بازخوانی سوره تحریم و ناتوانی اهل سنت در توجیه آن- قسمت اول از دو قسمت

بسم الله الرحمن الرحیم

بازخوانی سوره تحریم و ناتوانی اهل سنت در توجیه آن

قسمت اول از دو قسمت

 

در یکی از سایتهای اهل سنت مقاله ای با عنوان ” ماجرای دو همسر پیامبر که در اوائل سوره تحریم آمده چیست ” درج شده و یکی از مراجعین ما، درخواست کردند که آن را نقد و بررسی نماییم . ما نیز اجابت کردیم.

در واقع به دنبال بحثی از اهل بیت در آیه تطهیر ، ما اشاره کردیم که مصداق ” اهل بیت ” ،همسران پیامبر نیستند زیرا سوره تحریم بعد از احزاب نازل شده و در آن سوره، خدا دو تن از همسران پیامبر را مذمت کرده است. تا این اندازه که خدا اعلام می کند آن دو از عصیان خویش توبه نکردند. این گزارش با “اذهاب رجس و تطهیر” که در سوره احزاب برای اهل بیت پیامبر آمده سازگاری ندارد و از اینجا نتیجه گرفتیم که همسران پیامبر نمی توانند مصداق آیه تطهیر در سوره احزاب باشند.

خداوند در اول سوره تحریم خبر از توطئه و همدستی دو زن (که در برخی منابع اهل سنت نام عائشه و حفصه ذکر شده) می دهد. و بعد از آن دو می خواهد که توبه کنند سپس گوشزد می نماید که خداوند با سپاه خود که متشکل از جبرئیل و صالح المومنین و ملائکه می باشد آماده پشتیبانی از پیامبر است . بعد از آن به کنایه می فرماید که آن دو زن نه اسلام دارند و نه ایمان و نه فرمانبردارند و نه توبه کننده.

مقاله ”  ماجرای دو همسر پیامبر … ” با تکرار و حاشیه های زیاد همراه است لذا ما فقط نکات مهم آنرا مطرح و بررسی می کنیم .

متن مقاله نویسنده سنی را در پاورقی ملاحظه کنید.

و اما پاسخ ما:

نگاه کلی به سوره تحریم

خداوند در ابتدای سوره تحریم خبر از توطئه و همدستی دو زن (حفصه و عائشه) می دهد. و بعد از آنها می خواهد که توبه کنند و خداوند تهدید می کند با سپاه خود که متشکل از جبرئیل و صالح المومنین و ملائکه می باشد آماده پشتیبانی از پیامبر است. بعد از آن به کنایه می فرماید که آن دو زن نه اسلام دارند و نه ایمان و نه فرمانبردارند و نه توبه کننده و….

سوره تحریم درباره کیست ؟

بخاری از ابن عباس روایت می کند که گفت: یک سال درنگ کردم وپیوسته می خواستم از عمر درباره آن دو زن که علیه رسول خدا همدست شدند سوال کنم ولی از عمر می ترسیدم. تا آنکه روزی در منزلی فرود آمد و وارد درختان شد. و هنگامی که بیرون آمد از او پرسیدم. گفت: عایشه و حفصه … منبع جمله بالا صحیح بخاری ج۳ص۱۳۷-۱۳۸ در تفسیر سوره تحریم و ج۳ص۱۷۲. همچنین روایاتی در همین مضمون: بخاری ج۴ص۲۲. صحیح مسلم ج۲ص۱۱۱۰-۱۱۱۱ کتاب طلاق باب ۵.

 

نویسنده مقاله اش را با این عبارات شروع کرده است:

” تنها کسانی لیاقت همسری پیامبر ص را دارند که بر طبق آیه پنجم تحریم دارای ‏این ویژگیها باشند :” مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَیِّبَاتٍ وَأَبْکَارًا  مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه کار، عابد، هجرت‏ کننده” نوبسنده  برای اثبات این ادعا از باب تعلیق استفاده کرده و نوشته است :  اینکه خداوند در آیه ۴  فرموده  : عَسَى رَبُّهُ إِن طَلَّقَکُنَّ أَن یُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَیْرًا مِّنکُنَّ  : از باب تعلیق است و این امر تحقق نیافته ، زیرا  پیامبر همسرانش را ‏طلاق نداد و اگر طلاق می داد چنین زنان فاضله ای که خدا ذکر نموده پدید می آمدند.”

