب داد شخصی رد میشد از من سوال کرد، صاحب این خانه عبد است یا آزاد ، پاسخ دادم آزاد است، گفت آری اگر بنده بود از آقای خود می ترسید، این سخن چنان درقلب بُشر تاثیر کرد که سراز پا نشناخت باپای برهنه ازمنزل خارج شده خود را به موسی ابن جعفر (ع) رسانید، به دست آنحضرت توبه کرد و از گذشته خود پوزش خواسته با چشم گریان بازگشت ، از آنروز اعمال زشت خود را ترک کرد و از جمله زُهاد به شمار رفت ، گویند چون با پای برهنه از پی موسی ابن جعفر (ع) دوید با این حال توبه کرد او را حافی(پابرهنه)لقب دادند. روضات الجنات صفحه 232،پندتاریخ جلد4صفحه232

127- فُضیل بن عیاض راهزن معروف توبه میکند : فضیل بن عیاض در ابتدای زندگی خود یکی از راهزنان مشهور در نواحی سرخس و ابیورد بود ، مدتی از عمر خود را به اینکار گذرانیده و در سرقت شهرتی یافت ، کم کم در قلبش عشق و محبت دختری پیدا شد ، شبی خیال داشت خود را به آن دختر برساند ، از دیواریکه فاصله بین او و معشوقه اش بود بالا می رفت دراین هنگام صدای شخصی را شنید که آیه ای از قرآن را تلاوت میکرد : {( الم یان للذین آمنوا ان تخشع قلوبهم لذکرالله )} ( آیا آن هنگام نرسیده است که مومنین خشوع پیدا نمایند و در مقابل ذکر خدا قلبهایشان خاضع شود ) ، فُضیل از نیمه راه دیوار فرود آمد این آیه چنان در قلب او اثر گذاشت که زندگیش را دگرگون کرد ، با کمال اخلاص و صفای دل گفت (یا رب ان) پروردگارا چرا نزدیک شده وهنگام خشوع رسیده. فُضیل از صمیم قلب به سوی خدا بازگشت ، آن شب را پناه به خرابه ای برد در همان خرابه عده ای نشسته با هم صحبت میکردند آنها مسافرینی بودند که در آن خرابه بار انداخته و اکنون در فکر کوچ و حرکت بودند با یکدیگر می گفتند از شر فُضیل چگونه خلاص شویم قطعا در این موقع شب بر سر راه ما کمین کرده تا دستبردی بزند ، از شنیدن گفتگوی کاروانیان فضیل بیشتر متاثر شد که چقدر من بدبختم پیوسته خاطر آسوده خانواده هایی را به تشویش انداخته آنها را از طرف خود نگران میکنم ، از جای حرکت کرد خود را به کاروانیان معرفی نمود گفت آسوده باشید دیگر کاروانی از دست من ناراحت نخواهد شد. روضات الجنات لفظ فضیل ، پند تاریخ جلد 4 صفحه 233

128- توبه انسان از نظر شیطان : از وهب نقل شده که روزی شیطان برای حضرت یحیی(ع)آشکار شد، اظهار داشت میخواهم تو را نصیحت کنم یحیی گفت من به نصیحت تو تمایل ندارم ، ولی از وضع و طبقات مردم مرا اطلاعی بده ، شیطان گفت بنی آدم از نظر ما به سه دسته تقسیم میشوند :

1. عده ایکه مانند شما معصومند ، چون از آنها مایوسیم از دستشان راحتیم میدانیم نیرنگ و حیله های ما در آنها تاثیر نمی کند

2. دسته ای هم برعکس در پیش ما شبیه توپی هستند که دردست بچه های شما است، به هر طرف بخواهیم آنها را می بریم کاملا در اختیار ما هستند

