آرمان مهدویت مذهبی ، اعتقادی
متن خطابه غدیر به همراه ترجمه فارسی وترکی مقابل با متن
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمانِ الرَّحیمِ
۱- اَلْحَمْدُلِلَّهِ الَّذى عَلا فى تَوَحُّدِهِ وَدَنا فى تَفَرُّدِهِ وَجَلَّ فى سُلْطانِهِ وَعَظُمَ فى اَرْکانِهِ، وَاَحاطَ بِکُلِّ شَىْءٍ عِلْماً وَهُوَ فى مَکانِهِ وَ قَهَرَجَمیعَ الْخَلْقِ بِقُدْرَتِهِ وَ بُرْهانِهِ،حَمیداً لَمْ یَزَلْ،مَحْموداً لایَزالُ(وَمَجیداً لایَزولُ)، وَمُبْدِئاً وَمُعیداً وَ کُلُّ أَمْرٍ إِلَیْهِ یَعُودُ.
۱- ستایش خدای راسزاست که دریگانه گی اش بلند مرتبه و درتنهائی اش به آفریدگان نزدیک است. سلطنتش پر جلال و در ارکان آفرینش اش بزرگ است، بر همه چیز احاطه دارد بی آنکه مکان گیرد و جابه جا شودو برتمامی آفریدگان به قدرت و برهان خودچیره است.همواره ستوده بوده وخواهدبود، مجدوبزرگی اوراپایانی نیست آغاز و انجام از او و برگشت تمامی امور به سوی اوست.
۱- تمام حمد و ستایش لر او آللّهَه مخصوص دی ،کی بیرلیگینده رتبه سی یوخاری و تک لیگینده ، یاخین دی . ئوز سلطنتینده جلالتلی ، و شوکتینده عظمتلی دی ، نه بیر یئرده یئرلشیب ، نه ده یئر به یئر اولار، امّا علمینون هر بیرزادا احاطه سی وار. تمام مخلوقاته ئوز قدرتی و حجّتی ایله غلبه سی وار. همیشه ستایش اولونوب و اولوناجاق و اونون مجد و عظمتینین قورتولاجاغی یوخدی،باشلانیش وقورتولوش اونّان دی وتمام امرلرین قئییدیشی اوناساری دی
۲- بارِئُ الْمَسْمُوکاتِ وَداحِى الْمَدْحُوّاتِ وَجَبّارُالْأَرَضینَ وَالسّماواتِ، قُدُّوسٌ سُبُّوحٌ، رَبُّ الْمَلائکَهِ وَالرُّوحِ، مُتَفَضِّلٌ عَلى جَمیعِ مَنْ بَرَأَهُ، مُتَطَوِّلٌ عَلى جَمیعِ مَنْ أَنْشَأَهُ یَلْحَظُ کُلَّ عَیْنٍ وَالْعُیُونُ لاتَراهُ. کَریمٌ حَلیمٌ ذُوأَناتٍ، قَدْ وَسِعَ کُلَّ شَىْءٍ رَحْمَتُهُ وَ مَنَّ عَلَیْهِمْ بِنِعْمَتِهِ . لا یَعْجَلُ بِانْتِقامِهِ، وَلایُبادِرُ إِلَیْهِمْ بِمَا اسْتَحَقُّوا مِنْ عَذابِهِ.
۲- اوست آفریننده ی آسمان ها و گستراننده ی زمین ها و حکمران آنها . دور و منزه از خصایص آفریده هاست و در منزه بودن خود نیز از تقدیس همگان برتر . هموست پروردگار فرشتگان و روح ، افزونی بخش بر آفریدگان ، و بخشنده ی بر همه موجودات است ، به نیم نگاهی دیده ها را ببیند و دیده ها هرگز او را نبینند . کریم و بردبار و شکیباست.رحمتش جهان شمول و عطایش منت گزار در انتقام و کیفر سزاواران عذاب بی شتاب است.
