نهم ربیع چه روزی است؟

 

 

نهم ربیع چه روزی است؟

در دو مقاله زیر دو دیدگاه متفاوت را مطالعه می فرمائید تا از سیر تاریخی این افکار نیز مطلع باشید :

خلاصه :

با توجه به دلایل و براهین واضح و روشنی که ارائه شد روز نهم ربیع الاول روز اظهار جشن و سرور و تبری از دشمنان اهل بیت علیهم السلام می باشد.

البته این نکته را نیز متذکر می شویم که یاد و ذکر نام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در هر زمانی نیکوست، و شرعاً حرام نیست که افرادی بخواهند در این روز به بهانه ایام آغاز امامت حضرت مهدی عج از ایشان یاد کنند. ولی همواره باید به خاطر داشت که این روز، روز اظهار تبری و برائت از دشمنان اهل بیت علیهم السلام می باشد، و این همان سیره و سنت ائمه اطهار علیهم السلام بوده است.

فلذا تضعیف و بلکه دوری از سیره ایشان به نحوی که هیچ سخنی از تبری در این روز به میان آورده نشود، و بزرگ کردن و گرامی داشتن جشنی که هیچ توصیه ای به آن نشده است، یقینا مورد رضایت ائمه اطهار علیهم السلام نمی باشد.

متاسفانه همین مساله را در سالهای اخیر شاهد بوده ایم که پرچمداران “جشن تاج گذاری” با بزرگ نمودن این جشن هیچ سخنی از تبری از دشمنان اهل بیت علیهم السلام به میان نمی آورند.

به همین جهت، شیعیان باید هوشیار باشند و نگذارند افرادی نام امام زمان عج را وسیله و ابزاری قرار دهند تا تبرّی را در میان ایشان کمرنگ و بلکه حذف نمایند. و مطمئن باشیم که اگر چشمانمان را ببندیم و از کنار اینگونه فتنه ها بگذریم، روزی چشم باز خواهیم کرد و می بینیم که هیچ اثری از برائت و تبری در میان شیعیان باقی نمانده است.

(۱)نهم ربیع چه روزی است؟

 

آیت‌الله سیدحسن مصطفوی، استاد اخلاق و قرآن در مصاحبه بانشریه خیمه، در رابطه با «عمرکشان» می گوید: مراسمی که با عنوان «عمرکشون» معروف شده است جشن گرفتن برای کشته شدن عمر سعد که قاتل اباعبدالله الحسین(ع) است، بوده و به غلط عوام نام عمر سعد را با خلیفه دوم اشتباه گرفته‌اند و شاید هم خرافه‌گرایی برخی از نادانان و سوء استفاده دشمنان در این اتفاق بی‌تاثیر نبوده باشد

* فلسفه جشن‌های ماه ربیع چیست؟

مصطفوی: نهم ربیع الاول سال ۲۶۰ هجری قمری اولین روز امامت حضرت ولی‌عصر(عج) است، یعنی حضرت امام حسن عسکری(ع) در هشتم ربیع الاول به شهادت رسیدند و امام زمان(عج) در روز نهم امامتشان شروع شد. ایشان در آن موقع پنج‌ساله بودند، البته در میان شیعیان این موضوع چندان غیر طبیعی نیست، زیرا که قبل از امام زمان(عج) حضرات معصومین دیگری چون امام جواد(ع) در سن هشت سالگی و امام هادی(ع) در سن شش سالگی به امامت رسیدند.

در حدیثی از امام رضا(ع) به استناد از قرآن کریم، نبوت حضرت یحیی(ع) در ۹ سالگی و نبوت حضرت عیسی(ع) در نوزادی مورد توجه قرار گرفته است که این موضوع خود از اراده خداوند برای آزمودن مردم خبر می‌دهد.

از سوی دیگر چون علم لازم برای امامت و نبوت لدنی بوده و توسط خداوند عطا می‌شود، ممکن است این اراده الهی در هر سنی که خودش صلاح بداند اتفاق بیفتد و البته وجود این نمونه‌ها در میان پیامبران و امامان شاید راهی است تا ذهن شیعیان آماده برای پذیرش امامت حضرت بقیه الله در سن پنج سالگی شود.

