آرمان مهدویت مذهبی ، اعتقادی
شبهه :
می بینیم که در این آیه صراحتا خداوند می فرماید که حضرت مریم را بر تمام زنان جهان برتری داده است، جایگاه حضرت فاطمه نیز بسیار والاست اما چرا از خدا هم جلوتر می زنیم؟!
اول یک تلنگر :
سئوال کردن را یاد بگیریم :
دونوع سئوال داریم:
1- سئوال برای دانستن ، که خیلی خوب است و با عبارات زیبائی همراه است.
2- سئوال برای اعتراض ، که کار مخالفان است و سئوال کننده در این حال نظر مخاطبش را قبول ندارد و می خواهد به او یاد دهد و بگوید که تو نمی دانی.
پس سئوال ابتدائی برای دانستن با قضاوت همراه نیست ولی سئوال اعتراضی با قضاوت و احیاناً ارشاد مخاطب همراه است.
سئوال شما از نوع دوم است.
و امّا پاسخ به شبهه :
اولاً : آیه ی(آلعمران : 42) وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ يا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاكِ وَ طَهَّرَكِ وَ اصْطَفاكِ عَلى نِساءِ الْعالَمينَ
و [ياد كنيد] هنگامى كه فرشتگان گفتند: اى مريم! قطعاً خدا تو را برگزيده و [از همه آلودگىهاى ظاهرى و باطنى] پاك ساخته، و بر زنان جهانيان برترى داده است. (42)
کلیت ندارد، زیرا این نوع فضیلت بر زمان زندگی حضرت مریم تا قبل از اسلام دلالت دارد، شاهد مدعای ما این آیه است :
البقرة : 47 يا بَني إِسْرائيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَ أَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعالَمينَ
اى بنىاسرائيل! نعمت هاى مرا كه به شما عطا كردم و اينكه شما را بر جهانيانِ [زمانِ خودتان] برترى دادم، ياد كنيد، (47)
همه می دانند که بنی اسرائیل به هیچ وجه برتر از امت پیامبر اکرم نیستند .
آيه شريفه قيد زمانى ندارد و مربوط به همه زمانها است؛ ولى قيد موضوعى دارد و از همين رو منافاتى با سرورى حضرت زهرا(س) بر همه زنان عالم در كمالات عاليه و والاى انسانى ندارد.
توضيح اينكه در قرآن مجيد، يكسرى از ويژگىها و امتيازات براى حضرت مريم بيان شده است. اين ويژگىها از اختصاصات حضرت مريم نيست و افراد ديگرى نيز در رتبه او و چه بسا بالاتر از او به چنين مقاماتى رسيدهاند؛ اما آنچه ازاختصاصات حضرت مريم (س) است و بدان وصف بر همه زنان عالم امتياز يافته است ، چگونگى ولادت فرزند وى مىباشد.
علامه طباطبايى(ره) در تفسير الميزان مىفرمايد: «[اين كلمه]ازخصايص وجودى حضرت مريم(س)، انگشت روى هيچ خصيصهاى به جز ولادت عجيب فرزندش نمىگذارد. اين است كه «اصطفاء» از هر جهت نيست؛ بلكه آن گونه فرزند آوردن مراد است».
اما غير از كلمه «اصطفاء» كلمات ديگرى كه در آيات مربوط به آن حضرت آمده، از قبيل: «تطهير»، «تصديق به كلمات خدا و كتب او»، «قنوت» و «محدثه بودن» همه از امورى است كه اختصاص به آن حضرت ندارد.
فضائل فاطمه ی زهرا در قرآن در بیش از سی آیه مطرح بوده که تنها به بعضی از آنها اکتفا می شود.
1- آیه ی تطهیر که تنها در شان فاطمه زهراء، پدرش رسول خدا، همسرش علی مرتضی، و دو فرزندش امام حسن و امام حسین علیهم السلام می باشد و لا غیر:
(الأحزاب : 33) …إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً.
…جز اين نيست كه همواره خدا مىخواهد هرگونه پليدى را از شما اهل بيت [كه به روايت شيعه و سنى محمّد، على، فاطمه، حسن و حسين عليهمالسلاماند] برطرف نمايد، وشما را چنان كه شايسته است [ازهمه گناهان و معاصى] پاك وپاكيزه گرداند.
2- آیه ایثار= «و یؤثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه؛ دیگران را بر خود مقدم می دارند، هر چند خود سخت به آن نیازمندند.»
