احتجاج امیرالمؤمنین علیه السلام به اینکه چرا باابوبکر وعمر نجنگیدند.

احتجاج امیرالمؤمنین علیه السلام به اینکه چرا باابوبکر وعمر نجنگیدند.

 

  بسم الله الرحمن الرحیم

نقل شده که آن حضرت پس ار جنگ نهروان در مجلسی نشسته بود و از جریان امور گذشته مذاکره می شد، تا اینکه از آنحضرت پرسیده شد که چرا با ابوبکر و عمر همچون طلحه و زبیر و معاویه نجنگیدی؟

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: من از روز نخستِ زندگی پیوسته مظلوم واقع شده و حقوق خود را مورد تجاوز و دستبرد دیگران می دیدم.

پس اشعث بن قیس برخاسته و گفت: ای امیرالمؤمنین، چرا دست به شمشیر نبردی و حقّ خود را نستاندی؟

فرمود: ای اشعث مطلبی را پرسیدی پس خوب به پاسخش گوش کرده و بخاطر بسپار، و به حقیقت کلام و حجّت من توجّه کن، که من از شش تن از انبیای گذشته تبعیّت و پیروی نمودم:

اوّل از حضرت نوح علیه السلام که خداوند در باره اش می فرماید: «فَدَعا رَبّهُ أنّی مَغلُوب ٌفَانْتَصِرْ»(سورۀ قمر:۱۰) « تا آنکه بدرگاه خدا دعا کرد که بارالها من سخت مغلوب قوم شده ام تو مرا یاری فرما».  پس اگر کسی بگوید او از قوم خود خوف نداشته؛ منکر کلام خدا و کافر بدان شده است، وگرنه وصیّ رسول خدا صلّی الله علیه وآله وسلم معذورتر است.

و دوّم از حضرت لوط علیه السلام که خداوند دربارۀ او می فرماید: «لَو أنّ لی بکُم قوّهً أوْ ءاوی إلی رُکنٍ شدیدٍ» (سورۀ هود:۸۰) «ای کاش مرا بر منع شما اقتداری بود یا آنکه چون قدرت ندارم از شر شما بر کن محکمی پناه خواهم برد.»، پس اگر کسی بگوید: لوط این کلام را برای مطلبی غیر از ترس گفته مسلّماً کافر است، وگرنه اوصیای انبیاء در این مقام معذورترند.

و سوم ازحضرت ابراهیم خلیل علیه السلام،دراین آیه که:«وَ أعْتَزَلُکُمْ وَ ما تَدعُونَ مِن دونِ الله»(سورۀ مریم:۴۸) « من از شما و بتانی که بجای خدا می پرستید دوری کردم » پس اگر کسی بگوید او این سخن را برای غیر ترس گفته کافر است، و گرنه وصیّ رسول خدا صلّی الله علیه وآله وسلم معذورتر است.

و چهارم از حضرت موسی علیه السلام در این آیه:فَفَرَرْتُ مِنکُم لَمّا خِفتُکُم (سورۀ شعرا:۲۱) و آنگاه از ترس شما گریختم ، پس اگر کسی با وجود این آیه منکر ترس موسی شود کافر است، وگرنه وصیّ معذورتر است.

و پنجم از سخن هارون برادر آنحضرت در این آیه که گفت:«یاابنَ أمَّ إنّ القَومَ اسْتَضْعَفُونی وَ کادُوا یَقْتُلُونَنِی» (سورۀ اعراف۱۵۰) « ای جان برادر ای فرزند مادرم بر من خشمگین مباش که آنها مرا خوار و زبون داشتند تا آنجا که بس با قوم خصومت و ممانعت کردم نزدیک بود مرا بقتل رسانند» ، اگر کسی منکر ترس هارون باشد مسلماً کافر است، وگرنه وصیّ رسول خدا صلّی الله علیه وآله وسلم معذورتر است.

وششم از برادرم محمّد صلّی الله علیه وآله وسلم خیرالبشر پیروی و تبعیّت نمودم که روی احتیاط و خوف از قریش مرا در جای خود خوابانیده، و خود از مکّه بیرون و در غار مخفی شد، اگر کسی منکر ترس آن حضرت از دشمنان باشد کافر است، وگر نه وصیّ او معذورتر است.

در اینوقت همۀمردم یکپارچه برخواسته و گفتند:

ای امیرالمؤمنین ما همه دریافتیم که فرمایش شما صحیح و عمل شما حقّ است، و ما جاهل و گناهکاریم، وما می دانیم که شما در ترک دعوی و سکوت و تسلیم شدن خود معذور می باشی.

کتاب احتجاج، تألیف مرحوم طبرسی، ص۴۱۱-۴۱۳٫