آرمان مهدویت مذهبی ، اعتقادی
اگرقرآن سیدالکلام است،(۱)امام حسین سید الشهدااست.(۲)
اگر در صحیفه‌ی سجادیه درباره‌ی قرآن می‌خوانیم: ‹‹و میزان القسط›› امام حسین (ع) می‌فرماید: ‹‹امرت بالقسط››(۳)
اگر قرآن موعظه‌ی پروردگار است؛ (موعظه من ربکم) (۴)، امام حسین (ع) در عاشورا فرمود: عجله نکنید تا شما را به حق موعظه کنم. ‹‹ لا تعجلوا حتی اعظکم بالحق ›› (۵(
اگر قرآن مردم را به رشد هدایت می‌کند؛ (یهدی الی الرشد) (۶)، امام حسین (ع) نیز می‌فرماید: من شما را به دو راه رشاد دعوت می‌کنم « ادعوکم الی سبیل ارشاد » (۷)
اگر قرآن عظیم است؛ (والقرآن العظیم) (۸) امام حسین (ع) نیز سوابق عظیمی دارد. ‹‹عظیم‌السوابق›› (۹)
اگر قرآن حق و یقینی است؛ (وانه لحق الیقین) (۱۰) در زیارت امام حسین (ع) نیز می‌خوانیم: آنقدر صادقانه و خالصانه عبارت کردی که به درجه‌ی یقین رسیدی. ‹‹حتی اتاک الیقین›› (۱۱(
اگر قرآن مقام شفاعت دارد؛ ‹‹نعم الشفیع القرآن›› (۱۲) امام حسین (ع) نیز مقام شفاعت دارد. ‹‹وارزقنی شفاعه` الحسین›› (۱۳(
اگردر دعای چهل و دوم صحیفه سجادیه درباره‌ی قرآن می‌خوانیم که پرچم نجات است؛ ‹‹علم نجاه`›› در زیارت امام حسین (ع) نیز می‌خوانیم او نیز پرچم هدایت است، ‹‹انه رایه` الهدی››(۱۴(
اگر قرآن شفادهنده است؛ (و ننزل من القرآن ما هو شفاء) (۱۵) خاک قبرامام حسین(ع)نیزشفاست.‹‹طین قبرالحسین شفاء››
(۱۶)
اگرقرآن منارحکمت است،(۱۷) امام حسین نیز باب حکمت الهی است. ‹‹السلام علیک یا باب حکمه` رب العالمین›› (۱۸(
اگر قرآن امر به معروف و نهی از منکر می‌کند؛ ‹‹فالقرآن آمر و زاجر››(۱۹) امام حسین نیز فرمود: هدف من از رفتن به کربلا امر به معروف و نهی از منکر است. ‹‹ارید ان آمر بالمعروف و انهی عن المنکر››(۲۰(
اگر قرآن نوراست؛(نوراً مبینا) (۲۱)، امام حسین نیز نور است. ‹‹کنت نوراً فی الاصلاب الشامخه`››(۲۲(
اگر قرآن برای تاریخ و همه‌ی مردم است ؛ ‹‹ لم یجعل القرآن لزمان دون زمان و لاللناس دون الناس ›› (۲۳) ، در باره امام حسین (ع) نیز می‌خوانیم که آثار کربلا از تاریخ محو نخواهد شد. ‹‹لا یدرس اثره و لایمحی اسمه›› (۲۴(
اگر قرآن کتاب مبارکی است؛(کتاب انزلناه الیک مبارک) (۲۵)، شهادت امام حسین (ع) نیز برای اسلام سبب برکت و رشد است ‹‹اللهم فبارک لی فی قتله›› (۲۶(
اگردر قرآن هیچ انحرافی نیست؛ (غیر ذی عوج) (۲۷)درباره‌ی امام حسین(ع)نیز می‌خوانیم:لحظه‌ای ازحق به باطل گرایش پیدا نکرد. ‹‹لم تمل من حق الی الباطل›› (۲۸(
اگر قرآن، کریم است؛ (انه القرآن کریم (۲۹)، امام حسین نیز دارای اخلاق کریم است. ‹‹و کریم الخلائق›› (۳۰(
اگرقرآن عزیز است؛(انه لکتاب عزیز)(۳۱)،امام حسین فرمود: هرگز زیر بار ذلت نمی‌روم ‹‹هیهات مناالذله`›› (۳۲(
اگرقرآن ریسمان محکم است؛‹‹ان هذا القرآن…العروه`الوثقی ›› (۳۳)، امام حسین نیز کشتی نجات و ریسمان محکم است.‹‹ان الحسین سفینه`النجاه` و العروه`الوثقی›› (۳۴(
اگر قرآن بینه ودلیل آشکار است؛(جائکم بینه`من ربکم)(۳۵)، امام حسین نیزاینگونه است‹‹اشهدانک علی بینه`من ربک›› (۳۶(
اگر قرآن را باید آرام و با تانی تلاوت کرد؛ (و رتل القرآن ترتیلا) (۳۷)زیارت قبرامام حسین رانیزبایدباگامهای آهسته انجام داد. ‹‹و امش بمشی العبید الذلیل›› (۳۸)
اگر تلاوت قرآن باید با حزن باشد؛‹‹فاقروه وبالحزن››(۳۹)زیارت امام حسین(ع)نیزبایدباحزن باشد.‹‹و زره وانت کئیب شعث›› (۴۰)
آری، حسین (ع) قرآن ناطق و سیمایی از کلام الهی است.
