چـرا شيعه,فرزندان علي بن ابي طالب(حسن و حسين عليهماالسلام)را فرزندان رسول خدا صلي اللّه عليه و آله مي خواند؟

سؤال:

چـرا شـيـعـه,فرزندان علي بن ابي طالب (حسن و حسين عليهماالسلام) را فرزندان رسول خدا صلي اللّه عليه و آله مي خواند؟

جواب:

بابررسي كتابهاي تفسير وتاريخ و روايات, روشن مي شود كه اين گفتار,به شيعه اختصاص ندارد بـلكه مي توان گفت:

همه محققان مسلمان , از تمام گروه هاي اسلامي براين مساله , اتفاق نظر دارند. ايـنـك بـا استناد به قرآن مجيد و احاديث و سخنان مفسران مشهور , دلايل روشن اين مساله را ازنظرمي گذرانـيم :

اصولا قرآن كريم, فرزندان صلبي انسان رافرزندان او مي داند, همچنين كساني راكه اولاد وي [اعم ازدختريا پسر] به دنيا مي آيند, فرزندان وي مي خواند. ازديدگاه كتاب و سنت, شواهد فراواني براين حقيقت وجود دارد كه برخي ازآنها عبارتند از:

1 – قرآن مجيد, درآيـه ذيل, حضرت عيسي را ازفرزندان ابراهيم خليل مي شمارد ,درحالي كه عيسي فرزند مريم است وازطريق مادر,به حضرت ابراهيم مي رسد:  و وهبنا له اسحق ويعقوب كـلاًهـديـنا ونوحا هدينا من قبل ومن ذريته داوود و سليمان وايوب ويوسف وموسي وهرون وكذلك نجزي المحسنين,و زكريا و يحيي وعيسي .

(1)- و مـا به ابراهيم , اسحق و يعقوب را عطا نموديم و همه را به راه راست هدايت كرديم و نوح را نـيز پيش از ابراهيم واز فرزندان ابراهيم: داوود و سليمان وايوب و يوسف و موسي و هارون را نيز هدايت نموديم و اين چنين نيكوكاران را پاداش مي دهيم. و[همچنين از فرزندان ابراهيم ] زكريا و يحيي و عيسي .

دانـشـمندان مسلمان , آيه ياد شده را گواهي روشن بر اين دانسته اند كه امام حسن وامام حسين عليهماالسلام فرزندان رسول خدا و ذريه او هستند. براي نمونه, به يكي از آن موارد اشاره مي كنيم :

جلال الدين سيوطي نقل مي كند كه :

ارسل الـحجاج الي يحيي بن يعمر فقال : بلغني انك تزعم ان الحسن و الحسين من ذريه النبي صلي اللّه عليه و آله تجده في كتاب اللّه و قد قراته من اوله الي آخره فلم اجده. قال: الست تقرا سوره الانعام: ومن ذريته داوود وسليمان حتي بلغ ويحيي و عيسي؟ قال: بلي. قال:اليس عيسي من ذريه ابراهيم وليس له اب؟قال:صدقت.(2) روزي حجاج , به دنبال يحيي بن يعمر فرستاد و به وي گفت : برايم گزارش داده اند كه تو مي پنداري حسن و حسين, فرزندان و ذريه پيامبرند و اين سخن را دركتاب خدا(قرآن) يافته اي , در حالي كه من از آغاز تا پايان قرآن را خوانده ام و اين سخن را نيافتم . يحيي بن يعمر گفت : آيا اين آيه از سوره انعام را نخوانده اي كه مي فرمايد و من ذريته داوود و سليمان تا آنجا كه مي فرمايد : و يحيي و عيسي ؟گفت : چرا , خوانده ام . يحيي گفت : آيا در اين سخن قرآن, حضرت عيسي به عنوان ذريه ابراهيم به شمارنرفته است درحالي كـه براي او پدري نبود [وازطريق مادر به ابراهيم مي رسد؟] حجاج پاسخ داد: سخن تو, درست است.

ازمجموع آيه ياد شده وسخنان مفسران قرآن, به روشني معلوم مي گردد كه نه تنها شيعه بلكه تمام دانـشمندان مسلمان, امام حسن وامام حسين عليهماالسلام را ذريه و فرزندان رسول خدا مي نامند .

2 – يكي از آيات روشن قرآن كه بر صحت گفتار ياد شده , گواهي مي دهد , آيه مباهله در سوره آل عمران است . اينك نص آيه مباهله را همراه با سخنان مفسران مي آوريم : فمن حاجك فيه من بعد ما جاءك من الـعـلم فقل تعالوا ندع – ابناءنا وانباءكم ونساءكم وانفسنا وانفسكم ثم نبتهل فنجعل لعنه اللّه علي الكاذبين.(3) – هر كس با تو در مقام مجادله برمي آيد , پس از آن كه به وحي خدا آگاه گشتي ,بگو : بياييد فـرزنـدان مـا و فـرزندان شما , و زنان ما و زنان شما , و جان هاي ما وجان هاي شما را فرا خوانيم , سپس يكديگر را نفرين نماييم و لعنت خدا را نثاردروغگويان سازيم .