در هر صورت این خود از معجزات الهی برای حضرت امام زمان(عج) است و ما شیعیان آن روز را روز بزرگی می‌شماریم و جشن می‌گیریم، زیرا حضرت مهدی امام حی و حاضر هستند و از این جهت نسبت به سایر ایمه تقدم دارند.

البته شیعیان برای ولادت همه امامان شادی می‌کنند، اما برای امام زمان(عج) از آن جهت که حاضر و ناظر هستند اولویت بیشتری وجود دارد.

از این جهت تعظیم و بزرگداشت این روز نیز می‌تواند به عنوان یک وظیفه دینی مورد توجه قرار گیرد و در این روز بیشتر برای سلامت وجود آن حضرت دعا شود و صدقه داده شود و… زیرا که این کارها خود اعلام بیعت با آن امام بزرگوار است که چون غایب هستند با یادآوری و شادی در این روز، اعلام بیعت و دوستی با حضرتش قلمداد می‌گردد.

* پس موضوع جشن‌هایی که با نام عیدالزهرا(س) برگزار می‌شود، چیست؟

مصطفوی: از دو جهت شیعیان در این روز به شادی می‌پردازند و عیدالزهرا(س) می‌نامند؛ اول این روز، روزی است که مهدی آل محمد(عج) به امامت می‌رسد و او کسی است که وعده تجلی حکومت عدل الهی بر روی زمین را داده است و انتقام مظلومان را می‌گیرد و چه کسانی مظلوم‌تر از اهل بیت(ع) که از همه نظر مورد ظلم و ستم قرار گرفتند و حقشان سلب شد.

حضرت مهدی(عج) دل حضرت زهرا(س) را با تحقق وعده الهی شاد خواهد کرد؛ از نظر دیگر این روز، روز کشته شدن عمر سعد است، کسی که حادثه عاشورا را با آن شرحی که همه می‌دانید برای امام حسین(ع) و اهل بیتش رقم زد، کسی که خون‌های پاک زیادی را در صحرای کربلا به زمین ریخت، کسی که زینب کبری(س) و دیگر زنان خاندان رسول(ص) را به اسارت برد و هزاران ظلم دیگری که در حق شیعیان روا داشت.

دوم اینکه روز نهم ربیع الاول روز کشته شدن «عمر بن سعد» ملعون به دست مختار ثقفی است، در این روز مختار دستور داد سر او را از بدن جدا کردند؛ لذا از این جهت هم روز نهم ربیع الاول روز شادی برای اهل بیت(ع) و حضرت زهرا(س) است.

بنده معتقدم این مراسمی که با عنوان «عمرکشون» معروف شده است جشن گرفتن برای کشته شدن عمر سعد که قاتل اباعبدالله الحسین(ع) است، بوده و به غلط عوام نام عمر سعد را با خلیفه دوم اشتباه گرفته‌اند و شاید هم خرافه‌گرایی برخی از نادانان و سوء استفاده دشمنان در این اتفاق بی‌تاثیر نبوده باشد.

* اما بر مبنای همین تفکر جشن‌های بسیاری برگزار می‌شود و بعضاً افراط و تفریط‌هایی دیده‌ می‌شود که نه شرع آن را تایید می‌کند، نه عرف؟

مصطفوی: به صورت کلی چه در جشن و شادی، چه در غم و اندوه و در همه کارهایمان ما نباید پایمان را از حریم دین فراتر بگذاریم. برخی به غلط می‌گویند که روز نهم ربیع‌ الاول روز رفع القلم است، یعنی هر کاری بکنیم گناهی بر ما نیست؟!

مگر چنین چیزی ممکن است؟ زیرا نظارت خداوند در هیچ حالتی از انسان برداشته نمی‌شود، مگر می‌شود خداوند این روز را رفع القلم کرده باشد و مجوز هرکاری را داده باشد.

