چرا حضرت علی بعد از به دست گرفتن حکومت فدک را بر نگرداند ؟

چرا حضرت علی بعد از به دست گرفتن حکومت فدک را بر نگرداند ؟

پاسخ :

حضرت علی علیه السلام به خاطر جو ناسالمی که توسط خلفای پیشین فراهم شده بود و در جامعه بسیاری از بدعت ها جای سنت ها را گرفته بود و بسیاری از حقایق اسلامی دستخوش تغییر شده بود به طوری که امام شافعی در کتاب ام از وهب بن کیسان نقل می کند :

کلّ سنن رسول اللّه قد غیّرت حتى الصلاه.

کتاب الام:۱/۲۰۸٫

یعنی تمام سنت و شریعت پیامبر گرامی حتی نماز هم تغییر یافته است

امام مالک از جدش مالک نقل می کند که گفته:

ما أعرف شیئاً مما أدرکت الناس إلا النداء بالصلاه.

الموطّأ: ۱/۹۳ وشرحه: ۱/۱۲۲٫

از مردم جز دعوت به نماز ، چیزی را نمی بینم .

حسن بصری از علما وفقهای بزرگ اهل سنت می گوید:

لو خرج علیکم أصحاب رسول اللّه ما عَرَفوا منکم إلاّ قبلکتم.

جامع بیان العلم: ۲/۲۴۴٫

اگر صحابه پیامبر به میان شما بیاید از اسلام شما جزاین که به طرف قبله می ایستید چیز دیگری مشاهده نخواهد کرد.

از همین رو است طبق روایت بخاری در صحیح خود از عمران بن حصین صحابی پیامبرکه در بصره وقتی پشت سر علی بن ابی طالب علیه السلام نماز می خواند ، می گوید: نماز علی یاد آور نمازی است که با پیامبر گرامی گرامی به جای می آوردیم.

عن عمران بن حُصین قال : صلّى مع علی بالبصره فقال: ذَکَّرنا هذا الرجل صلاه کنّا نصلّیها مع رسول اللّه صلى اللّه علیه وسلم.

صحیح البخاری: (۱۶۱ ح۷۸۴) ، ۱/۲۰۰ط. دار الفکر ـ بیروت الاوفست عن طبعه دار الطباعه باستانبول. باب إتمام التکبیر فی الرکوع من کتاب الأذان.

ومشابه این روایت را از مطرف بن عبد اللّه نقل می کند که می گوید:

صلیت خلف علی بن أبی طالب أنا وعمران بن حصین فکان إذا سجد کبر وإذا رفع رأسه کبر وإذا نهض من الرکعتین کبر فلما قضى الصلوات أخذ بیدی عمران بن حصین فقال : لقد ذکّرنی هذا صلاه محمد صلى اللّه علیه وسلم أو قال : لقد صلّى بنا صلواه محمد صلى اللّه علیه وسلم.

صحیح البخاری: (۱۶۲ ح ۷۸۶) ، ۱/۱۹۱ ، باب إتمام التکبیر فی السجود.

ودر صحیح مسلم آمده:

عن مُطَرِّف قال : صلیت أنا وعِمران بن حُصین خلف علی بن أبی طالب فکان إذا سجد کبر وإذا نهض من الرکعتین کبر فلما انصرفنا من الصلاه قال : أخذ عمران بیدی ، ثم قال : لقد صلى بنا هذا صلاه محمد صلى اللّه علیه وسلم أو قال : قد ذکّرنی هذا صلاه محمد صلى اللّه علیه وسلم.

صحیح مسلم: ۲/۸ طبعه دارالفکر ـ بیروت ، (۱/ ۱۶۹ ح ۳۹۳) باب إثبات التکبیر من کتاب الصلاه.

باتوجه به نکات یاد شده معلوم می شود که در اثر انحراف جامعه اسلامی از مسیر خود و کنار گذاشتن خلیفه و جانشین بحق پیامبر گرامی (ص) و روی کار آمدن کسانی که صلاحیت نداشتند ، چه مشکلاتی بر سر شریعت اسلام آمده است.

