چرا حضرت علي بعد از به دست گرفتن حكومت فدك را بر نگرداند ؟

چرا حضرت علي بعد از به دست گرفتن حكومت فدك را بر نگرداند ؟

پاسخ :

حضرت علي عليه السلام به خاطر جو ناسالمي که توسط خلفاي پيشين فراهم شده بود و در جامعه بسياري از بدعت ها جاي سنت ها را گرفته بود و بسياري از حقايق اسلامي دستخوش تغيير شده بود به طوري که امام شافعي در کتاب ام از وهب بن کيسان نقل مي کند :

كلّ سنن رسول اللّه قد غيّرت حتى الصلاة.

كتاب الام:1/208.

يعني تمام سنت و شريعت پيامبر گرامي حتي نماز هم تغيير يافته است

امام مالک از جدش مالک نقل مي کند که گفته:

ما أعرف شيئاً مما أدركت الناس إلا النداء بالصلاة.

الموطّأ: 1/93 وشرحه: 1/122.

از مردم جز دعوت به نماز ، چيزي را نمي بينم .

حسن بصري از علما وفقهاي بزرگ اهل سنت مي گويد:

لو خرج عليكم أصحاب رسول اللّه ما عَرَفوا منكم إلاّ قبلكتم.

جامع بيان العلم: 2/244.

اگر صحابه پيامبر به ميان شما بيايد از اسلام شما جزاين که به طرف قبله مي ايستيد چيز ديگري مشاهده نخواهد کرد.

از همين رو است طبق روايت بخاري در صحيح خود از عمران بن حصين صحابي پيامبرکه در بصره وقتي پشت سر علي بن ابي طالب عليه السلام نماز مي خواند ، مي گويد: نماز علي ياد آور نمازي است که با پيامبر گرامي گرامي به جاي مي آورديم.

عن عمران بن حُصين قال : صلّى مع علي بالبصرة فقال: ذَكَّرنا هذا الرجل صلاة كنّا نصلّيها مع رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم.

صحيح البخاري: (161 ح784) ، 1/200ط. دار الفكر ـ بيروت الاوفست عن طبعة دار الطباعة باستانبول. باب إتمام التكبير في الركوع من كتاب الأذان.

ومشابه اين روايت را از مطرف بن عبد اللّه نقل مي کند که مي گويد:

صليت خلف علي بن أبي طالب أنا وعمران بن حصين فكان إذا سجد كبر وإذا رفع رأسه كبر وإذا نهض من الركعتين كبر فلما قضى الصلوات أخذ بيدي عمران بن حصين فقال : لقد ذكّرني هذا صلاة محمد صلى اللّه عليه وسلم أو قال : لقد صلّى بنا صلواة محمد صلى اللّه عليه وسلم.

صحيح البخاري: (162 ح 786) ، 1/191 ، باب إتمام التكبير في السجود.

ودر صحيح مسلم آمده:

عن مُطَرِّف قال : صليت أنا وعِمران بن حُصين خلف علي بن أبي طالب فكان إذا سجد كبر وإذا نهض من الركعتين كبر فلما انصرفنا من الصلاة قال : أخذ عمران بيدي ، ثم قال : لقد صلى بنا هذا صلاة محمد صلى اللّه عليه وسلم أو قال : قد ذكّرني هذا صلاة محمد صلى اللّه عليه وسلم.

صحيح مسلم: 2/8 طبعة دارالفكر ـ بيروت ، (1/ 169 ح 393) باب إثبات التكبير من كتاب الصلاة.

باتوجه به نکات ياد شده معلوم مي شود که در اثر انحراف جامعه اسلامي از مسير خود و کنار گذاشتن خليفه و جانشين بحق پيامبر گرامي (ص) و روي کار آمدن کساني که صلاحيت نداشتند ، چه مشکلاتي بر سر شريعت اسلام آمده است.

و علي (ع) احساس نمود که اگر چنان که بخواهد ناهمواري هاي گذشته اصلاح نمايد و بدعت ها را برگرداند جامعه آن روز تاب تحمل آن را ندارند.