از طرف دیگر این مطلب مخالفت و تعارض آشکار با نص قرآن دارد، در سوره ق آیه ۱۸ خداوند می‌فرماید که هیچ حرف و سخنی تلفظ نمی‌شود مگر اینکه در آن لحظه فرشته‌ای آن را ثبت و ضبط می‌کند.

خداوند فرموده حتی تمام حرف‌های ما را ثبت و ضبط می‌کند و هیچ استثنایی هم برایش بیان نکرده آنوقت عده‌ای می‌گویند هر گناهی مرتکب شویم بلا اشکال است؟ و به یک روایت مجعول و نادرست هم استناد می‌کنند و وقتی با قرآن مقایسه می‌شود، درست در مقابل است، پس باید بر دیوار کوبیده شود و نمی‌توانیم آن را بپذیریم.

همچنین در سوره عنکبوت آیه ۲۹ در بیان داستان قوم لوط می‌فرماید که آنها سه گناه بزرگ داشتند؛ اول اهل لواط بودند، دوم راهزنی می‌کردند و سوم اینکه در مجالسشان (حتی به شوخی) سخن زشت و ناروا بر زبان می‌راندند، وقتی خداوند افعال و حرف‌های زشت ایشان در میهمانی‌هایشان را هم‌ردیف دو گناه بزرگ دیگرشان می‌شمارد، تکلیف روشن است.

به نظر بنده آنچه در برخی مجالس شادی در این روز دیده می‌شود چیزی جز سوء استفاده از نام اهل بیت(ع) نیست، زیرا که به نام عیدالزهرا(س) کلمات و سخنان سخیف و زشت بر زبان می‌رانند و افعال ناپسند و منکر مرتکب می‌شوند که قطعاً مورد رضای خداوند نیست.

شیعیان اهل بیت(ع) حتی در روز شادی هم باید طوری شادی کنند که منکر واقع نشود، غیبت پشت سر افراد، دادن نسبت ناروا به قومیت‌ها، الفاظ و افعال زشت و زننده، همه و همه مورد تأیید اسلام نیست و موجب تقرب به خداوند و اهل بیت(ع) هم نمی‌شود.

بنده بررسی کرده‌ام و دیده‌ام که در برخی موارد برخی افعال مثل دروغ مصلحت‌آمیز برای نجات جان فردی یا صلح و آشتی بین دو نفر و امثال آن مجاز دانسته شده، اما هیچ جا فحش دادن و سخنان بد استثنا نشده است؛ حتی قرآن می‌فرماید معبودهای کفار را فحش ندهید تا آنها هم روی عداوت به خدا ناسزا نگویند.

ما هم نباید به برخی از عقاید دیگران ناسزا بگوییم و با این کار اختلاف ایجاد کنیم تا آنها هم از روی لجاجت به مقدسات شیعه اهانت نکنند.

امیرالمؤمنین(ع) در جنگ صفین دیدند که عده‌ای لشکر معاویه که دشمن حضرت بودند را فحش می‌دادند، امیرالمومنین(ع) فرمود: «حق ندارید فحش بدهید، تنها می‌توانیم با آنها بجنگیم.»

از این رو ما نیز حق نداریم از الفاظ زشت و ناسزا در مجالس و جشن‌ها استفاده کنیم. باید مواظب باشیم هم در روز نهم ربیع الاول و هم در همه روزهای دیگر از مسیر دین خارج نشویم.

* با این اوصاف ریشه ترویج این خرافات چه بوده است؟

مصطفوی: از قدیم دشمنان اسلام به فکر ایجاد تفرقه میان شیعه و سنی بوده‌اند حتی بنده فکر می‌کنم که این روز را همین دشمنان به نام خلیفه دوم منصرف کرده‌اند در صورتی که شواهد مستند تاریخی هیچکدام وفات عمربن خطاب را نهم ربیع ذکر نکرده‌اند، بلکه کشته شدن عمرسعد در این روز بوده است، با این وجود این مسیله را دشمنان معروف کرده‌اند تا بین شیعیان و اهل سنت اختلاف بیندازند.