3.طایفه سوم رنج و ناراحتی برای ما از هر دو دسته قبل بیشتر دارند یکی از ایشان را در نظر می گیریم جدیت زیاد می کنیم تا او را فریب دهیم ، همین که فریب خورد و قدمی به میل ما برداشت یک مرتبه متذکر میشود و از کرده خود پشیمان میگردد ، روی به توبه و استغفار می آورد، هرچه رنج برای او کشیده ایم از بین می برد باز برای مرتبه دوم در صدد اغواء و گمراهیش بر میآییم این بار نیز پس از موفقیت که به گناه او را میکشیم فورا متوجه شده توبه میکند نه از او مایوسیم و نه می توانیم مراد خود را از چنین شخصی بگیریم پیوسته برای اغواء این دسته در رنجیم. خزائن نراقی صفحه 368 ، پند تاریخ جلد 4 صفحه 230

129- نمونه ای از توبه واقعی : ابوبصیر گفت مرا همسایه ای بود از معاونین و همکاران سلطان جور ، ثروت زیادی به دست آورده بود.چند کنیز آوازه خوان و مطرب داشت و پیوسته مجلسی از هواپرستان تشکیل میداد به لهو و لعب و عیش و طرب می گذرانید کنیزان آواز می خواندند و آنها شراب میخوردند ، چون مجاور با من بود همیشه به واسطه شنیدن آن منکرات از دست او ناراحتی داشتم چند مرتبه گوشزدش کردم ولی نپذیرفت ، آن قدر اصرار و مبالغه نمودم تا روزی گفت : من مردی مبتلا و اسیر شیطانم اما تو گرفتار شیطان و هوای نفس نیستی ، اگر وضع مرا به صاحب خود حضرت صادق (ع) بگویی شاید خداوند مرا از پیروی نفس به واسطه تو نجات دهد ، ابوبصیر گفت سخن آنمرد بر دلم نشست، صبر کردم تا زمانی که خدمت حضرت صادق (ع) رسیدم داستان همسایه ام را به آن جناب عرض کردم فرمود : وقتی به کوفه برگشتی او به دیدن تو می آید بگو:  جعفربن محمد (ع) می گوید آنچه از کارهای زشت می کنی ترک کن برایت بهشت را ضمانت میکنم به کوفه برگشتم مردم به دیدنم آمدند او نیز با آنها بود همینکه خواست حرکت کند نگاهش داشتم وقتی اطاق خلوت شد ، گفتم وضع تو را برای حضرت صادق (ع) شرح دادم ، فرمود او را سلام برسان و بگو آن حال را ترک کند تا برایش بهشت را ضمانت کنم گریه اش گرفت ، گفت تو را به خدا قسم جعفربن محمد (ع) این حرف را به تو فرمود ؟ سوگند یاد کردم آری ، گفت همین مرا بس است از منزل خارج شد ، پس از چند روز که گذشت از پی من فرستاد ، وقتی پیش او رفتم دیدم پشت درب ایستاده برهنه است گفت هرچه در خانه مال داشتم در محلش صرف کردم و چیزی باقی نگذاشتم اینک می بینی از برهنگی پشت درب ایستاده ام ، من به دوستان خود مراجعه کردم مقداریکه تامین لباسش را بکند تهیه نموده برایش آوردم ، باز پس از چند روز دیگر پیغام داد مریض شده ام بیا تو را ببینم در مدت مریضیش مرتب از او خبر می گرفتم و با داروهایی به معالجه او مشغول بودم ، بالاخره به حال احتضار رسید در کنار بسترش نشسته بودم و او در حال مرگ بود در این موقع بیهوش شد وقتی به هوش آمد (درحالی که لبخندی بر لبانش آشکاربود) گفت ابابصیر: صاحبت حضرت صادق (ع) به وعده خود وفا کرد ، این به گفت و دیده از جهان بربست ، در همان سال وقتی به حج رفتم در مدینه خدمت حضرت صادق (ع) رسیدم درب منزل اجازه ورود خواستم، همینکه وارد شدم هنوز یک پایم در خارج و یکی داخل منزل بود که حضرت فرمود ابابصیر ! ما به وعده خود نسبت به همسایه ات وفا کردیم. بحارالانوار جلد 11 صفحه 146 ، پند تاریخ جلد 4 صفحه 238

 

شرایط توبه و کیفیت آن :

130- شخصی در حضور امیرالمومنین (ع) گفت استغفرالله آن جناب فرمود : ثکلتک اُمُک ( مادرت به سوگواریت بنشیند ) میدانی استغفار چیست ؟ استغفار درجه علیین است ، اسمی است که بر شش معنی گفته میشود :

(اولها الندم علی ما مضی)

1- پشیمانی ازکردارناپسندیده گذشته .