۲- یئرلری یایان ، گوی لری یارادان و یئر ، گویون قدرتلی حکمداری دی . خلق اولو نموشلارین خصوصیّاتیندان ایراق و ئوز منزلتینده ، هامینین مقدس سایماسیندان ، دا ، یوخاری ، ومُلْک لرین پروردگاری دی . تمام یاراتدیقلارین آرتیخلاشا اوجالدیب ، و تمام وجود عالمینه گتیردیقلارینا ، احسان ائدن دی هر بیرباخیشی گورر امّا هیچ گؤز اونی گؤره بیلمز ، دُزوملی ، کرم صاحبی و صبیرلی دی ، رحمتی هر بیر شی ئی چولقالاییب و ئوز نعمتین عطا ائتمگینن هاملارینا منّت قویوب . انتقام آلماقیندا ، تعجیل ائتمز ، و مستحّق عذاب اولدوخلارینین جزاسیندا قاباغا دوشمز .
۳- قَدْفَهِمَ السَّرائِرَ وَ عَلِمَ الضَّمائِرَ، وَلَمْ تَخْفَ عَلَیْهِ اَلْمَکْنوناتُ ولا اشْتَبَهَتْ عَلَیْهِ الْخَفِیّاتُ. لَهُ الْإِحاطَهُ بِکُلِّ شَىْءٍ، والغَلَبَهُ على کُلِّ شَىءٍ والقُوَّهُ فى کُلِّ شَئٍ والقُدْرَهُ عَلى کُلِّ شَئٍ وَلَیْسَ مِثْلَهُ شَىْءٌ. وَ هُوَ مُنْشِئُ الشَّىْءِ حینَ لاشَىْءَ دائمٌ حَىٌّ وَقائمٌ بِالْقِسْطِ، لاإِلاهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزیزُالْحَکیمُ.
۳- بر نهان ها آگاه و بر درون ها دانا ، پوشیده ها بر او آشکار و پنهان ها بر او روشن است. برهر هستی فراگیر و چیره. نیروی آفریدگان از او و توانایی برهر پدیده ویژه ی اوست ، او را همانندی نیست .در تاریکستان لاشیء او هستی بخش هر هستی است جاودانه و زنده و عدل گستر ، خداوندی جز او نباشد و اوست ارجمند و حکیم.
۳- نیّت لردن آگاه دی و باطن لری بیلر ، گیزلین لر اوندان اُؤرتوک دییر و اُؤرتولموش لر اونی اشتباها سالماز . هر بیرشیئه احاطه سی و هر بیرزادا غلبه سی وار،هر مخلوقین قووَّسی اوندان دی ، و هرنیه قادر دی. هئچ بیر شی اونا اُخشاماز. هرشیئ ای وجودا گتیرن دی، اوزمان کی شیئلر ، لاشیء ایمیشلر. اوندان غیری بیرمعبود یوخدی و او عزّتلی و صاحب حکمت دی.
۴- جَلَّ عَنْ أَنْ تُدْرِکَهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصارَ وَ هُوَاللَّطیفُ الْخَبیرُ. لایَلْحَقُ أَحَدٌ وَصْفَهُ مِنْ مُعایَنَهٍ، وَلایَجِدُ أَحَدٌ کَیْفَ هُوَمِنْ سِرٍّ وَ عَلانِیَهٍ إِلاّ بِمادَلَّ عَزَّوَجَلَّ عَلى نَفْسِهِ.
۴- دیده ها رابر او راهی نیست و اوست که دیده ها را دریابد و اوست بر پنهانی ها آگاه و بر کارها دانا ، از دیدن ، کسی وصفش را نیابد و بر چگونگی او از نهان و آشکار دست نیازد مگر او-عز وجل –راه نماید و خود را بشناساند.
۴- گوزلرین گورکمیندن اجلّ دیر.او،گوزلری وگؤرمه لی لری درک ائدر . و ، او لطیف و خبردار دیر. هیئچ کیمسه گؤرماقیلان اونین وصفینه یئتیشه بیلمز و اونین نجورلیقینین آشکار، یا ، گیزلینینه ، هیئچ بیرکس ال تاپا بیلمز، مگر بوکی، او عزتلی و جلالتلی ئوزی ئوزونو تانیتدیرا ، و یا ئوزی ئوز طرفینه دلالت ائدیب و یول گؤستره.