نویسنده اضافه می کند :  “وقتی همسران پیامبر ص این هشدار و تأدیب را شنیدند بلافاصله برای کسب ‏رضایت پیامبر ص شتافتند. این صفات برای آن دو همسر بوده است  و بر این اساس آن ها ‏برترین زنان جهان گشتند .”

ایشان نتیجه گیری خود را به (تفسیر عبدالرحمن سعدی) مستند کرده و سعی دارد در طول مقاله  ویژگی های فوق را به عایشه و حفصه نسبت دهد و عصیان عایشه و حفصه بر علیه پیامبر را خیلی طبیعی و معمولی و از روی دوستی جلوه دهد .”

نکته مهم دیگر  اینکه وی در ترجمه و تفسیر آیه یکم سوره تحریم ادعا کرده که پیامبر حلالی را بدون اذن خداوند حرام نموده  و خداوند متعال پیامبرش را به خاطر این تحریم سرزنش کرده  است.

نویسنده مقاله برای توضیح بیشتر مدعای خویش می گوید :

” پیامبر خدا یک عمل شرعی انجام دادند و یکی از همسران آن حضرت از این موضوع مطلع شد و آنرا  به یکی دیگر از همسران پیامبر خبر داد و آن دو با یکدیگر توطئه ای را طراحی کردند تا جائی که رسول خدا آن حلال را بر خود حرام کرد . خداوند این توطئه را به پیامبرش گزارش داد و حضرت بخشی از گزارش الهی را به اطلاع آن زن رسانید . در نهایت خداوند به آن دو زن اخطار شدید می دهد که چنانچه دست از توطئه بر ندارید ، خدا و فرشتگان و جمعی از مومنین به یاری حضرت و بر علیه آن دو اقدام خواهند کرد  ، و اضافه می کند که اگر پیامبر شما را طلاق دهد به جای شما همسرانی ( با ویژگی خاص ) خواهد آورد …”

“قران می فرماید : إِن طَلَّقَکُنَّ  اگر طلاق تان دهد أَن یُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَیرا مِّنکُنَّ همانا همسرانی بهتر از شما برای پیامبر می آورد ( با ویژگی خاص )

نکته مهم این است که در طلاق دادن توطئه آن دو زن مستتر است ، زیرا قرآن می فرماید : إِن تَظَاهَرَا عَلَیْهِ در حقیقت توطئه زنان علت طلاق می باشد . لذا اگر آنها دست از توطئه برمی داشتند طلاقی صورت نمی گرفت و این اتفاق افتاد ،  یعنی زنان دست از توطئه برداشتند و رسول خدا آن دو را طلاق نداد .

بهر حال ، باب تعلیق می گوید : اینکه پیامبر ص همسران جدیدی نگرفت یعنی آن حضرت همسران قدیمی اش را طلاق ندادند این برداشت موافق ظاهر آیه است و هر کس حتی بدون تحصیلات آنچنانی این را می یابد .”

اما نویسنده ادعا کرده است : “اینکه پیامبر ص همسران جدیدی نگرفت به این معنا است که  همسران سابق اش  خصوصیاتی را که قرار بود همسران جدید داشته باشند دارا بودند. یعنی همسران پیامبر ص این هشدار و تأدیب را شنیدند و بلافاصله برای کسب ‏رضایت پیامبر ص شتافتند. پس این صفات در آنها وجود داشته است.”

در پاسخ می گوییم :

۱ – برداشت نویسنده برخلاف ظهور آیه است. عبارت  إِن طَلَّقَکُنَّ  أَن یُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَیرا مِّنکُنَّ شامل دو قسمت  است ، شرط و جزای شرط .