(الثانی العزم علی ترک العود الیه ابدا)

2- تصمیم بر اینکه معاصی گذشته را هیچوقت تکرار نکنی .

(الثالث ان تودی الی المخلوقین حقوقهم حتی تلقی الله املس لیس­علیک تبعة) 3- حقوقیکه مردم بر تو دارند به آنها رد کنی تا خدایرا ملاقات نمائی پاک و بر تو گناهی نباشد.

( الرابع ان تعمد الی کل فریضة علیک ضیعتها فتودی حقها )

4- هر واجبی که ترک کرده ای انجام بدهی و آنرا جبران کنی .

( الخامس ان تعمد الی اللحم الذی نبت علی السحت فتذیبه بالاحزان حتی تلصق الجلد بالعظم و ینشاء بینهما لحم جدید )

5 – با حزن و اندوه گوشتی که از حرام روئیده ذوب نمایی بطوریکه پوست بدنت به استخوان بچسبد و بین آنها گوشت تازه بروید

( السادس ان تدیق النفس الم الطاعة کما اذقتها حلاوة المعصیة

6- رنج عبادت و بندگی را به تن بچشانی چنانکه شیرینی معصیت را به آن چشانده ای

( فعند ذلک تقول استغفرالله ) پس آنگاه که این شرایط جمع گشت میگوئی استغفرالله یعنی از خدا آمرزش می طلبم.

شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید جلد 4 صفحه 640 ، پند تاریخ جلد 4 صفحه 241

تاخیر در توبه نکنید :

131- پیغمبر اکرم (ص) فرمود : مرد مومن تصمیم می گیرد عمل نیکی انجام دهد ، اگر انجام نداد به همین تصمیم و نیت که داشت خدا او را یک حسنه پاداش می دهد اگر انجام داد ده برابر در نامه عملش نوشته میشود و اما شخصی تصمیم گناهی را می گیرد ، چنانچه آن عمل از او سر نزد به واسطه تصمیم و نیت درباره اش گناهی ثبت نمیشود، اگر نیت را به مرحله عمل رساند و آن گناه را انجام داد ، باز هفت ساعت او را مهلت می دهند ، ملکی که در طرف راست و متصدی کارهای نیک است به آن ملکی که در طرف چپ و مامور نوشتن اعمال زشت است می گوید ثبت نکن شاید کار نیکی انجام دهد که این عمل زشت را بر طرف نماید ، زیرا خداوند میفرماید:

( ان الحسنات یذهبن السیئات ) کارهای نیک گناهان را می زداید و یا ممکن است استغفار کند، اگر در مدت این هفت ساعت گفت (استغفرالله الذی لا اله الا هوعالم الغیب والشهادة العزیز الحکیم الغفورالرحیم ذاالجلال والاکرم) آن گناهیکه انجام داده بود در نامه عملش ثبت نمیشود هرگاه هفت ساعت گذشت نه کار نیکی انجام داد و نه استغفار نمود همان ملک دست راست به ملک نویسنده گناه می گوید :

( اکتب علی الشقی المحروم ) بنویس این گناه را در نامه عمل این بدبخت محروم. وسائل الشیعه کتاب جهاد با نفس صفحه 524 ، پند تاریخ جلد 4 صفحه 245

 

در چه دقیقه حساسی برگشت و توبه کرد :