و علی (ع) احساس نمود که اگر چنان که بخواهد ناهمواری های گذشته اصلاح نماید و بدعت ها را برگرداند جامعه آن روز تاب تحمل آن را ندارند.

به عنوان نمونه: نماز تراویح که توسط خلیفه دوم تاسیس شد و بنا به نقل بخاری عمربا صراحت گفت:

نعم البدعه

چه بدعت خوبی است .

صحیح بخاری ج ۱ ص ۳۴۲ .

حضرت علی علیه السلام در زمان حکومت خویش در به امام حسن دستور داد که مردم را از خواندن این نماز مستحبی به جماعت ، جلوگیری کند ولی مردم همه فریاد در آوردند :

وا عمراه ، وا عمراه ،

به دنبال آن حضرت امیر علیه السلام فرمود:

قل لهم صلوا

به آنان بگویید به هرنحوی که می خواهید نماز بخواهید .

 

موفق باشید

گروه پاسخ به شبهات

مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)

&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

شخصى از امام کاظم (ع) پرسید: چرا على (ع) فدک را باز پس نگرفت، امام در جواب فرمود: ما اولیاى مردم هستیم و حقوق آنان را از ستمگران باز پس مى‏گیریم، ولى براى خودمان باز پس نمى‏گیریم.

&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

چرا علی (ع) فدک را پس نگرفت؟

ایشان در نامه‌ای به عثمان بن حنیف چنین نوشت : «… از تمام آنچه آسمان بر آن سایه افکنده ، تنها فدک در دست ما بود، که گروهی بر آن، چشم طمع دوختند و گروهی دیگر سخاوتمندانه از آن چشم پوشیدند و بهترین داور و حَکَم خداست . مرا با فدک و غیر فدک چه کار ، در حالی که آرامگاه فردای آدمی قبری است که در تاریکی آن آثار وی محو می‌شود و اخبارش ناپدید می‌گردد … » (نهج البلاغه، نامه ۴۵)
ابن ابی الحدید (دانشمند سنی معتزلی) در شرح این نامه می‌نویسد: «علی و خاندانش فدک را رها نکردند مگر به اجبار و از روی غصب؛ لذا حضرت بعد از جملات اولیه می‌گوید : “بهترین حَکَم و داور خداست”، و این ، سخنِ کسی است که شکایت دارد و تظلم می‌کند».(شرح نهج البلاغه،ج۱۶،ص۲۰۸)
اما درباره اینکه چرا امیرالمؤمنین (ع) در دوران حکومتش اقدام به پس گرفتن فدک نکرد، روایات و پاسخ‌هایی از امامان معصوم (ع) نیز رسیده است؛ از جمله: «ابراهیم کرخی از امام صادق (ع) پرسید : چرا امیر مؤمنان هنگامی که به خلافت رسید فدک را رها کرد؟ امام (ع) پاسخ داد: « او به پیامبر اقتدا کرد. عقیل ، پس از هجرت پیامبر به مدینه، خانه آن حضرت را بدون رضایتش فروخت . هنگامی که پیامبر (ص) مکه را فتح کرد از ایشان پرسیدند: “یا رسول الله آیا به خانه خود باز نمی‌گردید؟” حضرت فرمود: “مگر عقیل برای ما خانه‌ای گذاشته است؟! ما خاندانی هستیم که اگر به ظلم از ما چیزی را بگیرند آنرا بازپس نخواهیم گرفت.”از اینرو،امیر مؤمنان پس ازتصدی خلافت،فدک را پس نگرفت».(علل الشرایع ـ ج۱ـص ۱۵۴)
البته واضح است که عدم اقدام علی (ع)، نشانه رضایت وی بر بقای غصب نیست؛ بلکه همانطور که خود حضرت، داوری را به خداوند واگذار نموده است، فرزندان آن حضرت نیز پس از شهادت وی ، هرگاه فرصتی می‌یافتند، یاد فدک را زنده می‌کردند.

منبع: http://www.shia-news.com/fa/news/13077/

رضااستادی؛فدک؛نشربرگزیده،قم،بهار۱۳۸۵(با اندک تلخیص و تصرف)