پی‌نوشت‌ها:
۱- مجمع البیان، ج ۲، ص ۳۶۱٫
۲- کامل الزیارات.
۳- جامع الاحادیث شیعه، ج ۱۲ ص ۴۸۱٫
۴- یونس، ۵۷٫
۵- لواعج الاشجان، ص ۲۶٫
۶- جن، ۱٫
۷- لواعج الاشجان، ص ۱۲۸٫
۸- حجر، ۸۷٫
۹- بحار، ج ۹۸، ص ۲۳۹٫
۱۰- الحاقه، ۵۱٫
۱۱- کامل الزیارات، ص ۲۰۲٫
۱۲- نهج‌الفصاحه، جمله ۶۶۲٫
۱۳- زیارت عاشورا.
۱۴- کامل الزیارات، ص ۷۰٫
۱۵- اسراء، ۸۲٫
۱۶- من لا یحضر، ج ۲، ص ۴۴۶٫
۱۷- الحیاه`، ج ۲، ص ۱۴۰٫
۱۸- مفاتیح‌الجنان.
۱۹- نهج‌البلاغه، خطبه ۱۸۲٫
۲۰- مقتل خوارزمی، ج ۱، ص ۱۸۸٫
۲۱- نساء، ۱۷۴٫
۲۲- کامل الزیارات، ص ۲۰۰٫
۲۳- سفینه`البحار، ج ۲، ص ۴۱۳٫
۲۴- مقتل مقرم.
۲۵- مقتل خوارزمی، (این سخن از رسول خدا (ص) است(
۲۷- زمر، ۲۸٫
۲۸- فروع کافی، ج ۴، ص ۵۶۱٫
۲۹- واقعه، ۷۷٫
۳۰- نفس‌المهموم، ۷٫
۳۱- فصلت، ۴۱٫
۳۲- لهو، ۵۴٫
۳۳- بحار، ج ۹۲، ص ۳۱٫
۳۴- پرتوی از عظمت حسین، ۶٫
۳۵- انعام، ۱۵۷٫
۳۶- فروع کافی، ج ۴، ص ۵۶۵٫
۳۷- مزمل، ۴٫
۳۸- کامل الزیارات.
۳۹- وسائل، ج ۴، ص ۸۵۷٫
۴۰- کامل الزیارات.
نوشته حجه الاسلام قرآئتی قرائتی
***************************
امام حسین در قرآن – فاطر :۲۲
امام حسین در قرآن – فرقان : ۲۰
امام حسین در قرآن – قصص : ۴، انبیاء : ۱۰۵
امام حسین در قرآن – قصص : ۵
امام حسین در قرآن – مریم : ۱
امام حسین در قرآن – نساء : ۶۹
امام حسین در قرآن – الرحمن :۱۹-۲۲، تین : ۱۱
امام حسین در قرآن – احقاف : ۱۵
امام حسین در قرآن – اسراء :۳۳
امام حسین در قرآن – اعراف :۴۶
امام حسین در قرآن – بقره : ۱۳۶،۱۳۷، مطففین :۲۸
امام حسین در قرآن – بلد :۸-۱۰، شعرا: ۲۱۹
امام حسین در قرآن – توبه : ۳۶
امام حسین در قرآن – حج :۳۹
امام حسین در قرآن – حجر،فرقان :۷۵
امام حسین در قرآن – حدید : ۲۸، نور : ۳۶
امام حسین در قرآن – حشر :۹
امام حسین در قرآن – شمس : ۳-۱
امام حسین در قرآن – شوری : ۲۳
امام حسین در قرآن – طه : ۱۱۵، بقره : ۱۲۴
امام حسین در قرآن – طور :۲۱، مومنون :۱۱۱
*************************************
فضائل امام حسین (ع) در قرآن
آیاتی از قرآن مجید که از آنها فضیلت و عظمت مقام حسین (ع) استفاده می‌شود فراوان است که در این یادداشت به چهار نمونه از آنها اشاره می‌شود.