132- حضرت باقر (ع) فرمود : پسر بچه ای از یهودیها خدمت حضرت پیغمبر (ص) زیاد می آمد ، کم کم اُنسی به آن حضرت گرفته بود آن جناب نیز او را در رفت و آمدهایش می پذیرفت گاهی او را پِی کاری میفرستاد و یا نامه ای به دستش می سپرد که به یکی از خویشاوندان خود بدهد روزی حضرت رسول (ص) متوجه شد که چند روز است آن پسر بچه دیده نمیشود ، جویای حالش گردید ، گفتند مریض شده و نزدیک مردن است ، پیغمبر اکرم (ص) با چند نفر از اصحاب به عیادت آن پسر بچه یهودی رفت آن جناب را برکتی بود که با هرکس سخن می گفت جوابش را میداد ( اگرچه در آخرین لحظات زندگی بود ). به بالین بیمار محتضر نشست صدا زد فلانی ! پسرک چشم گشوده عرض کرد ( لبیک یا ابا القاسم ) فرمود بگو ( اشهد ان لا اله الا الله و انی رسول الله ) گواهی به یگانگی خدا و رسالت من بده ، آن جوان تا این سخن را شنید نگاهی به صورت پدر خود کرده چیزی نگفت ( این نگاه حاکی بود که پسرک از پدر خود شرم دارد یا می ترسد ) برای مرتبه دوم ، حضرت او را صدا زده به گفتن شهادتین امرش کرد ، باز نگاهی به صورت پدر کرده چیزی نگفت ، در مرتبه سوم که پیغمبر (ص) صدایش زد همینکه جوان چشم باز کرد حضرت رسول گفتار قبل را تکرار نمود ، این بار نیز چشم بصورت پدر انداخت ؛ در آن هنگام پیغمبر (ص) فرمود میل خودت میخواهی گواهی بده و در صورتی که مایل نیستی لب فروبند. (( جوان تصمیم خود را گرفت در آن لحظات آخر که چشم از جهان فرو بست سعادت خود را با دو جمله خرید مثل اینکه متوجه شد در مسئله ایمان شرم و حیاء ، یا رعایت خواسته پدر شرط نیست )) بدون تامل گفت (( اشهد ان لااله الاالله و انک رسول الله )) گویی از زندگی او گفتن همین دو جمله باقیمانده بود چه بلافاصله دیده از جهان فروبست. ( فقال رسول الله (ص) لابیه اخرج عنا ) پیغمبر اکرم (ص) به پدرش فرمود ما را با این جوان واگذار و از پی کار خود برو و اکنون به ما تعلق گرفت ، اصحاب را دستور داد او را غسل دهند و کفن کنند وقتی آماده گردید بیاورند تا آن جناب بر جنازه اش نماز بخواند ، از منزل یهودی بیرون شد خدایرا ستایش میکرد که امروز یک نفر را به وسیله من از آتش جهنم نجات داد. جلد 6 بحارالانوار صفحه 27 ، پند تاریخ جلد 4 صفحه 246

هر گناهی توبه مخصوصی دارد :

133- حضرت صادق (ع) فرمود : مردی در زمانهای گذشته زندگی میکرد ، در جستجو بود دنیا را از راه حلال بدست آورد وثروتی فراهم نماید ولی نتوانست، از راه حرام جدیت کرد باز هم نتوانست ؛ شیطان برایش مجسم و آشکار شده گفت از راه حلال خواستی ثروتی فراهم کنی نشد و از راه حرام هم نتوانستی اینک مایلی من راهی به تو بیاموزم که به خواسته خود موفق شوی ، ثروت سرشاری بدست آوری و عده ای هم پیرو و تابع پیدا کنی ؟ گفت آری مایلم ، شیطان گفت از خود کیش و دینی اختراع کن مردم را به سوی دین اختراعی دعوت نما ، به دستور شیطان رفتار کرد ، مردم گردش را گرفته و پیرویش کردند و به آنچه مایل بود از ثروت دنیا رسید ، روزی ناگاه متوجه شد که چه کار ناشایستی کردم مردم را گمراه نمودم خیال نمی کنم توبه ای داشته باشم مگر اشخاصیکه به واسطه من گمراه شده اند متوجه کنم که آنچه از من شنیده اند باطل و ساخته شده خودم بود آنها را برگردانم شاید توبه ام پذیرفته شود ؛ به پیروان خود یک یک مراجعه کرد آنها را گوشزد نمود که آنچه من می گفتم باطل بود، اساس و پایه ای نداشت آنها جواب می دادند دروغ می گویی گفتار سابق تو درست و حق بود ، اکنون در کیش و دین خود شک کرده و گمراه گشته ای ، این جواب را که از آنها شنید غل و زنجیری تهیه نمود به گردن خود آویخته گفت باز نمی کنم تا خدای توبه ام را بپذیرد؛ خداوند به پیغمبر آن زمان وحی نمود که به فلانی بگو قسم به عزتم اگر آنقدر مرا بخوانی و ناله نمایی که بند بندت از هم جدا شود دعایت را مستجاب نمی کنم مگر کسانیکه به دین (اختراعی) تو مرده اند و آنها را گمراه کرده بودی به حقیقت کار خود اطلاع دهی واز دین تو برگردند ؛ { این کار هم که برایش امکان نداشت } جلد 2 بحارالانوار صفحه 277 ، پند تاریخ جلد 4 صفحه 251