الان هم گروهی که این مجالس را با این اوصاف برپا می‌کنند و لعن عمومی می‌گیرند، مخصوصاً در این دنیای ارتباطات که هیچ چیز مخفی نمی‌ماند، یا جاهلاً یا عامداً به دشمنان اسلام کمک کرده‌اند.

از طرف دیگر در زمانه‌ای که دشمن مشترک شیعه و سنی وجود دارد که می‌خواهد اصل اسلام را از بین ببرد، اتحاد بیش از پیش این دو مهم‌تر از همیشه است.

* توصیه شما برای شیوه شادی و سرور در این روز چگونه است؟

مصطفوی: ابراز شادی منحصر به آن کارهای سخیف و گفتارهای ناشایست نیست، بلکه خیلی کارهای خوب دیگری می‌شود انجام داد و درعین حال شاد بود، الان هم بسیاری از مجالس و جشن‌های خوب توسط متدینین برگزار می‌شود که هم مداحی اهل بیت(ع) است و هم به مستمعین معرفت بیشتر نسبت به دین هدیه می‌کند

یا مثلاً می‌شود در این روز اطعام کنیم، اطعام سنت خیلی خوبی است که نمی‌دانم چرا منحصر به محرم شده است در حالی که یکی از اعمال اعیاد مانند عید غدیر و… اطعام مسلمین و سفره‌داری است، روایت داریم کسی که در روز عید غدیر اطعام کند، همانند آن است که تمام پیامبران خدا را میهمان کرده است.

این روز را می‌توان با صله رحم، اصلاح ذات بین، اطعام مردم و برگزاری جشن‌هایی در شأن اهل بیت(ع) جشن گرفت و شادی خود را ابراز نمود که این ابراز شادی در روز نهم ربیع الاول که آغاز ولایت حضرت مهدی(عج) است به مثابه بیعت با آن امام بزرگوار است.

 

منبع : http://www.fetrat.com/ShowContent.aspx?Cont=6&ContText=9627

 

(۲)نهم ربیع الاول، جشن آغاز امامت یا جشن عیدالزهراء ؟

  نهم ربیع الاول

چند سالی است که بعضی ها در روز نهم ربیع الاول به عنوان روز تاج گذاری (آغاز امامت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف) جشن می گیرند. و متاسفانه با برپایی چنین جشنی، سخنی از به درک واصل شدن قاتل حضرت زهرا سلام الله علیها در چنین روزی به میان نمی آورند و آن را نادیده می گیرند. در این مقاله بر آن شدیم تا با بررسی جشن تاج گذاری و عیدالزهراء حقیقت را روشن و واضح بگردانیم.

زمان شهادت امام حسن عسکری علیه السلام

برای شهادت امام حسن عسکری علیه السلام اقوال مختلفی وجود دارد، بعضی شهادت ایشان را اول ربیع دانسته اند.(۱) و برخی چهارم ربیع الاول را ذکر کرده اند. (۲) ولی از میان تمامی اقوال (که ظاهرا حدود ده قول وجود دارد) سخن حق و صحیح آن است که شهادت ایشان در هشتم ربیع الاول بوده است.

و اما کیفیت و همچنین زمان دقیق شهادت ایشان طبق روایت معتبر محمد بن حسین و همچنین ابوسهل اسماعیل بن علی نوبختی به این شرح است:

در هنگام نماز صبح روز هشتم ربیع الاول، امام حسن عسکری علیه السلام فرزند خودشان یعنی حجه بن الحسن (عج) را به حضور طلبیدند.