۵- وَأَشْهَدُ أَنَّهُ اَللَّهُ ألَّذى مَلَأَ الدَّهْرَ قُدْسُهُ، وَالَّذى یَغْشَى الْأَبَدَ نُورُهُ، وَالَّذى یُنْفِذُ أَمْرَهُوَ بِلامُشاوَرَهِ مُشیرٍ وَلامَعَهُ شَریکٌ فى تَقْدیرِهِ وَلایُعاوَنُ فى تَدْبیرِهِ.
۵- گواهی می دهم که او « الله » است همو که تنزّهش سراسر روزگاران را فرا گرفته و پرتوش ابدیت راشامل است.فرمانش رابی مشاور اجراکندوتقدیرش را بی شریک امضاء وهستی را بی یاورسامان دهد.
۵- شهادت وئریرم اوهمان آلله دیر کی اونون منّزه اولماسی روزگاری دولدوروب و اونون ایشیقی ابدیّتی چولقالیب دیر،او همان آلله دیرکی امرین مشاورسیزاجرا ائدر، نه تقدیرینده بیر شریکی وار،نه تدبیرینده بیرکس دن کمک لیق آلار.
۶- صَوَّرَ مَا ابْتَدَعَ عَلى غَیْرِ مِثالٍ، وَ خَلَقَ ما خَلَقَ بِلامَعُونَهٍ مِنْ أَحَدٍ وَلا تَکَلُّفٍ وَلاَ احْتِیالٍ. أَنْشَأَها فَکانَتْ وَ بَرَأَها فَبانَتْ. فَهُوَاللَّهُ الَّذى لا إِلاهَ إِلاَّ هُوالمُتْقِنُ الصَّنْعَهَ، اَلْحَسَنُ الصَّنیعَهِ، الْعَدْلُ الَّذى لایَجُوُر، وَالْأَکْرَمُ الَّذى تَرْجِعُ إِلَیْهِ الْأُمُورُ.
۶- صورت آفرینش اورا الگویی نبوده ، آفریدگان را بدون یاور و سختی و حیله ، هستی بخشیده است جهان با ایجاد او موجود و با آفرینش او پدیدار شده است .پس اوست « الله » و معبودی جز او نیست هم او که صنعش استوار و ساختمان آفرینش اش زیباست . دادگری که ستم روا نمی دارد و بخشنده ترین که کارها به او باز می گردد.
۶- یاراتدیقلارین، اولگوسیز یارادیب. بویاراتماقیندا هیئچ بیرکس دن کمک لیق آلمییب، چتینلیقا دا دوشمی یب دیر.نه چوخلی فیکیر لشیب ونه چاره قیلیب دیر.خلقت عالیمی اونین ایجادی ایله موجود اولوب و اونین یاراتدیقیلا ظاهر اولوب. پس اودی او معبودی کی اوندان سیوای بیر معبود یوخدیر، بیر صنعت صاحبی کی صنعتی محکم ویارادیشی گؤزل دیر. بیرعادل کی ظلم ائله مز ، و بیر کریم ، که ایشلرون قئییده جاغی اوناساری دیر.
۷- وَأَشْهَدُ أَنَّهُ اللَّهُ الَّذى تَواضَعَ کُلُّ شَىْءٍ لِعَظَمَتِهِ، وَذَلَّ کُلُّ شَىْءٍ لِعِزَّتِهِ، وَاسْتَسْلَمَ کُلُّ شَىْءٍ لِقُدْرَتِهِ، وَخَضَعَ کُلُّ شَىْءٍ لِهَیْبَتِهِ .
۷- و گواهی می دهم که او الله است که هر هستی در برابر بزرگی اش فروتن و در مقابل ارجمندی اش رام و به توانایش تسلیم و به هیبت اش خاضع است .
۷- شهادت وئریرم کی او، همان آلله دیرکی هر بیر شیء ، عظمتینین برابرینده متواضع و عزّتینین مقابلینده رام و قدرتینین قارشیسیندا تسلیم اولمیش دیر.