از آنجائیکه در نقل داستانهای اهل ایمان و تقوی در بیداری و آگاهی دل تاثیر خاصی است بطوریکه شنونده را بعمل وامیدارد در این مقام چند داستان از اهل توبه و سپس داستانهایی که موید و شاهد است بر بعضی مطالب مندرجه در این کتاب نقل میگردد امید است خوانندگان عزیز از خواندن آنها بهره مند شوند.

134- در کتاب مصابیح القلوب سبزواریست که چون آیه تحریم و منع خوردن شراب بر پیغمبر (ص) نازل شد ، منادی رسولخدا (ص) ندا داد کسی نباید شراب خورد ، روزی اتفاق افتاد که رسول خدا (ص) در کوچه ای عبور می کرد و مرد مسلمانی شیشه شراب به دست داشت وارد آن کوچه شد ، چون رسولخدا (ص) را دید که می آید سخت ترسید و گفت خدایا توبه کردم که دیگر شراب ننوشم ، من را رسوا نکن ، چون نزدیک به آنحضرت شد فرمود : در این شیشه چیست ؟ گفت سرکه است ، آنحضرت دست را جلو برد و فرمود مقداری در دست من بریز ، و وقتی که ریخت دید که سرکه است ، آنمرد گریه کرد و گفت یا رسول الله قسم به خدا که سرکه نبود بلکه شراب بود ولی توبه کردم و از خدا خواستم که مرا رسوا نکند ، چنین شد و رسوا نشدم . حضرت محمد (ص) فرمود : چنین است هرکه توبه کند خداوند سیئات او را به حسنات تبدیل میکند (( اولئک یبدل الله سیئاتهم حسنات )).

135- على بن الحسين صلوات الله عليهما فرمود: مردى با خانواده اش مسافرت دريا كرد، كشتى آنها شكست و از كسانيكه در كشتى بودند، جز زن آن مرد نجات نيافت ، او بر تخته پاره ئى از الواح كشتى نشست و از كسانيكه در كشتى بودند، جز آن زن آنمرد نجات نيافت ، او بر تخته پاره ئى از الواح كشتى نشست تا بيكى از جزيره هاى آن دريا پناهنده شد، در آن جزيره مردى راهزن بود كه همه پرده هاى حرمت خدا را دريده بود، ناگاه ديد آن زن بالاى سرش ايستاده است ، سر بسوى او بلند كرد و گفت : تو انسانى يا جنى ؟ گفت : انسانم ، بى آنكه با او سخنى گويد، با او چنان نشست كه مرد با همسرش مى نشيند، چون آماده نزديكى با او شد، زن لرزان و پريشان گشت ، باو گفت : چرا پريشان گشتى ؟ زن گفت : از اين مى ترسم و با دست اشاره بآسمان كرد مرد گفت : مگر چنين كارى كرده ئى ؟ (زنا داده ئى ؟) زن گفت : نه ، بعزت خدا سوگند. مرد گفت : تو از خدا چنين مى ترسى ، در صورتيكه چنين كارى نكرده اى و من ترا مجبور مى كنم ، بخدا كه من بپريشانى و ترس از تو سزاوارترم ، سپس كارى نكرده برخاست و بسوى خانواده اش رفت و همواره بفكر توبه و بازگشت بود.