إِن طَلَّقَکُنَّ شرط است ، أَن یُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَیرا مِّنکُنَّ جزای شرط. یعنی اگر شما را طلاق دهد خدا زنانی بهتر از شما می آورد. پس اگر پیامبر زنان را طلاق ندهد به این معنا نیست که آنان در وضعیت خود تغییر ایجاد کرده اند.

نویسنده  مقاله (عمدا یا سهوا) عدم تحقق مقدمه شرط یعنی طلاق را به معنای ثبوت صفات پسندیده برای همسران پیشین گرفته است. و این مطلب اشتباه فاحش وی می باشد.

در حالیکه در عبارت ” إِن طَلَّقَکُنَّ أَن یُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَیرا  مِّنکُنَّ ” عبارت  ”  زنانی بهتر از شما  ” و بلافاصله صفات ” مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائحَاتٍ ثَیِّبَاتٍ وَ أَبْکاَرًا ”  وجود دارد . یعنی همسران جدید دارای  چنان ویژگی هائی خواهند بود . اگر صفات ” مسلمات مومنات قانتات ….” در همسران پیشین ثبوت داشت ، نیاز به عبارت ” یبدله ” به معنای “تبدیل می کند” نبود. لذا معنای صحیح آیه این طور می شود که شما همسران قدیمی فاقد چنین ویژگی هائی هستید. در حقیقت ” أَن یُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَیراً  مِّنکُنَّ” یعنی :

بر خلاف شما که عصیانگرید خدا همسرانی مسلمان و مومن به پیامبر می دهد.

بر خلاف شما که از پیامبر فرمان بردار نیستید ، آنها فرمانبردارهستند.

برخلاف شما که پس از انجام گناه توبه نمی کنید آنها توبه کار هستند.

برخلاف شما که خدا را عبادت نمی کنید، آنها خداپرستند. و….

برای آشنائی بیشتر با خصوصیات اخلاقی و ایمانی آن دو زن ،بهتر است به عبارات نوبسنده مقاله که در ترجمه و توضیح آیه فوق نگاشته شده است ، دقت کنیم :

‏الف  « وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِیُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِیثًا» عایشه بر خلاف نهی پیامبر ، رازی را که حضرتش با او در میان ‏نهاده بود  و به او فرمان داده بود  که کسی را از این راز خبر نکند برای حفصه بازگو کرد.‏

ب  « إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکُمَا» این خطاب به حفصه و عایشه ‏می باشد که سبب شدند تا پیامبر آن چه را که دوست می داشت بر خودش حرام ‏نماید سپس خداوند توبه را به آنها عرضه نمود و آن ها را بر کارشان سرزنش کرد و به آن ها ‏خبر داد که دل هایتان از پرهیزگاری و ادبی که شایسته است با پیامبر رعایت کنید و او را ‏احترام بدارید ، منحرف گشته است.‏

‏ج       « وَإِن تَظَاهَرَا عَلَیْهِ» و اگر با همدیگر همکاری کنید در امری که بر او دشوار می آید و او را ‏ناراحت می کند، و این کار شما ادامه داشته باشد پس بدانید که « فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِیلُ ‏وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمَلَائِکَهُ بَعْدَ ذَلِکَ ظَهِیرٌ‎‎‏» خداوند خودش کارساز و یاور پیامبر است و نیز ‏جبرئیل و مومنانِ خوب وهمه یاوران وپشتبیان یاور و پشتیبان او هستند.