همین که امام حسن علیه السلام نگاهش به فرزندش افتاد گریه کرد و فرمود: ای سید اهل بیت خود، به من آبی بده. که همانا من به سوی پروردگارم می روم. سپس امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف با جوشانده ای که برای حضرت آماده کرده بودند ایشان را سیراب نمودند. در این هنگام امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند که مرا برای نماز مهیا کنید. و امام زمان عج نیز پدرشان را وضو دادند. و در همان وقت نماز صبح، یازدهمین خورشید امامت و ولایت به شهادت رسیدند.(۳)

هشتم ربیع الاول روز آغاز امامت امام زمان(عج)

با توجه به مطلبی که گذشت زمان دقیق شهادت امام حسن عسکری علیه السلام هنگام نماز صبح روز هشتم ربیع الاول بوده است. معلوم و واضح است که زمان نماز صبح قبل از طلوع آفتاب و آغاز روز می باشد. و به همین جهت روشن می شود که با طلوع آفتاب و شروع روز هشتم ربیع الاول امامت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف آغاز شده است. و نهم ربیع الاول روز دوم امامت ایشان بوده است.

آیا روز آغاز امامت ائمه علیهم السلام روز شادی و فرح است؟

قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى اطَّلَعَ إِلَى الْأَرْضِ فَاخْتَارَنَا وَ اخْتَارَ لَنَا شِیعَهً یَنْصُرُونَنَا وَ یَفْرَحُونَ لِفَرَحِنَا وَ یَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا وَ یَبْذُلُونَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَنْفُسَهُمْ فِینَا أُولَئِکَ مِنَّا وَ إِلَیْنَا. (۴)

مولا امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: خداوند تبارک و تعالی مخلوقات زمین را مورد توجه و دقت قرار داد، سپس ما (اهل بیت) را اختیار فرمود و برای ما شیعیان را اختیار فرمود. شیعیانمان ما را یاری می کنند و در فرح و شادی ما اظهار خوشحالی می کنند و برای حزن ما اظهار حزن و اندوه می کنند. و آنها اموال و نفس های خودشان را برای ما بذل و بخشش می نمایند. آنها از ما و به سوی ما هستند.

ما شیعیان موظفیم تا در فرح و شادی اهل بیت علیهم السلام اظهار سرور و خوشحالی کنیم، همانطوریکه خودشان به ما امر فرموده اند. و به همین جهت است که شیعیان در اعیاد و موالید اهل بیت علیهم السلام جشن برپا می کنند و شادی و فرحشان را اظهار می کنند.

در رابطه با روز آغاز امامت ائمه علیهم السلام نیز باید ببینیم که آیا روز شادی ایشان بوده است، که ما نیز به پیروی از آنها در آن ایام خوشحال باشیم، یا نه؟

با کمی تتبع در روایات در می یابیم که نه تنها ایشان ما را امر به شادی و فرح در چنین روزهایی نکرده اند، بلکه با دقت در سیره خودشان نیز متوجه می شویم که اصلا چنین ایامی را جشن نمی گرفتند. و حتی در سیره هیچکدام از اصحاب و علما و فقهای شیعه نیز اقامه جشن در روز آغاز امامت ائمه علیهم السلام نمی یابیم. به عنوان مثال در کجا داریم که امام حسین علیه السلام بعد از شهادت امام حسن علیه السلام، به عنوان روز آغاز امامت خودشان جشن گرفته باشند؟ و یا در کجا می یابیم در روز یازدهم محرم که روز آغاز امامت امام سجاد علیه السلام می باشد ائمه علیهم السلام اظهار شادی کرده باشند؟ فلذا به یقین می توان گفت که ما هیچ دلیلی نداریم که روز آغاز امامت ائمه علیهم السلام روز شادی ایشان می باشد.

 

امام زمان

حتی اگر فرض کنیم که روز آغاز امامت ائمه علیهم السلام روز جشن و شادی می باشد، باز هم نمی توانیم روز نهم ربیع الاول را به عنوان اولین روز امامت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف جشن بگیریم، زیرا همانطورکه اثبات شد روز نهم ربیع الاول دومین روز امامت ایشان می باشد و همان روز هشتم ربیع الاول روز آغاز امامت حجه بن الحسن العسکری می باشد.