روزى در اثناء راه براهبى برخورد و آفتاب داغ بر سر آنها مى تابيد، راهب بجوان گفت : دعا كن تا خدا ابرى بر سر ما آرد كه آفتاب ما را مى سوزاند.

جوان گفت : من براى خود نزد خدا كار نيكى نميبينم تا جراءت كنم . چيزى از او بخواهم . راهب گفت : پس من دعا ميكنم و تو آمين بگو. گفت : آرى خوبست ، راهب دعا ميكرد و جوان آمين مى گفت بزودى ابرى بر سر راه آنها سايه انداخت . هر دو پاره ئى از روز را زيرش راه رفتند تا سر دو راهى رسيدند جوان از يك راه و راهب از راه ديگر رفت ، و ابر همراه جوان شد.

راهب گفت : تو بهتر از منى . دعا بخاطر تو مستجاب شد نه به خاطر من ، گزارش خود را بمن بگو، جوان داستان آن را كرد. راهب گفت چون ترس از خدا ترا گرفت ، گناهان گذشته ات آمرزيده شد، اكنون مواظب باش كه در آينده چگونه باشى . اصول كافى جلد 3 صفحه 111

136- در جلد 15 بحارالانوار باب الخوف و الرجاء صفحه 117 از حضرت سجاد (ع) روایت شده است که فرمود : در بنی اسرائیل مرد کفن دزدی بود ، همسایه اش مریض شد و ترسید بمیرد ، مرد کفن دزد را صدا کرد و به او گفت چگونه همسایه ای بودم : مرد کفن دزد گفت خوب همسایه ای بودی مرد همسایه به کفن دزد گفت من کاری دارم که میخواهم تو انجام دهی ، مرد کفن دزد گفت : انجام می دهم ، مرد همسایه دو کفن آورد و به مرد کفن دزد گفت هرکدام که بهتر است بردار برای خودت تا مرا در کفن دیگر بپوشانند و چون مرا دفن کردند قبر مرا نشکاف و مرا برهنه مساز و کفن مرا نبر ، کفن دزد نپذیرفت تا اینکه به سبب اصرار همسایه کفن نیکوتر را برداشت و رفت و چون همسایه مرد و دفنش کردند ، کفن دزد گفت مرده که شعوری ندارد تا بفهمد من خلف وعده با او کرده ام ، میروم و کفن او را می دزدم ، پس قبرش را شکاف و چون خواست کفن را بردارد و او را برهنه سازد ، صیحه و صدای سختی شنید که می گوید این کار را نکن ، پس ترسید و کفن را ندزدید و قبرش را پوشانید ، تا هنگام مردنش به فرزندانش گفت چگونه پدری بودم برای شما ، گفتند نیکو پدری بودی گفت مرا به شما حاجتی است ، گفتند انجام خواهیم داد گفت هرگاه مردم بدنم را آتش بزنید و وقتی خاکستر شدم خاکسترم را به باد بفرستید نصفی به سمت دریا و نصفی به سمت صحرا قبول کردند و چون مرد چنین کردند ، پس خدای تعالی خاکسترهای متفرقه بدن او را جمع نمود و زنده اش کرد و فرمود چه سبب شد که چنین وصیتی کردی عرض کرد به عزتت قسم ترس از عذاب تو مرا بر این وصیت داشت ، پس فرمود : من هم تو را بخشیدم و ترس تو را به آرامش مبدل کردم و طلبکارانت را راضی خواهم کرد.

از این حکایت دانسته میشود که هرگاه گنهکار از گناهش پشیمان شود و از عذاب خداوند ترسناک باشد ، خداوند هم او را خواهد آمرزید و خصماء او را راضی خواهد فرمود.   گناهان کبیره جلد 2 صفحه 455 الی 468

منبع : http://besooykhoda.blogfa.com/post/13