۱- آیه مودّت :
خداوند در قرآن کریم می فرماید: قُلْ لا أَسْألُکُمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلّا المَوَدَّهَ فِی القُرْبی (الشوری: ۲۳)
(بگو: من هیچ پاداشی از شما بر رسالتم درخواست نمیکنم جز دوستداشتن نزدیکانم [اهل بیتم[ )
احمد بن حنبل در مسند، ابو نعیم حافظ، ثعلبی، طبرانی، حاکم، رازی ، شبراوی، ابن حجر، زمخشری ، ابن منذر، ابن ابی حاتم، ابن مردویه ، سیوطی و گروهی دیگر از علماء اهل سنت از ابن عباس روایت کردهاند که زمانی که این آیه نازل شد اصحاب گفتند: ای پیامبر خدا، این خویشاوندان تو که واجب گردیده بر ما مودّت و دوستی آنان کیستند؟
حضرت پیامبر (ص) فرمود: علی، فاطمه و دو پسر آنها یعنی حسن و حسین. (الغدیر ۲/۳۰۷(
جالب اینکه امام شافعی در مورد حب اهل بیت (ع) گفته است:
یا أَهلَ بَیْتِ رَسُولِ اللَّهِ حُبُّکُمْ / فَرْضٌ مِنَ اللَّهِ فِی القُرآنِ أَنزَلَهُ
کَفاکُمْ مِنْ عَظِیِم القَدرِانَّکُمْ / مَنْ لَم یُصَلِّ عَلَیکُم لا صَلوهَ لَهُ
)ای اهل بیت رسول خدا محبت شما از سوی خداوند در قرآنش واجب شده است. در عظمت قدر و منزلت شما همین بس که هرکس در نماز بر شما صلوات نفرستد نماز نخوانده است(
)در کتاب الغدیر آمده که انتساب این ابیات به امام شافعی از شرح المواهب زرقانی جلد ۷ ص ۷ و جمعی دیگر است(
مفسر معروف علامه طبرسی از شواهد التنزیل حاکم حسکانی که از مفسران و محدثان معروف اهل سنت است نقل می‌کند که پیامبر اسلام (ص) فرمود:
ان اللَّه خلق الانبیاء من اشجار شتی، و انا و علی (ع) من شجره واحده، فانا اصلها، و علی فرعها، و فاطمه لقاحها، و الحسن و الحسین ثمارها، و اشیاعنا اوراقها ـ تا آنجا که فرمود ـ لو ان عبدا عبدالله بین الصفا و المروه الف عام، ثم الف عام، ثم الف عام، حتی یصیر کالشن البالی، ثم لم یدرک محبتنا کبه اللَّه علی منخریه فی النار، ثم تلا: قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً
)خداوند انبیاء را از درختان مختلفی آفرید، و من و علی را از درخت واحدی، من اصل آنم، و علی شاخه آن، فاطمه موجب باروری آن است، و حسن و حسین میوههای آن، و شیعیان ما برگهای آنند … سپس افزود: اگر کسی خدا را در میان صفا و مروه هزار سال، و سپس هزار سال، و از آن پس هزار سال، عبادت کند، تا همچون مشک کهنه شود، اما محبت ما را نداشته باشد خداوند او را به صورت در آتش میافکند، سپس این آیه را تلاوت فرمود: قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّهَ فِی الْقُرْبی) (مجمع البیان ۹/۴۳(
همچنین زمخشری در کشاف درباره محبت اهل بیت (ع) حدیثی نقل کرده که خیلی ارزنده و پرمعناست و فخر رازی و قرطبی نیز از او اقتباس کردهاند: حدیث مزبور به وضوح مقام آل محمد (ص) و اهمیت حب آنها را بیان میدارد. رسول خدا (ص) فرمود:
من مات علی حب آل محمد مات شهیدا الا و من مات علی حب آل محمد (ص) مغفورا له الا و من مات علی حب آل محمد مات تائبا الا و من مات علی حب آل محمد مات مؤمنا مستکمل الایمان الا و من مات علی حب آل محمد بشره ملک الموت بالجنه ثم منکر و نکیر الا و من مات علی حب آل محمد یزف الی الجنه کما تزف العروس الی بیت زوجها الا و من مات علی حب آل محمد فتح له فی قبره بابان الی الجنه الا و من مات علی حب آل محمد جعل اللَّه قبره مزار ملائکه الرحمه الا و من مات علی حب آل محمد مات علی السنه و الجماعه الا و من مات علی بغض آل محمد جاء یوم القیامه مکتوب بین عینیه آیس من رحمه الله الا و من مات علی بغض آل محمد مات کافرا الا و من مات علی بغض آل محمد لم یشم رائحه الجنه. (کشاف ۴/۲۲۰، تفسیر فخر رازی ۲۷/۱۶۵ ، تفسر قرطبی ۸/۵۸۴۳ ، نمونه ۲۰/۴۱۴)