‏ملاحظه می کنید ، به اظهار نویسنده مقاله ، آنچه آن دو زن از اخلاقیات و خصوصیات ایمانی واجد بوده اند، افشای اسرار رسول خدا، عامل شدن بر تحریم پیامبر، انحراف دل، همکاری بر دشمنی با رسول خدا بوده است، نه ” مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائبَاتٍ عَابِدَاتٍ…” بودن . گرچه نویسنده مقاله با دستاویز عدم معصومیت این دو نفر سعی در توجیه رفتارهای نا شایست آنان دارد، اما غافل ازاین نکته است که این رفتار ها به معنای عدم ثبوت صفات “مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائبَاتٍ عَابِدَاتٍ…” در آن دو همسر می باشد. عمل آن دو نیز خلاف این صفات را نشان میدهد حداقل  یکی از آن صفات  “مُّؤْمِنَاتٍ ” است یعنی همسران جدید باید مومن به خدا و رسول باشند.

چگونه می توان ادعا کرد عایشه و حفصه مومن به خدا و پیامبر بودند ولی بر علیه او توطئه کرده اند. اصلا “ایمان به رسول” و “توطئه بر علیه او” مخالف یکدیگرند و این دو ویژگی در یک نفر جمع نمی شود. همسر پیامبر یا مومن است یا توطئه گر و قران خبر از توطئه آنها می دهد. مشاهده می کنید ادعای نویسنده خلاف قرآن و عقل است .

نویسنده مقاله ایمان عایشه را با عملکرد وی و وقایع تاریخی چگونه جمع می کند؟ این عایشه است که جنگ جمل را راه ا نداخت و باعث کشته شدن مردم بیگناه در بصره شد و به فرمان خدا (و قرن فی بیوتکن…) گوش نکرد. نویسنده مقاله ایمان عایشه را با رو در روئی با امیرالمومنین چگونه توجیه می کند و آیا این نیز به پندار نادرست نویسنده مقاله ناشی از اشتباهی کوچک و عدم عصمت عایشه است؟ در حالیکه او اقدام به خروج و جنگ برعلیه حجت معصوم خدا یعنی امیرالمومنین علی علیه السلام  نمود و بیش از بیست هزار نفر بی گناه را به کام مرگ کشاند!؟ آیا این عملکرد شرم آور با ایمان عایشه سازگاری دارد؟ مگر عایشه  خود از محرکین و عوامل اصلی قتل عثمان نبود؟ پس چرا علیه خلیفه رسول خدا(ص) خروج کرد؟

۲ – نکته دیگر اینکه لحن آیه تهدید دو زن می باشد و ثبوت صفات والا و ارزشمند مذکور در آیه برای همسران قدیمی با تهدید خداوند سازگاری ندارد. چون خداوند دراین قسمت از آیه آن دو زن را تهدید کرده به اینکه اگر شما دست از توطئه خود بر ندارید، زنانی را به همسری پیامبر ص در می آورم که دارای صفاتی همچون “مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَئبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَئحَاتٍ ثَیِّبَاتٍ وَ أَبْکاَرًا” خواهند بود. از این جمله می توان نتیجه گرفت که آن دو زن نه تنها فاقد چنین صفاتی بوده اند، بلکه روحیات دشمنی و ضدیت با رسول خدا و توطئه انگیزی در آنها وجود داشته است.

۳ – آیا توطئه آن دو نفر با مفاد این آیه شریفه سازگاری دارد :

سوره محمد : آیه ۳۳  یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ لا تُبْطِلُوا أَعْمالَکُمْ

ای مومنان اطاعت خدا و رسول را کنید که اگر اطاعت نکنید اعمالتان باطل می شود .

پر واضح است که  تبعیت از خواسته های پیامبر در اطاعت از آن حضرت مستتر است . رسول خدا (ص) تشخیص داده است که نزد یکی از همسرانش به اندازه نوشیدن شربتی یا کاری دیگر درنگی داشته باشد. آیا عقل می پذیرد دیگر همسران  آن حضرت به همین خاطر برعلیه آن حضرت توطئه کنند؟ وآیا این “توطئه” با “ایمان به رسول” سازگاری دارد؟ تکلیف علاقه و محبت به رسول خدا چه می شود؟

و آیا عقل چنین همسرانی را مومن به خدا و رسول معرفی میکند؟

۴ – بنا بر مفاد آیه ذیل عایشه و حفصه پیامبر را اذیت کرده اند و مشمول غذاب الهی هستند:

الأحزاب : ۵۷   إِنَّ الَّذینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهیناً

 

آیا تصور می شود وقتی خداوند توطئه آن دو را به حضرتش خبر داد آن حضرت ناراحت و مکدر نشدند و رسول خدا با عمل آن دو نفر اذیت نشد؟ آیا آن دو زن  واقعا مشمول آیه فوق نمی شوند؟

نویسنده این قسمت از ادعایش را منتسب به (تفسیر علامه عبدالرحمن سعدی) کرده است .

