حرزهای دینی در عرفان حلقه چرا انکار شده اند؟
حرز در عرفان حلقه
سوال:
در بعضی از عرفانها گفته میشود که آیات قران را (به صورت جداگانه) درخانههایتان نگهداری نکنید، و حرزهای دینی که گفته شده بر اتاقتان نچسبانید؛ چون که ما شهود کردهایم این کار باعث میشود موکل در خانههایتان حضور پیدا کند و این کار ضرر معنوی دارد. بعضی از دوستانم که در عرفان حلقه رفتهاند این طور میگویند. آیا روایت هایی که از امامان داریم یا آیات قران این گفته را تأیید میکند؟
پاسخ:
همچنان که در متن سوال آمده است، در عرفان حلقه چنین ادعاهایی وجود دارد. به صورت خاص رهبر این جریان در یکی از جلساتش(که فایل صوتی آن هم اکنون موجود است) در پاسخ یکی از مسترهای این جریان که میپرسد سند این گفته کجاست جواب میدهد: این جزو شهودهای من است و در ادامه مثال میزند که اگر کسی آیۀ قران را جدا کند مانند این است که چشمی را از حدقه جدا کند.
در متون اسلامی در مجموع سه نوع حرز آمده است که از قضا عرفان حلقه هر سه را منکر است.
یکی حرزهای گفتاری است که با گفتن پارهای از اذکار و اوراد، خواصی روحی و معنوی بر آن مترتب میشود.
دیگری حرزهای پوششی است.
سوم حرزهای نوشتاری است.
لازم به ذکر است مراد از حرز تنها محافظت انسان از بلایا و مشکلات نیست، بلکه بستگی به حرز خاصیت آن هم متفاوت میشود. (توضیح هر کدام در ادامه میآید.) تعداد روایات و نصوص دینی در این زمینه چنان زیاد است که ابوابی با نام تعویذات در کتابهای ادعیه وارد شده است.
نکته بسیار مهم در باب تأثیرگذاری حرزها این که اذعان به تأثیر حرزها در زندگی، با توحیدمحوری نه تنها منافات ندارد؛ بلکه عدم پذیرش آن به معنای انکار خواصی است که خداوند متعال در پارهای امور قرار داده است؛ به عبارت دیگر بخشی از باور به توحید این است که اثری که خداوند با اذن خود در اسباب طبیعی و عادی قرار داده پذیرفته شود و انسان بنای بر انکار و عناد نسبت به خواصی که ذات مقدس خداوند در این امور قرار داده است نداشته باشد. همچنان که هرکدام از غذاها تاثیراتی در حوزه جسم و کالبد فیزیکی انسان دارند و قبول تأثیر این آثار جسمی منافاتی با پذیرش توحید ندارد، خداوند نوعی اثر را در بعضی از الفاظ و کلمات قرار داده است. مانند آنچه دربارۀ شفابخشی عسل در قران آمده است. «فِیهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ، خوردن عسل برای مردم شفاء است. (نحل، ۶۹)
هر سه دسته حرز را در متون دینی مورد بررسی قرار میدهیم و با موضع عرفان حلقه مقایسه میکنیم:
حرزهای گفتاری:
در حرزهای گفتاری ـ که حجم زیادی از حرزهای وارد شده در متون دینی از این دسته است ـ یا به به زبان آوردنِ آیات قران توصیه شده یا تلفظ دعای خاصی که از معصومین صادر شده سفارش شده است. برای این دسته حرزها خواص متعددی بیان شده است. مثلا در مورد خواندن آیۀ الکرسی وارد شده کسی که به قرائت این آیه شریفه بپردازد، موجب حفظ از شر جنیان و شیاطین میگردد و یا خواندن آن قبل از سفر باعث حفظ و حراست از اتفاقات شوم و نامیمون میگردد. در جای دیگر وارد شده کسی که ناس و فلق را بخواند خداوند او را از شر شیاطین و نفوذ نیروهای ناپاک محفوظ داشته و از خطر جنیان ضرر زننده و طلسمات در امان است.( علامه طباطبایی، تفسیر المیزان جلد ۲۰ صفحه ۶۸۲) چنین روایاتی از شیعه و اهل سنت وارد شده است. (جهت مطالعه بیشتر به بخش آخر مفاتیح الجنان مراجعه شود)
حرزهای پوششی:
خواصی که در بعضی از روایات برای پارهای از سنگها گفته شده از این دست است. در مورد سنگ عقیق که به صورت انگشتر استفاده شود، آمده است غیر از آنکه ثواب نماز را هفتاد برابر میکند باعث میگردد که انسان از خطر بلایای زمینی و آسمانی در امان باشد. یا خواصی که برای سنگ فیروزه و شرفالشمس و درّ نجف در روایات آمده است، ناظر به نقش و تأثیر این سنگها در جلوگیری از پدیدههایی است که ممکن است برای جسم یا روح انسان اثر سوء داشته باشد.