(هر کس با محبت آل محمد بمیرد شهید از دنیا رفته، آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود بخشوده است، آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود با توبه از دنیا رفته، آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود مؤمن کامل الایمان از دنیا رفته، آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود فرشته مرگ او را بشارت به بهشت میدهد، و سپس منکر و نکیر (فرشتگان مامور سؤال در برزخ) به او بشارت دهند، آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود او را با احترام به سوی بهشت میبرند آن چنان که عروس به خانه داماد، آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود در قبر او دو در به سوی بهشت گشوده می‌شود، آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود قبر او را زیارتگاه فرشتگان رحمت قرار میدهد، آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا رود بر سنت و جماعت اسلام از دنیا رفته، آگاه باشید هر کس با عداوت آل محمد از دنیا رود روز قیامت در حالی وارد عرصه محشر می‌شود که در پیشانی او نوشته شده: مایوس از رحمت خدا، آگاه باشید هر کس با بغض آل محمد از دنیا برود کافر از دنیا رفته، آگاه باشید هر کس با عداوت آل محمد از دنیا برود بوی بهشت را استشمام نخواهد کرد.)
۲- آیه تطهیر
خداوند می فرماید: انَّما یُرِیْدُ اللَّه لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجسَ أَهلَ البَیتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً (احزاب: ۳۳)
خداوند فقط میخواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور کند و کاملًا شما را پاک سازد(واژه «رجس» به معنای شیء ناپاک است اعم از اینکه از نظر طبع آدمی ناپاک باشد یا به حکم عقل یا شرع و یا همه اینها (مفردات راغب، ماده رجس)و اینکه در بعضی موارد رجس به معنای گناه یا شرک یا بخل و حسد و یا اعتقاد باطل و مانند آن تفسیر شده، در حقیقت بیان مصداقهایی از آن است وگرنه مفهوم این کلمه، مفهومی عام و فراگیر است، و همه انواع پلیدیها را شامل می‌شود. دلیلش هم این است که الف و لام رجس در این آیه الف و لام جنس است.
تطهیر به معنای پاک ساختن است و در حقیقت تاکیدی بر مساله اذهاب رجس و نفی پلیدیها است، و ذکر آن به صورت مفعول مطلق نیز تاکید دیگری بر این معنی محسوب می‌شود.
و اما تعبیر اهل البیت به اتفاق همه علمای اسلام و مفسران، اشاره به اهل بیت پیامبر (ص) است، و این چیزی است که از ظاهر خود آیه نیز فهمیده می‌شود، چرا که بیت گرچه به صورت مطلق در اینجا ذکر شده، اما به قرینه آیات قبل و بعد، منظور از آن، بیت و خانه پیامبر (ص) است و روایات بسیار زیادی در منابع اهل سنت و شیعه وارد شده که میگوید: مخاطب در آیه فوق منحصرا پنج نفرند: پیامبر (ص)، علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام.
با وجود این نصوص فراوان که قرینه روشنی بر تفسیر مفهوم آیه است تنها تفسیر قابل قبول برای این آیه همین است. (نمونه ۱۷/۲۹۳)
بر حسب احادیث متواتر بین شیعه و سنی، آیه تطهیر در مورد اجتماع آن پنج شخصیت ممتاز عالم آفرینش در زیر کساء و صلوات پیغمبر (ص) بر آنها نازل شد، و آیه شریفه و احادیثی که در تفسیر آن وارد شده دلالت بر عصمت و جلالت شأن حضرت سید الشهداء (ع) دارد.
روایات بسیار فراوانی در مورد حدیث کساء به طور اجمال وارد شده که از همه آنها استفاده می‌شود، پیامبر (ص) علی، فاطمه، حسن و حسین را فرا خواند- و یا به خدمت او آمدند- و عبایی بر آنها افکند، و دعا کرد:
خداوندا! اینها خاندان من هستند، رجس و آلودگی را از آنها دور کن. در این هنگام آیه إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ نازل گردید.