۵ –  خداوند در تهدید دو زن می فرماید : إِن طَلَّقَکُنَّ  أَن یُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَیرا مِّنکُنَّ

بر فرض مدعای نویسنده، یعنی ثبوت صفات فوق درعایشه و حفصه، و اینکه همسران جدید هم چنین ویژگی هائی داشته باشند، آقای علامه عبدالرحمن سعدی  چگونه عبارت “أَزْوَاجًا خَیراً مِّنکُنَّ” را تو ضیح می دهد؟ در حالیکه بنا بر توضیح جناب علامه عبارت “أَزْوَاجًا خَیراً مِّنکُنَّ” زائد بر آیه می شود، زیرا همسران قدیمی همانند همسران جدید خواهند بود.

پس ما تا اینجا نشان دادیم عایشه و حفصه مومن نبودند ، چون بر علیه پیامبر توطئه کردند. البته خداوند آنها را متوجه توبه کرده است، ولی در قرآن نیامده که آنها توبه کرده باشند. بلکه خلاف آن آمده”فقد صغت قلوبکما”

آنچه مسلم است این است که آنها بصورت موقت دست از توطئه برداشتند و پیامبر هم آنها را طلاق نداد ولی به خاطر توطئه مشمول آیه الأحزاب : ۵۷ “إِنَّ الَّذینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهیناً” هستند.

نویسنده : هیئت تحریریه وبلاگ http://h-varjani.blogfa.com/post-399.aspx

&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&

مقاله سایت اهل سنت در توجیه آیات سوره تحریم

 

” ماجرای دو همسر پیامبر که در اوایل سوره تحریم آمده چیست؟

تنها کسانی لیاقت همسری پیامبر صلی الله علیه وسلم را دارند که بر طبق آیه پنجم دارای ‏این ویژگیها باشند که: « مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَیِّبَاتٍ وَأَبْکَارًا» یعنی: ‏دارای صفات « همسرانى مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه کار، عابد، هجرت‏کننده» باشند.

سوال:‌ اطلاعات بیشتر : آیات ۴ و ۵ سوره تحریم طعنه به برخی زنان پیامبر (خصوصاً دو تن از ‏آنان) می زند تا جایی که امیدواری به طلاق آن ها می کند.‏

بخاری(بزرگ بزرگان سنی) از عبید ابن حنین نقل کرده که گفت : از ابن عباس شنیدم که می ‏گفت :‏

خواستم تا از عمر سوأل کنم لذا به او گفتم : ای امیر مؤ منان ! آن دو زنی که بر رسول خدا ‏تظاهر کرده و با او مخالفت کردند چه کسانی بودند؟ هنوز کلامم تمام نشده بود که جواب گفت :‏ عایشه و حفصه

(صحیح بخاری،ج۴،ص۱۸۶۸ ، حدیث ۴۶۳۰ . )‏

‏«اردت ان اسأل عمر فقلت :یا امیر المؤمنین من المرأتان اللتان تظاهرا علی رسول الله صلی الله ‏علیه و آله ؟فما اتممت کلامی حتی قال :عایشه و حفصه »‏