۸- مَلِکُ الْاَمْلاکِ وَ مُفَلِّکُ الْأَفْلاکِ وَمُسَخِّرُالشَّمْسِ وَالْقَمَرِ، کُلٌّ یَجْرى لاَِجَلٍ مُسَمّىً. یُکَوِّرُالَّلیْلَ عَلَى النَّهارِ وَیُکَوِّرُالنَّهارَ عَلَى الَّلیْلِ یَطْلُبُهُ حَثیثاً. قاصِمُ کُلِّ جَبّارٍ عَنیدٍ وَ مُهْلِکُ کُلِّ شَیْطانٍ مَریدٍ.
۸- پادشاه هستی ها و چرخاننده ی سپهرها ورام کننده ی آفتاب و ماه که هریک تا اجل معین جریان یابند.او پرده ی شب را به روز و پرده ی روز را به شب -که شتابان درپی شب است – (اعراف/۵۴) به پیچد هم او شکننده ی هر ستمگر باطل گراو نابود کننده ی هرشیطان سرکش است.
۸- او حکمدارلرین حاکیمی و فلک لرین دولاندیرانی، و آیی ،گونی تسخیر ائدن دیر.«کی هر بیریسی ئوزمعین اولوموش اجلینه قدرجریاندادیر» «گئجه نی،گوندوزین پرده سینه بورویوب و گونشی گئجه اؤرتوگونه چولقالایاندیر» «(وگوندوز) دایم(گئجه نی)طلب ائدیر». هرحقّیلن مخالف اولان ظالمی سیندیران و هر قؤ وولمیش شیطانین هلاک ائدنی دیر.
۹- لَمْ یَکُنْ لَهُ ضِدٌّ وَلا مَعَهُ نِدٌّ أَحَدٌ صَمَدٌ لَمْ یُولَدْ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفْواً أَحَدٌ. إلاهٌ واحِدٌ وَرَبٌّ ماجِدٌ یَشاءُ فَیُمْضی،وَیُریدُ فَیَقْضی،وَیَعْلَمُ فَیُحْصی،وَیُمیتُ وَیُحْیی،وَیُفْقِرُ وَیُغْنی،وَیُضْحِکُ وَیُبْکی،(وَیُدْنی وَ یُقْصی) وَیَمْنَعُ وَ یُعْطى، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَىْءٍ قَدیرٌ.
۹- نه او را ناسازی باشد و نه برایش مانند و انبازی، یکتا وبی نیاز ، نه زاده و نه زائیده شده و او را همتایی نبوده (سوره اخلاص)،خداوند یگانه و پروردگار بزرگوار است.بخواهد به انجام رساند،اراده کند و حکم نماید ، بداند و بشمارد ، بمیراند و زنده کند ، نیازمند و بی نیاز فرماید،بخنداندوبگریاندنزدیک آورد و دور برد ،باز دارد و عطا کند اوراست پادشاهی و ستایش،به دست توانای اوست تمام نیکی وهم اوست بر همه چیز توانا.
۹- نه بیر مخالف اونیلان دشمنچیلیق ائده بیلر، نه ده بیر شریکی وار.تک دیر و هیئچ بیرکسه و هیئچ کیمسیه احتیاجی یوخدیر.«دُغولمییب و دُغمییب، هیچ بیرتایی و شبیهی یوخدیر و تکجه آلله دیر.» تکجه معبود و عظمتلی پروردگاردیر. ایسدَر و ایسده دیقینی (عمل) ائدر.اراده ائدر و مقرر ائدر.بیلر و سایار. اولدوروب، دیریلدر. فقیر ائدر و غنی ائدر.گولدورر و آغلادار . یاخینلادیب ، اوزاخلادار . وئرمییب ساخلایان ، هم ده عطا ائدن دیر . حکومت ، تکجه اونین دیر و ستایش لر اونا مخصوص دیر . بیتون خیرلر، اونین قدرت ال لرینده دیر،و اودیرکی هر بیر امرَ قادیر دیر.