دانشمند معروف حاکم حسکانی نیشابوری در شواهد التنزیل این روایات را به طرق متعدد از راویان مختلفی گرد آوری کرده است. (شواهد التنزیل ۲/۳۱)
بعد از جریان عاشورا وقتی به سر مبارک امام حسین (ع) جسارت شد واثله بن اسقع برخاست و گفت:
سوگند به خدا من همواره علی، حسن، حسین و فاطمه را دوست میدارم بعد از اینکه شنیدم پیغمبر (ص) در حق آنها چه چیزهایی فرمود؛ یک روز در خانه ام سلمه در خدمت پیغمبر مشرف بودم که حسن آمد پیغمبر او را بر زانوی راستش نشانید و بوسید پس حسین آمد و او را بر زانوی چپش نشانید و بوسید پس فاطمه آمد و او را پیش روی خود نشانید پس علی را طلب کرد و گفت: «انَما یُرِیْدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً» (صحیح مسلم ۷/۱۳۰)
واحدی در اسباب النزول، احمد در مناقب و طبرانی نقل کردهاند که آیه «انَّما یُرِیدُ اللهُ» در حق پنج نفر نازل شد: رسول خدا، علی، فاطمه حسن و حسین (ع) (اسباب النزول ۱/۳۶۸، فرائد السمطین ۱/۲۴ )
این آیه و احادیث متواتر دلالت بر عصمت حضرت سید الشهداء (ع) دارد و اثبات می کند هر عمل ، اقدام و نهضتی که آن حضرت و دیگر ائمه اهل بیت انجام دهند صواب و حق است.
۳- آیه مباهله :
خداوند می فرماید: فَمَنْ حاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَکُمْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَکُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَهَ اللَّهِ عَلَی الْکاذِبِینَ (آل عمران: ۶۱)
(هر گاه بعد از علم و دانشی که (در باره مسیح) به تو رسیده، (باز) کسانی با تو به محاجّه و ستیز برخیزند، به آنها بگو: «بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود آن گاه مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم)»
از جمله آیاتی که بر فضیلت، و بلندی رتبه و مقام سید الشهداء (ع) به اتفاق مسلمانان گویا و ناطق است، آیه مباهله است.
از مظاهر و دلائل قوت ایمان پیغمبر (ص) به رسالتش داستان مباهله است زیرا پیشنهاد مباهله از طرف آن حضرت اگر مؤمن به دعوت خود نبود یک انتحار واقعی و دادن سند بطلان دعوت به دست دشمن بود. زیرا اگر نفرین نصارای نجران در حق آن جناب مستجاب میشد و یا آنکه نفرین پیغمبر (ص) به آنها مستجاب نمیگشت ، بطلان ادعاء آن حضرت آشکار میگشت لذا هیچ خردمندی چنین پیشنهادی نمیدهد مگر آنکه صد در صد اطمینان به استجابت دعای خود و هلاک دشمن داشته باشد، و پیغمبر اکرم (ص) چون یقین جزمی به صحت رسالت و استجابت دعاء خود و نابودی دشمن در صورت مباهله داشت با کمال شجاعت و صراحت، پیشنهاد مباهله داد.
شرکت دادن علی، حسن ، حسین و فاطمه زهرا (ع) در مباهله که به تعیین و امر خداوند بود نیز دلیل بر این است که این چهار نور مقدس که با پیغمبر در مباهله حاضر شدند شایستهترین و گرامیترین خلق در نزد خدا، و عزیزترین انسانها در نزد پیغمبر خدا بودند.
۴- سوره «والفجر» و آیه «یا ایتها النفس المطمئنه»
در حدیثی از امام صادق (ع) آمده است: سوره فجر را در هر نماز واجب و مستحبّ بخوانید که سوره حسین بن علی است، هر کس آن را بخواند با حسین بن علی (ع) در قیامت در درجه او از بهشت خواهد بود. (مجمع البیان ۱۰/۴۸۱)
لازم به ذکر است که معرفی این سوره به عنوان سوره امام حسین بن علی (ع) ممکن است به این خاطر باشد که اباعبدالله الحسین (ع) مصداق روشن «نفس مطمئنه» است که در آخرین آیات این سوره مخاطب واقع شده است، همانگونه که در حدیثی ذیل همین آیات آمده است. (البرهان فی تفسیر القرآن ۵/۶۵۸)
و یا به خاطر اینکه لیالی عشر (شبهای دهگانه) یکی از تفسیرهایش شبهای دهگانه آغاز محرم است که رابطه خاصی با حسین بن علی (ع) دارد. (نمونه ۲۶/۴۳۹ )
———-
نویسنده: حجت‌الاسلام وحید واحدجوان