إِن تَتُوبَا إِلیَ اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکُمَا وَإِن تَظَاهَرَا عَلَیهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَمَوْلَئهُ وَجِبْرِیلُ وَصَالِحُ ‏الْمُؤْمِنِینَ وَالْمَلَئکَهُ بَعْدَ ذَالِکَ ظَهِیرٌ(*)عَسیَ‏ رَبُّهُ إِن طَلَّقَکُنَّ أَن یبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَیْرًا مِّنکُنَّ مُسْلِمَاتٍ ‏مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَئبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَئحَاتٍ ثَیبَاتٍ وَ أَبْکاَرًا

خداوند متعال در اوایل سوره ی تحریم می فرماید:‏

‏«یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَکَ تَبْتَغِی مَرْضَاتَ أَزْوَاجِکَ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ * قَدْ فَرَضَ اللَّهُ ‏لَکُمْ تَحِلَّهَ أَیْمَانِکُمْ وَاللَّهُ مَوْلَاکُمْ وَهُوَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ * وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِیُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِیثًا فَلَمَّا ‏نَبَّأَتْ بِهِ وَأَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَیْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَأَعْرَضَ عَن بَعْضٍ فَلَمَّا نَبَّأَهَا بِهِ قَالَتْ مَنْ أَنبَأَکَ هَذَا قَالَ ‏نَبَّأَنِیَ الْعَلِیمُ الْخَبِیرُ * إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکُمَا وَإِن تَظَاهَرَا عَلَیْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ ‏وَجِبْرِیلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمَلَائِکَهُ بَعْدَ ذَلِکَ ظَهِیرٌ*عَسَى رَبُّهُ إِن طَلَّقَکُنَّ أَن یُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَیْرًا ‏مِّنکُنَّ مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَیِّبَاتٍ وَأَبْکَارًا» (تحریم۱- ۵).‏

ترجمه و تفسیر: « در این جا خداوند پیامبرش محمد (صلی الله علیه وسلم) را مورد سرزنش ‏قرار می دهد که ازدواج با کنیزش «ماریه» و یا خوردن عسل را به خاطر به دست آوردن  ‏خشنودی برخی از همسرانش بر خود حرام کرد که داستان معروفی دارد. سپس خداوند این آیات ‏را نازل فرمود:« یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ» ای کسی که خداوند با دادن نبوت و رسالت و وحی بر تو منت ‏گذارده است! « لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَکَ» چرا چیزهای پاکیزه ای را که خداوند به تو و امّت تو ‏ارزانی نموده است بر خود حرام می داری.‏

«تَبْتَغِی مَرْضَاتَ أَزْوَاجِکَ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ» تو بااین حرام کردن می خواهی خشنودی ‏همسرانت را به دست بیاوری، و خداوند آمرزگار مهربان است. در این جا به صراحت بیان شده ‏که خداوند پیامبرش را بخشیده و ملامت خود را از او رفع نموده و براو رحم کرده است و ‏تحریمی که او بر خود واداشت سببی برای مقّرر شدن حکمی کلی برای همه امّت گردید. پس ‏خداوند متعال در راستای اثبات این حکم فرمود: « قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَکُمْ تَحِلَّهَ أَیْمَانِکُمْ» خداوند راه ‏گشودن سوگندهایتان را برای شما مقّرر می دارد، و این  عام است و همه سوگندهای مومنان را ‏شامل می شود. ‏

یعنی آن چه را که به وسیله آن سوگندهایتان را باز کنید قبل از آن که آن را بشکنید، و کفاّره ای ‏که بعد از شکستن باید بدهید، برایتان مقّرر کرده است. ‏

‏«وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِیُّ إِلَى بَعْضِ أَزْوَاجِهِ حَدِیثًا» بسیاری ازمفسران گفته اند زنی که پیامبر بااو ‏رازی را در میان نهاد ام المومنین حفصه رضی الله عنها بود که پیامبر با او رازی را در میان ‏نهاد و به او فرمان داد که کسی را از این راز خبر نکند امّا حفصه آن را برای عائشه رضی الله ‏عنها بازگو نمود، و خداوند پیامبر را از این خبر مطلع گرداند  و پیامبر بخشی از آن چه که ‏همسرش گفته بود را برای او بازگو کرد و از روی لطف و مهربانی از برخی اعراض نمود.‏