و همچنین اگر قبول کنیم که اولین روز امامت ائمه علیهم السلام روز شادی می باشد، چگونه است که این امر را به امام زمان عج اختصاص داده اند و اولین روز امامت بقیه امامان را جشن نمی گیرند؟ به کدام دلیل فقط اولین روز امامت امام زمان عج روز شادی است و نه بقیه امامان علیهم السلام؟ اگر واقعا چنین ایامی ایام شادی و فرح است چرا اولین روز امامت امام رضا علیه السلام را به عنوان مثال جشن نمی گیرند؟ همچنین اگر گفته شود دلیل اختصاص جشن و سرور در آغاز امامت امام زمان عج زنده بودن و یا طولانی شدن و استمرار امامت ایشان می باشد. باز هم می گوییم به کدامین دلیل زنده بودن و یا طولانی شدن و استمرار امامت امامی، موجب می شود که روز آغاز امامت آن امام تبدیل به جشن و سرور گردد؟

نهم ربیع الاول، جشن عیدالزهراء

شیعیان و محبین اهل بیت علیهم السلام روز نهم ربیع را جشن می گیرند، هم به عنوان “جشن تاج گذاری” و هم شادی ما در این روز به دلیل به درک واصل شدن قاتل حضرت زهرا سلام الله علیها و غاصب فدک و خلافت امیرالمومنین علیه السلام و منشأ بدعت ها و ضلالت ها ، می باشد.

به همین جهت است که متقدمین و متأخرین از علما و فقهای شیعه این روز را روز به درک واصل شدن … می دانستند و در این روز اظهار سرور و خوشحالی میکردند. و حتی بعضی از آنها کتاب های جداگانه ای در اثبات این حقیقت نوشته اند

در این رابطه احمد بن اسحاق، که از خواص اصحاب امام علی النقی و امام حسن عسکری علیهما السلام بوده و به خدمت امام مهدی (عج) نیز رسیده است، نقل می کند که در چنین روزی خدمت امام حسن عسکری علیه السلام رسیده و ایشان را مسرور و خوشحال دیده است. از ایشان علت شادی و فرح را جویا می شود و امام حسن عسکری علیه السلام می فرمایند:

به درستی که خبر داد مرا پدرم، که حذیفه بن یمان در روز نهم ربیع الاول خدمت جدم حضرت رسول صلی الله علیه و آله رسید. حذیفه گفت: حضرت علی و حسنین علیهم السلام را دیدم که با حضرت رسول غذا میل می فرمودند و آن حضرت به روی ایشان تبسم می نمود و به حسنین علیهما السلام میفرمود:

بخورید! گوارا باد از برای شما برکت و سعادت این روز، به درستی که این روز روزی است که حق تعالی دشمن خود و دشمن شما را هلاک میفرماید و در این روز دعای مادرِ شما (۵) را مستجاب میگرداند… در این روز فرعونِ اهل بیتِ من و ستم کننده بر ایشان و غصب کننده حق ایشان هلاک میشود.

در ادامه حضرت رسول صلی الله علیه و اله فرمودند که خداوند به من وحی کرده که:

ای محمد! علی به منزلت تو نمی رسد مگر به آنچه که از بلاها توسط فرعون آن عصر و غصب کننده حق او بر او وارد میشود. کسی که جرات پیدا میکند تا گفته های مرا تغییر دهد و به من شرک آورد و مردم را از راه رضای من منع می کند. و گوساله ای از برای امت تو برپا می کند که آن ابوبکر است و به من کفر می ورزد در عرش و عظمت و جلال من، به درستی امر کرده ام ملائکه هفت آسمان خود را که برای شیعیان و محبان دین شما عید بگرداند روزی که آن ملعون (…) کشته میشود.