به عنوان نمونه: نماز تراويح که توسط خليفه دوم تاسيس شد و بنا به نقل بخاري عمربا صراحت گفت:

نعم البدعة

چه بدعت خوبي است .

صحيح بخاري ج 1 ص 342 .

حضرت علي عليه السلام در زمان حکومت خويش در به امام حسن دستور داد که مردم را از خواندن اين نماز مستحبي به جماعت ، جلوگيري کند ولي مردم همه فرياد در آوردند :

وا عمراه ، وا عمراه ،

به دنبال آن حضرت امير عليه السلام فرمود:

قل لهم صلوا

به آنان بگوييد به هرنحوي که مي خواهيد نماز بخواهيد .

 

موفق باشيد

گروه پاسخ به شبهات

مؤسسه تحقيقاتي حضرت ولي عصر (عج)

&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

شخصى از امام کاظم (ع) پرسید: چرا على (ع) فدک را باز پس نگرفت، امام در جواب فرمود: ما اولیاى مردم هستیم و حقوق آنان را از ستمگران باز پس مى‏گیریم، ولى براى خودمان باز پس نمى‏گیریم.

&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

چرا علي (ع) فدك را پس نگرفت؟

ايشان در نامه‌اي به عثمان بن حنيف چنين نوشت : «… از تمام آنچه آسمان بر آن سايه افكنده ، تنها فدك در دست ما بود، كه گروهي بر آن، چشم طمع دوختند و گروهي ديگر سخاوتمندانه از آن چشم پوشيدند و بهترين داور و حَكَم خداست . مرا با فدك و غير فدك چه كار ، در حالي كه آرامگاه فرداي آدمي قبري است كه در تاريكي آن آثار وي محو مي‌شود و اخبارش ناپديد مي‌گردد … » (نهج البلاغه، نامه 45)
ابن ابي الحديد (دانشمند سني معتزلي) در شرح اين نامه مي‌نويسد: «علي و خاندانش فدك را رها نكردند مگر به اجبار و از روي غصب؛ لذا حضرت بعد از جملات اوليه مي‌گويد : “بهترين حَكَم و داور خداست”، و اين ، سخنِ كسي است كه شكايت دارد و تظلم مي‌كند».(شرح نهج البلاغه،ج16،ص208)
اما درباره اينكه چرا اميرالمؤمنين (ع) در دوران حكومتش اقدام به پس گرفتن فدك نكرد، روايات و پاسخ‌هايي از امامان معصوم (ع) نيز رسيده است؛ از جمله: «ابراهيم كرخي از امام صادق (ع) پرسيد : چرا امير مؤمنان هنگامي كه به خلافت رسيد فدك را رها كرد؟ امام (ع) پاسخ داد: « او به پيامبر اقتدا كرد. عقيل ، پس از هجرت پيامبر به مدينه، خانه آن حضرت را بدون رضايتش فروخت . هنگامي كه پيامبر (ص) مكه را فتح كرد از ايشان پرسيدند: “يا رسول الله آيا به خانه خود باز نمي‌گرديد؟” حضرت فرمود: “مگر عقيل براي ما خانه‌اي گذاشته است؟! ما خانداني هستيم كه اگر به ظلم از ما چيزي را بگيرند آنرا بازپس نخواهيم گرفت.”از اينرو،امير مؤمنان پس ازتصدي خلافت،فدك را پس نگرفت».(علل الشرايع ـ ج1ـص 154)
البته واضح است كه عدم اقدام علي (ع)، نشانه رضايت وي بر بقاي غصب نيست؛ بلكه همانطور كه خود حضرت، داوري را به خداوند واگذار نموده است، فرزندان آن حضرت نيز پس از شهادت وي ، هرگاه فرصتي مي‌يافتند، ياد فدك را زنده مي‌كردند.

منبع: http://www.shia-news.com/fa/news/13077/

رضااستادي؛فدك؛نشربرگزيده،قم،بهار1385(با اندك تلخيص و تصرف)