‏« قَالَتْ مَنْ أَنبَأَکَ هَذَا» همسر پیامبر گفت: چه کسی تو را از خبری که از پیش ما بیرون نرفته ‏آگاه کرده است؟ « قَالَ نَبَّأَنِیَ الْعَلِیمُ الْخَبِیرُ» فرمود: خداوند دانای آگاه که هیچ چیز پنهانی بر او ‏پوشیده نیست و راز و پنهان را می داند مرا آگاه کرد.‏

‏« إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکُمَا» این خطاب به دو همسر گرامی پیامبر حفصه و عایشه ‏رضی الله عنهما می باشد که سبب شدند تا پیامبر آن چه را که دوست می داشت بر خودش حرام ‏نماید سپس خداوند توبه را به آن ها عرضه نمود و آن ها را بر کارشان سرزنش کرد و به آن ها ‏خبر داد که دل هایتان از پرهیزگاری و ادبی که شایسته است با پیامبر رعایت کنید و او را ‏احترام بدارید منحرف گشته است.‏

‏« وَإِن تَظَاهَرَا عَلَیْهِ» و اگر با همدیگر همکاری کنید در امری که بر او دشوار می آید و او را ‏ناراحت می کند، و این کار شما ادامه داشته باشد پس بدانید که « فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَ جِبْرِیلُ ‏وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمَلَائِکَهُ بَعْدَ ذَلِکَ ظَهِیرٌ‎‎‏» خداوند خودش کارساز و یاور پیامبر است و نیز ‏جبرئیل و مومنانِ خوب و همه یاوران و پشتبیان یاور و پشتیبان او هستند. یعنی همه یاوران و ‏پشتیبان پیامبر هستند و هرکس که یاورانش این ها باشند قطعا پیروز خواهد بود. و این ‏بزرگترین برتری و شرافت است برای سرور پیامبران محمّد (صلی الله علیه وسلم) که ذات ‏بزرگوار خداوند و بندگان و آفریده های برگزیده اش یاوران این پیامبر بزرگوار می باشند.‏

و در این آیه نیز دو همسر گرامی پیامبر برحذر داشته شده اند، نیز آن ها را با چیزی ترسانده ‏که بر زنان بسیار دشوار می آید وآن طلاق است که گران ترین چیز برای آن هاست. پس ‏فرمود: « عَسَى رَبُّهُ إِن طَلَّقَکُنَّ أَن یُبْدِلَهُ أَزْوَاجًا خَیْرًا مِّنکُنَّ» پس خود را برتر ندانید چون اگر او ‏شما را طلاق بدهد کار بر او دشوار نخواهد شد و برای نگاه داشتن شما مجبور نخواهد بود چون ‏خداوند به او همسرانی خواهد داد که از نظر زیبایی و دیانت از شما بهتر خواهند بود، امّا این ‏از باب  تعلیق است و هنوز تحقق نیافته و لازم نیست که محقق شده باشد چون همسرانش را ‏طلاق نداد و اگر طلاق می داد چنین زنان فاضله ای که خدا ذکر نموده پدید می آمدند.‏

‏« مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ» زنان مسلمانی مومنی که هم مقّررات ظاهری را به جای می آورند و هم ‏ایمان دارند. یعنی شرائع باطنی از قبیل عقاید واعمال قلب را نیز به جای می آورند. «قَانِتَاتٍ» ‏و همواره و همیشه فرمانبردارند. « تَائِبَاتٍ» و از آن چه که خدا نمی پسندد توبه می  کنند و ‏اعراض می نمایند. پس آن چه را که خدا دوست می دارد انجام می دهند و از آن چه که دوست ‏نمی دارد روی گردان می شوند. « ثَیِّبَاتٍ وَأَبْکَارًا» برخی بیوه و برخی دوشیزه خواهند بود، تا ‏پیامبر(صلی الله علیه وسلم) به دلخواه خود زنان متنوّعی داشته باشد. ‏