3 – سوره کوثر 4 – آیه ذالقربی 5 – آیه خمس 6 – آیه مودت = قل لا اسئلکم علیه اجراً الا المودة فی القربی
7 – آیه مباهله = فمن حاجک فیه من بعد ما جائک من العلم فقل تعالوا ندع ابنائنا و ابنائکم و نسائنا و نسائکم و انفسنا و انفسکم ثم نبتهل فنجعل لعنة الله علی الکاذبین
8 – آیات ابرار
إنّ الأبرار یشربون من کأس کان مزاجها کافوراً. عیناً‌یشرب بها عباد اللّه یفجّرونها تفجیرا. یوفون بالنذر و‌یخافون یوماً کان شرّه مستطیراً. و‌یطعمون الطعام على حبّه مسکیناً و‌یتیماً و‌أسیراً. إنّما نطعمکم لوجه اللّه لا نرید منکم جزاء و‌لا شکوراً. إنّا نخاف من ربّنا یوماً عبوساً قمطریراً. (انسان : 5 ـ10)
ابرار در آخرت از جام‌هاى بزرگ لبریز بهشت که چون کافور، سرد و دلپذیر است، می‌آشامند و آن کافورها، خوشبوى و شیرین است. این آب، آمیخته است به آب چشمه‌اى که براى بندگان خاص خود خلق شده و هر کجا بخواهند، آن کاسه‌ها حاضر است و در قصرها مهیا است. این آب گوارا مثل این است که در عمارات و ابنیه بهشت،
9 – آیه التقاء بحرین
این آیه از جمله آیاتى است که علاوه بر معنا و تفسیر ظاهری، به حکم تفسیر باطنى بر آن حضرت منطبق است:
مرج البحرین یلتقیان.بینهما برزخ لایبغیان. یخرج منهما اللؤلؤ والمرجان.(الرحمن:19ـ22)
غالب مفسّران و محدثان و مورخان فریقین، معتقدند که شأن نزول این آیات درباره تلاقى بحر نبوت و ولایت و درباره حضرت فاطمه(س) و علی(ع) است.
علامه بحرانی، دوازده روایت که بعضى از آنها از طریق اهل سنت نقل شده، ذکر می‌کند که مراد از «بحرین» على و فاطمه هستند که هیچ گاه بر یگدیگر، بغى و سرکشى نمی‌کنند.
10 – إنّا أنزلناه فى لیله القدر : اساسا شناخت حقیقت فاطمه (سلام الله علیها) جز برای معصومین ممکن نیست و سبب نامگذاری ایشان به فاطمه هم همین است.
ثانیاً : قرآن تز کفانا کتاب الله را رد می کند و می فرماید:
النحل : 44 بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ
[همه پيامبران را] با دلايل روشن و كتابهاى آسمانى [فرستاديم]، و قرآن را [هم] به سوى تو نازل كرديم به خاطر اينكه براى مردم آنچه را كه براى [هدايتشان] به سويشان نازل شده بيان كنى و براى اينكه [در پيامبرى تو و آنچه را به حق نازل شده] بينديشند. (44)النحل : 64 وَ ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ إِلاَّ لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فيهِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
ما اين كتاب را بر تو نازل نكرديم مگر براى اينكه حقايقى را كه در آن اختلاف كردهاند، براى آنان توضيح دهى [تا از آرا، نظريات وسليقههاى باطلشان نسبت به حقايق دست بردارند] و براى مردمى كه ايمان دارند [مايه] هدايت و رحمت باشد. (64)
خداوند ابلاغ تبیین قرآن را به رسول خدا داده و می فرماید برای روشن شدن آنچه که خدا در قرآن اراده معنی کرده باید به رسول خدا مراجعه کنید . تبیین یعنی روشنگری ، و قرآن کتاب خود آموز نیست.
برای بحث در این که حضرت مریم افضل است یا حضرت زهرا، جز پرسیدن از رسول خدا، راه دیگری نداریم. زیرا این از مطالبی است که جز خبر دادن خدا و رسول ، راه دیگری بدان نیست.
در زمان رسول خدا هم این برداشت را داشتند . از ایشان پرسیدند و حضرت جواب دادند که گر چه ایشان بر زنان جهان برتری دارد ،ولی برتری مربوط به زنان زمان خودش بوده، نه مطلق و در همیشه زمان . حضرت زهرا برگزیده مطلق بر زنان همیشه زمان ها از اولین تا آخرین می باشد.(امالی، صدوق، ص175و 554، 575، اول، مؤسسه بعثت، ص1417 قمری.))
امتياز خصوصى حضرت مريم(س) بر ديگر زنان، چگونگى زاييدن حضرت عيسى(ع) بيان شده و در سر بيان «واصطفيك على نساء العالمين» آمده است: «بيان اين جمله براى اين است كه ديگر زنى نتواند چنين دعوايى بكند و بهانه به دست بياورد». بنابراين اگر آيه داراى قيد زمانى نباشد، حضرت مريم(س) را فقط در چگونگى فرزند آوردن از همه زنان جهان ممتاز دانسته است و اين نافى برترى حضرت زهرا(س) در كمالات عاليه انسانى نيست.
ابن عباس نقل می کند که بعد از نزول آیه ی تطهیر : ما دیدیم که رسول خدا نه ماه تمام، هر روز وقت هر نمازی در خانه علی بن ابی طالب می آمد و می فرمود: درود و رحمت و برکات خدا بر شما اهلبیت(ع) باد. نماز! خداوند شما را مشمول رحمت خویش قرار دهد . این عمل را پیامبر هر روز پنج بار تکرار می کرد.
همین مضمون با اندکی تفاوت توسط انس بن مالک، ابی برزه، ابی الحمراء و ابوسعید خدری نقل شده است.
زمخشری(م 528 ق) در ذیل آیه مودت می گوید:
این آیه نازل شد و پیامبر فرمود:
من مات علی حب آل محمد مات شهید، الا و من مات علی حب آل محمد مات مغفوراً له، الا و من مات علی حب آل محمد مات تائباً…
هر کس با محبت آل محمد بمیرد شهید از دنیا رفته. آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا برود بخشوده است. آگاه باشید هر کس با محبت آل محمد از دنیا برود، با توبه از دنیا رفته است… .
حدیث کساء : مشهور شیعه و سنی است و نیاز به توضیح ندارد. و صدها روایت مشترک مشهور دیگر.