۱۰- یُولِجُ الَّلیْلَ فِى النَّهارِ وَیُولِجُ النَّهارَ فىِ الَّلیْلِ،لاإِلاهَ إِلاّ هُوَ الْعَزیزُ الْغَفّارُ. مُسْتَجیبُ الدُّعاءِ وَمُجْزِلُ الْعَطاءِ، مُحْصِى الْأَنْفاسِ وَرَبُّ الْجِنَّهِ وَالنّاسِ،الَّذى لایُشْکِلُ عَلَیْهِ شَىْءٌ،وَ لایَضجِرُهُ صُراخُ الْمُسْتَصْرِخینَ وَلایُبْرِمُهُ إِلْحاحُ الْمُلِحّینَ. اَلْعاصِمُ لِلصّالِحینَ، وَالْمُوَفِّقُ لِلْمُفْلِحینَ، وَ مَوْلَى الْمُؤْمِنینَ وَرَبُّ الْعالَمینَ. الَّذِى اسْتَحَقَّ مِنْ کُلِّ مَنْ خَلَقَ أَنْ یَشْکُرَهُ وَیَحْمَدَهُ (عَلى کُلِّ حالٍ)
۱۰- شب را در روز و روز را در شب فرو برد ،جز او خداوندی نباشد گرانقدر و آمرزنده ،پذیرنده ی دعا و افزاینده ی عطا، برشمارنده نفس ها و پروردگار پری و انسان ، چیزی بر او مشکل ننماید.فریاد فریاد کنندگان ، او را آزرده نکند و اصرارِ اصرار کنندگان او را به ستوه نیاورد.نیکوکاران رانگاهدارورستگاران را یار ، مومنان را صاحب اختیار و جهانیان را پروردگار است ،هم او که در همه ی احوال سزاوار سپاس و ستایش آفریدگان است.
۱۰- «گئجه نی گوندوزه و گونشی گئجییه داخل ائدر» اوندان سیوای بیر معبود یوخدیر و او عزّتلی وچوخ باغیشلیان دیر . دعالری اجابت ائدن و عطالری آرتیران دیر، نفس لری سایان و جنّ و اینسین پروردگاری دیر،هیچ بیرامرین اوناچتینلیقی یوخدیر، نه داده چاغیرانلارین هارایلاریندان اینجی یر،نه ده اصرارائدن لرین اصراری اونی یورار . صالح بنده لری حفظ ائدن وکام آلان لارا توفیق وئرندیر، مؤمنلرین صاحب اختیاری و عالم لرین ربّی دیر. اوآلله کی هر حالدا بنده لرین شکر و ستایش لرینه سزاواردیر.
۱۱- أَحْمَدُهُ کَثیراً وَأَشْکُرُهُ دائماً عَلَى السَّرّاءِ والضَّرّاءِ وَالشِّدَّهِ وَالرَّخاءِ، وَأُومِنُ بِهِ و بِمَلائکَتِهِ وکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ. أَسْمَعُ لاَِمْرِهِ وَاُطیعُ وَأُبادِرُ إِلى کُلِّ مایَرْضاهُ وَأَسْتَسْلِمُ لِماقَضاهُ،رَغْبَهً فى طاعَتِهِ وَخَوْفاً مِنْ عُقُوبَتِهِ،لاَِنَّهُ اللَّهُ الَّذى لایُؤْمَنُ مَکْرُهُ وَ لایُخافُ جَورُهُ.
۱۱- او را ستایش فراوان و سپاس جاودانه می گویم در شادی ورنج و آسایش و سختی و به او و فرشتگان و نبشته ها و فرستاده هایش ایمان داشته فرمان او را گردن می گذارم و اطاعت می کنم وبه سوی هرآنچه مایه ی خوشنودی اوست ، می شتابم و به حکم و فرمان او تسلیم ،چرا که به فرمان بری او شایق واز کیفر او ترسانم زیرا او خدایی است که کسی از مکرش در امان نبوده و از ستم اش ترسان نباشد (زیرا او را ستمی نیست) .
۱۱- اونی چوخلی ستایش ائدیب و دائماً شادلیخدا و ناسازلیقدا،آسایش ده و گرفتار چلیق دا اونا شکر ائدرم.اوناومَلَک لرینه وگوندردیقی کتابلارینا و پیغمرلرینه ایمانیم وار.امرلرینه قولاق وئریب،اطاعت ائدرم ،وبیتون اونین راضیاولدیقلاریناساری گئدرم. حکم لرینه تسلیمم.اطاعتینده رغبتیم وار، و جزاسیندان قورخارام. نیه کی او همان آلله دیرکی، اونین تدبیریندن آمان وظلمیندن قورخی یوخدیر.