وقتی همسران پیامبر (صلی الله علیه وسلم) این هشدار و تأدیب را شنیدند بلافاصله برای کسب ‏رضایت پیامبر (صلی الله علیه وسلم) شتافتند. پس این صفت بر آن ها منطبق بود و آن ها ‏برترین زنان جهان گشتند». (تفسیر علامه عبدالرحمن سعدی).‏

این ترجمه و تفسیر آیات ابتدایی سوره ی تحریم بود، و همانطور که مشاهده شد این آیات ‏دربرگیرنده ی دو پیام مهم است و آن اینکه:‏

‏۱- آنچه را که خدا بر مسلمین حلال کرده بدون اجازه شرع حرام نخواهد شد. علما در بیان‌ ‏احکام‌ این‌ آیه‌ گفته‌ اند: هیچ‌ کس‌ نمی‌تواند آنچه‌ را که ‌خداوند حلال‌ نموده‌ حرام‌ گرداند و اگر ‏چنین‌ کرد آن‌ چیز حرام‌ نمی‌شود و بر کسی‌ که‌ آن‌ را بر خود حرام‌ کرده‌ پایبندی‌ به‌ حرمت‌ لازم‌ ‏نیست‌ زیرا حرام‌ و حلال ‌کردن‌ حق‌ ویژه‌ خدای‌ سبحان‌ است‌.‏

‏۲- تنها کسانی لیاقت همسری پیامبر صلی الله علیه وسلم را دارند که بر طبق آیه پنجم دارای ‏این ویژگیها باشند که: « مُسْلِمَاتٍ مُّؤْمِنَاتٍ قَانِتَاتٍ تَائِبَاتٍ عَابِدَاتٍ سَائِحَاتٍ ثَیِّبَاتٍ وَأَبْکَارًا» یعنی: ‏دارای صفات « همسرانى مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه کار، عابد، هجرت‏کننده» باشند.‏

این دو نتیجه بسیار اساسی و کلیدی از این آیات است.‏

حقیقت و واقعیت بیانگر آنست که رسول خدا صلی الله علیه وسلم عایشه و حفصه رضی الله ‏عنهما را هیچکدام طلاق نداد، و این پیام بزرگی است که آن دو زن بزرگوار- با وجود آنکه از ‏گناه و خطا معصوم نبودند- ولی چون صفات (مسلمان، مؤمن، متواضع، توبه کار، عابد، ‏هجرت‏کننده) را داشتند همچنان همسر رسول خدا صلی الله علیه وسلم باقی ماندند، و این خود ‏پیام بزرگی برای دشمنان امهات المومنین و ناموس پیامبر صلی الله علیه وسلم است.‏

نکته ی مهم دیگر که باید توجه نمود اینست که برخی تصور می کنند اهل سنت و جماعت امهات ‏المومنین و صحابه رضی الله عنهم را معصوم از خطا و گناه می دانند!! خیر، اینگونه نیست، ‏اهل سنت بجز عصمت انبیاء به عصمت احدالناسی اعتقاد ندارند و به باور اهل سنت هرانسانی ‏بجز انبیاء ممکن است دچار خطاهای بزرگ و کوچک شوند، و حتی گاهی انبیاء هم در ‏امورات دنیوی دچار اشتباه می شوند، و انبیاء فقط در تبلیغ رسالت (و گناهان کبیره) معصوم ‏هستند، پس اگر واقعیت حال انبیاء اینگونه است پس دیگر انسانها که برگزیده ی خداوند نیستند ‏چه حالی دارند؟

عایشه و حفصه رضی الله عنهما مانند هر زنِ شوهر دوستی علاقه داشتند که شوهرشان به آنها ‏بیشتر از دیگر زنانشان ابراز علاقه کند، و این یک خصلت فطری زنانه است که دوست دارند ‏شوهرشان آنها را بیشتر از بقیه ی زنان دوست داشته باشند و بیشتر با آنها باشند.‏”

ادامه دارد…