از این ماجرا می گذرد تا روزی که عمر می میرد. و حذیفه خدمت امیرالمومنین علیه السلام می رسد. مولا علی علیه السلام به وی میفرمایند: آیا به یاد داری آن روزی را که آمدی به نزد سید من رسول خدا، من و دو سبط او حسنین علیهم السلام نزد او بودیم و با او غذا میخوردیم ایشان تو را بر فضیلت این روز آگاه ساخت؟ پس از یادآوری حذیفه، مولا علی علیه السلام هفتاد و دو نام برای این روز ذکر می کنند. که در این جا برخی از آنها را ذکر می کنیم:

نهم ربیع الاول

این روز روز استراحت مؤمنان است زیرا از شر آن منافق استراحت یافتند، روز زایل شدن کرب و غم، روز غدیر دوم، روز تخفیف گناهان شیعیان، روز بر هم شکستن بنای کفر و عدوان، روز عید بزرگ خدا، روز مستجاب شدن دعا، روز کندن جامه سیاه، روز ندامت ظالم، روز شکسته شدن شوکت مخالفان، روز نفی هموم، روز عفو از گناه شیعیان، روز عید اهل بیت، روز مقبول شدن اعمال شیعیان، روز قتل منافق، روز قهر بر دشمن، روز خراب شدن بنیان ضلالت، روز خنک شدن دلهای مؤمنان، روز رهایی مؤمنان از شر کافران، روز برطرف شدن بدعتها، روز ترک گناهان کبیره، روز ندا کردن به حق و روز عبادت است.(۶)

مرحوم سید بن طاووس بعد از نقل این روایت می فرمایند: من این حدیث را از خط محمد بن علی بن محمد بن طیّ نقل می نمایم و بر اساس تفحّصی که من در کتابها داشته ام ، دسته ای از روایات را موافق با این روایت یافتم و لذا بر آن اعتمادنمودم و به سزاست که این روز که در حدیث آمده است را بزرگ شمرد و در آن اظهار سرور و شادمانی نمود.(۷)

به همین جهت است که متقدمین و متأخرین از علما و فقهای شیعه این روز را روز به درک واصل شدن … می دانستند و در این روز اظهار سرور و خوشحالی میکردند. و حتی بعضی از آنها کتاب های جداگانه ای در اثبات این حقیقت نوشته اند. از جمله آنها می توان به کتاب علامه مجلسی رحمه الله علیه، کتاب صاحب مستدرک (محدث میرزا شیخ حسین نوری) و همچنین کتاب “فصل الخطاب فی تاریخ قتل ابن الخطاب” که در عصر ما نوشته شده است، اشاره کرد.

علامه مجلسی رحمه الله علیه در این رابطه می فرمایند: و المشهور بین الشیعه فی الأمصار و الأقطار فی زماننا هذا هو أنه الیوم التاسع من ربیع الأول، و هو أحد الاعیاد. یعنی بین شیعیان در تمامی نقاط و نواحی در زمان ما مشهور است که به درک واصل شدن او در روز نهم ربیع الاول می باشد. و آن روز یکی از اعیاد است.

در ادامه ایشان در رابطه با شبهه ای که توسط برخی گفته می شود که روز مرگ عمر ۲۸ ذی الحجه بوده است می فرمایند: اعتبار تلک الروایات مع الشهره بین أکثر الشیعه سلفا و خلفا لا یقصر عما ذکرهالمؤرخون من المخالفین، و یحتمل أن یکونوا غیروا هذا الیوم لیشتبه الامر على الشیعه فلا یتخذوه یوم عید و سرور.

یعنی اعتبار آن روایات (در اثبات مرگ عمر در روز نهم ربیع) بعلاوه شهرتی که بین اکثر شیعیان سلف و خلف دارند، کمتر از آنچه مورخین مخالف نقل کرده اند (که روز مرگ وی ۲۸ ذی الحجه است) نیست. (به عبارت دیگر اعتبار روایت نهم ربیع با گفته های مخالفین رد نمی شود) و احتمال دارد که مخالفین این روز را تغییر داده اند تا امر برای شیعیان مشتبه شود، و آن روز را روز عید و سرور نگیرند. (۸)