حرزهای نوشتاری:
پارهای از اذکار یا آیات غیر از آن که خواندن آنها خواصی دارد، نوشتن آن هم دارای خاصیت روحی و معنوی است. در همین باب برای حفظ کالا از امام رضا(ع) نقل شده است: هر گاه به مالی رسیدی، برای برکت آن دعا کن و برای حفظ کالا و متاع خویش، آیه الکرسی بخوان و آنرا بنویس و میان آن بگذار.(بحارالانوار؛ ج۷۶/۱۷۶)
امام صادق(ع) فرمودند: وقتی ارتفاع سقف خانه، بیش از چهار متر باشد به دور خانه آیه الکرسی بنویسید تا از شرّ جن و شیطان در امان باشید.(بحار الانوار؛ج۷۶/۱۴۹)
یکی از اصحاب امام صادق می گوید: دیدم بر دور خانه امام صادق(ع) آیه الکرسی نقش بسته و همچنین درطرف قبله عبادتگاه آن حضرت، آیه الکرسی نوشته شده بود.(بحار الانوار؛ج ۷۶/۱۵۱)
حاج شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح الجنان از امیر المؤمنین(ع) نقل نموده است که جهت باطل کردن سحر این جملات را بنویسید و همراه خود داشته باشید :
بسم الله و بالله ، بسم الله و ما شاء الله، بسم الله و لا حول و لا قوّه إلاّ بالله .قال موسی ما جئتم به السحر إنّ الله سیبطله إنّ الله لا یصلح عمل المفسدین فوقع الحقّ و بطل ما کانوا یعملون فغلبوا هنالک و انقلبوا صاغرین.
با تأسف باید گفت که در عرفان حلقه هیچ کدام از محورهای فوق مورد پذیرش واقع نشده و هر کدام با توجیهی کنار گذاشته شدهاند. سوال این است که اگر این جریان خود را اسلامی میداند و خود را به عنوان عرفان اسلامی و مورد تأیید متون دینی معرفی میکند؛ چرا چنین نصوصی که در بسیاری از منابع معتبر شیعی وارد شده را عملا انکار میکند؟ این ادعا که شهودهای رهبر حلقه به گونه دیگری بوده است چند لازمه دارد که هیچ کدام در عرفان اسلامی مورد قبول نیست. اولا ملاک در صحت مکاشفات و شهودها، شریعت (ظواهر دینی) است و در جایی که کسی مدعی شهود بر خلاف نصوص دینی است نه تنها حجت ندارد که نشان از غیر رحمانی بودن این کشف دارد و چنین کشفی از اساس مورد ابهام و سؤال است. دوم این که بزرگان معرفت تأکید کردهاند که نه تنها کشف شیطانی که کشف رحمانی هم برای دیگران حجت نیست و بالاتر این که این کشف (کشف رحمانی) برای خود فرد هم حجت شرعی نیست چه برسد که بر اساس آن، برای دیگران تعیین تکلیف شود.
مطلب دیگر آنکه در عرفان حلقه، نه تنها حرزهای گفتاری و پوششی چندان مورد قبول نیست، که استفاده از آنها استعانت از من دونالله شمرده میشود و حتی توسل به معصومین با همین شعار کنار گذاشته شده است (جریان حلقه از این جهت کاملا با وهابیت هم افق است). این در حالی است که این خواص در سایه اذن الهی و از ناحیه موحدان حقیقی(معصومین) بیان شده است. براستی اگر کسی منکر امری باشد که از ناحیه خداوند متعال بر درستی آن تأکید شده خود سرباز زدن از ربوبیت تکوینی خداوند و عدم پذیرش توحید افعالی الهی است.
آخرین نکته این که به تجربه ثابت شده این حرزها واقعا برای دفع خطر جنیان و نیروهای شیطانی و سحر و جادو و مواردی از این قبیل بسیار تأثیر گذار است[۱]. از این رو توصیه رهبران عرفان حلقه بر جمع نمودن حرزها و نمادهای دینی از منازل و اماکن، نه به دلیل شهود، بلکه به این علت است که پارهای از کارهای غیر عادی که بعضی از سران حلقه انجام میدهند در حقیقت استمداد از قوای شر (جنیان کافر و نیروهای شیطانی) است که با وجود این حرزها بستر حضور این نیروها از میان میرود و تصرفاتی که در سایۀ کمک گرفتن از این نیروها، برای اتصال و تشعشع دفاعی و فرادرمانی(در بعضی از موارد) انجام میپذیرد با وجود نمادها و حرزهای دینی قابل انجام نخواهد بود.
[۱] . از آیهالله بهجت رضوانالله تعالی علیه سوال شد که “کسی که سحر شده باشد یا دچار چشمزخم شده باشد برای بطلان سحر و دفع چشمزخم باید چه کند؟”
در پاسخ فرمودند: موارد ذیل را مراعات و عمل نمایید:
۱- قرآن کوچک همیشه همراه داشته باشید.
۲- معوذتین [سورههای مبارکه فلق و ناس] را بخوانید و تکرار نمائید.
۳- آیهالکرسی را بخوانید و در منزل نصب نمائید.
۴- چهار قل [سورههای مبارکه توحید، کارفرون، فلق و ناس] را بخوانید و تکرار نمائید، خصوصا وقت خواب.
۵- در موقع اذان با صدای نسبتا بلند اذان بگوئید.
۶- روزی ۵۰ آیه از قرآن کریم را با صدای نسبتا بلند بخوانید) کتاب پرسشهای شما و پاسخهای آیهالله بهجت – جلد اول)
منبع : httpwww.sharifidoost.ir