مفسران مي گويند: آيه ياد شده كه به آيه مباهله معروف است, درمقام مناظره پيامبر گرامي بـا سـران مسيحيان نجران و پس از لجاجت ورزيدن آنان , فرو فرستاده شد و آن حضرت به فرمان خـدا, هـمراه با علي بن ابي طالب و فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسين – سلام اللّه عليهم – به مـنـظـور مـبـاهـلـه به راه افتادند و چون بزرگان نصاري, رفتار پيامبر و اهل بيت آن حضرت را مشاهده نمودند , بر جان خود بيم كردند و از رسول خدا صلي اللّه عليه و آله درخواست كردند تا از مـبـاهله و نفرين آنان صرف نظر نمايد وآن حضرت هم پيشنهاد آنان را پذيرفت و با بستن پيماني ,اين قضيه خاتمه يافت. از آنـجا كه دانشمندان هر دو گروه شيعه و سني , بر اين نكته اتفاق نظر دارند كه در روز مباهله, اميرمومنان و فاطمه زهرا و امام حسن وامام حسين عليهم السلام, همراه پيامبر گرامي بودند, بـه روشـني معلوم مي گردد كه مقصود از ابناءنا[يعني فرزندان ما]درسخن رسول خدا, امام حـسن وامام حسين مي باشند ,و بدين سان روشن مي گردد كه حسن و حسين عليهماالسلام در آيه ياد شده ,فرزندان پيامبر گرامي قلمداد شده اند. لازم به ذكر است كه مفسران , پس از نقل روايات بسيار در ذيل آيه مباهله, برصحت اين برداشت روشن , گواهي مي دهند و ما به عنوان نمونه , به برخي از آنها , اشاره مي كنيم :

الف : جلال الدين سـيـوطي به نقل از حاكم و ابن مروديه و ابونعيم , از جابر بن عبداللّه , چنين مي گويد : انفسنا و انفسكم : رسول اللّه صلي اللّه عليه و آله و علي , و ابناءنا :الحسن و الحسين و نساءنا : فاطمه .

(4)- مـقصود از انفسنا[جان هاي ما],علي بن ابي طالب است وابناءنا[فرزندان ما] حسن و حسين و نساءنا [ بانوان ما ] فاطمه .

ب : فخر الدين رازي در تفسير خود , پس از بيان روايت ياد شده مي گويد : و اعلم ان هذه الروايه كالمتفق علي صحتها بين اهل التفسير و الحديث .

(5)- بـدان كـه اين روايت , به عنوان حديثي است كه اهل تفسير و حديث , بر صحت آن اتفاق نظر دارند . آنـگـاه چنين مي افزايد : المساله الرابعه : هذه الايه داله علي ان الحسن و الحسين عليهماالسلام كاناابني رسول اللّه صلي اللّه عليه و آله وعد ان يدعوا ابناءه فدعا الحسن و الحسين فوجب ان يكون ابنيه .

(6)- آيـه ياد شده گواه اين معناست كه حسن و حسين عليهماالسلام فرزندان پيامبربودند زيرا قـرار بـود رسـول خـدا صـلـي اللّه عـليه و آله , فرزندان خود را فرابخواند , پس حسن و حسين را فراخواند . ج : ابـوعـبداللّه قرطبي نيز , در تفسير خود , اينگونه آورده كه :

[ابناءنا] دليل علي ان ابناء البنات يسمون ابناءا .

(7)- [ابناءنا] در سخن قرآن( در آيه ياد شده ), گواه آن است كه فرزندان دختر انسان , فرزندان انسان قلمداد مي گردند .

3 – سـخـنـان رسـول خـدا صلي اللّه عليه و آله روشن ترين گواه است بر اين كه امام حسن و امام حسين عليهماالسلام فرزندان پيامبر گرامي اند. و ايـنـجـا بـه دو نـمونه از سخنان آن حضرت اشاره مي كنيم :

الف : رسول خدا , در مورد حسن و حسين فرمود : هذان ابناي من احبهما فقد احبني .(8)

– حسن و حسين , دو فرزند من هستند هر كه آن دو را دوست بدارد , مرا دوست داشته است .

ب : و نـيز پيامبر گرامي صلي اللّه عليه و آله با اشاره به حسن و حسين عليهماالسلام فرمود : ان ابني هذين ريحانتي من الدنيا .(9)

– اين دو فرزند من , دو ريحانه من از دنيا هستند .

مرکز پاسخگو: تبيان

موضوع اصلي: امام حسين و پيامبر

موضوع فرعي: فرزندان پيامبر