ما شیعیان موظفیم تا در فرح و شادی اهل بیت علیهم السلام اظهار سرور و خوشحالی کنیم، همانطوریکه خودشان به ما امر فرموده اند. و به همین جهت است که شیعیان در اعیاد و موالید اهل بیت علیهم السلام جشن برپا می کنند و شادی و فرحشان را اظهار می کنند

مرحوم صاحب جواهر در موردفضیلت نهم ربیع الاول می نویسد: به خبری اسناد داده شده به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در فضیلت و شرافت و برکت این روز دست یافتم (در اینجا اشاره به روایت احمد بن اسحاق دارند)…. و این روز علی الخصوص برای ما و ائمه ما علیهم السلام عید است.(۹)

 

حرف آخر

با توجه به دلایل و براهین واضح و روشنی که ارائه شد روز نهم ربیع الاول روز اظهار جشن و سرور و تبری از دشمنان اهل بیت علیهم السلام می باشد.

البته این نکته را نیز متذکر می شویم که یاد و ذکر نام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در هر زمانی نیکوست، و شرعاً حرام نیست که افرادی بخواهند در این روز به بهانه ایام آغاز امامت حضرت مهدی عج از ایشان یاد کنند. ولی همواره باید به خاطر داشت که این روز، روز اظهار تبری و برائت از دشمنان اهل بیت علیهم السلام می باشد، و این همان سیره و سنت ائمه اطهار علیهم السلام بوده است.

فلذا تضعیف و بلکه دوری از سیره ایشان به نحوی که هیچ سخنی از تبری در این روز به میان آورده نشود، و بزرگ کردن و گرامی داشتن جشنی که هیچ توصیه ای به آن نشده است، یقینا مورد رضایت ائمه اطهار علیهم السلام نمی باشد.

متاسفانه همین مساله را در سالهای اخیر شاهد بوده ایم که پرچمداران “جشن تاج گذاری” با بزرگ نمودن این جشن هیچ سخنی از تبری از دشمنان اهل بیت علیهم السلام به میان نمی آورند.

به همین جهت، شیعیان باید هوشیار باشند و نگذارند افرادی نام امام زمان عج را وسیله و ابزاری قرار دهند تا تبرّی را در میان ایشان کمرنگ و بلکه حذف نمایند. و مطمئن باشیم که اگر چشمانمان را ببندیم و از کنار اینگونه فتنه ها بگذریم، روزی چشم باز خواهیم کرد و می بینیم که هیچ اثری از برائت و تبری در میان شیعیان باقی نمانده است.

شیعه به تـــولّی اَر مُســــــلَّم گردد                           با رکن تبرّی است که محکم گردد

یا فاطمه! لعن قاتلت روزی ماست                             یا رب نکند که رزق ما کـــم گردد

پی نوشت ها :

(۱) مصباح کفعمی ج۲ ص۵۳۳ – بحارالانوار ج۵۰ص۳۳۵

(۲) مسارالشیعه ص۲۸-۲۹

(۳) روایت معتبر محمد بن حسین: کمال الدین شیخ صدوق ج۲ص۴۷۳ و بحارالانوار ج۵۰ص۳۳۱ و روایت ابو سهل: الغیبه شیخ طوسی ص۲۷۳ و بحارالانوار ج۵۲ص۱۶

(۴) بحارالانوار ج۴۴ص۲۸۷

(۵) اشاره به آن جائی که حضرت زهرا سلام الله علیها موقعی که عمر نامه فدک را پاره کرد. فرمودند خدا شکمت را پاره کند.

(۶) زادالمعاد علامه مجلسی باب ۸ص۳۲۵ و زوائد الفوائد از علی بن علی بن طاووس. باب ربیع الاول و بحارالانوار جلد ۳۱ ص۱۲۰٫

(۷) بحارالانوار ج۳۱ص۱۲۹

(۸) بحارالانوار ج۳۱ص۱۳۲

(۹) جواهر الکلام ج ۵ ص ۴۳- ۴۴

بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان

منابع :

بحار الانوار

زاد المعاد مجلسی

جواهر الکلام

منبع : http://shia12.mihanblog.com/post/842